Orkiestra
Spektakl Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy w ramach programu „Żywe kultury teatru”
Wraz z odkryciem złóż miedzi w 1957 roku i powstaniem KGHM-u historia Dolnego Śląska wkroczyła na całkiem nowe tory. Zapomniane, zrujnowane przez wojnę miasta ożyły i rozkwitły dzięki ściągającym z całej Polski robotnikom. To ich wspomnienia stały się inspiracją dla „Orkiestry”. Po raz pierwszy na scenie pojawiła się historia ludzi, którzy stworzyli Zagłębie Miedziowe i poświęcili mu swoje życie – historia nie wielka, polityczna, lecz zwyczajna, ludzka, o której milczą podręczniki. Powstał spektakl, w którym nie brak żadnego z odcieni życia: humoru ani goryczy, powagi ani absurdu, heroizmu ani podłości. Opowieść o muzykach kopalnianego zespołu, których śmierć kolegi popycha do wędrówki w krainę wspomnień, jest metaforą losów wszystkich budowniczych i mieszkańców Zagłębia Miedziowego.
W tle losów członków górniczego zespołu muzyków przebrzmiewają echa historycznych wydarzeń: walki z wodą przy głębieniu pierwszych szybów, pochodów pierwszomajowych, uroczystości kościelnych i słynnego zawołania z listu biskupów Polski i Niemiec: „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”, tragedii sierpnia 1982 roku, strajków przeciw prywatyzacji. Jest i słynny polski reżyser Krzysztof Kieślowski, kręcący propagandowy film zachęcający do pracy przy miedzi, i komunistyczny przywódca Edward Gierek, prowokowany perspektywą naftowego eldorado i polskiego Kuwejtu. Całość osadzona jest w klimacie, któremu najbliżej do realizmu magicznego. Stąd wśród żywych pojawiają się postaci z górniczych wierzeń i przesądów: patronka „dobrej śmierci” Święta Barbara i strzegący podziemnego bogactwa Skarbek.
Jacek Głomb (ur. 1964) jest reżyserem teatralnym. Od 1994 roku dyrektor Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy. Jako artysta odwołuje się do tradycji polskich scen alternatywnych lat siedemdziesiątych. Jego teatr jest zaangażowany politycznie i społecznie, często realizowany w obiektach zdegradowanych fizycznie i kulturowo. Chętnie opowiada o burzliwej, wielonarodowej historii Legnicy, ale reżyserował w całej Polsce. Dla Telewizji Polskiej wyreżyserował „Pasję” (1997), „Wschody i Zachody Miasta” (2005), „Orkiestrę” (2013), „Zabijanie Gomułki” (2018). Jego największe sukcesy reżyserskie to: „Zły” (wg Tyrmanda), „Ballada o Zakaczawiu”, „Koriolan” i „Hamlet, książę Danii” (obydwa wyreżyserowane z Krzysztofem Kopką), „Łemko”, „Orkiestra”, „Biesy”. Jest też reżyserem filmu fabularnego „Operacja Dunaj” (2009). Pracuje w Polsce i za granicą (Litwa, Gruzja, Macedonia).
Laureat wielu nie tylko teatralnych nagród, m.in. najważniejszego polskiego wyróżnienia teatralnego – Nagrody im. Konrada Swinarskiego (2001), a także Złotego Krzyża Zasługi (2002). Pod jego kierownictwem Teatr im. Heleny Modrzewskiej wystąpił m.in. w Wielkiej Brytanii (Fringe Festival w Edynburgu), USA, Turcji, Argentynie, Rosji.
W 2012 wraz z Katarzyną Knychalską, Krzysztofem Kopką i Robertem Urbańskim ogłosił „Manifest kontrrewolucyjny”, wzbudzając żywą dyskusję o równouprawnieniu różnych języków i estetyk w polskim teatrze.
Za działalność społeczną m.in. na rzecz mniejszości narodowych otrzymał Europejską Nagrodę Obywatelską od Parlamentu Europejskiego (2013).
Tekst: Krzysztof Kopka
Reżyseria: Jacek Głomb
Scenografia: Małgorzata Bulanda
Muzyka: Bartek Straburzyński
Ruch sceniczny: Witold Jurewicz
Występują:
Małgorzata Urbańska – Arleta
Zuza Motorniuk – Konczita
Joanna Gonschorek – Święta Barbara
Anita Poddębniak – Skarbek
Ewa Galusińska – Francuzka
Magda Skiba – Jadźka
Katarzyna Dworak – Ubolka/Matka Zdzicha
Paweł Palcat – Pan Bieda
Paweł Wolak – Pan Fuga
Bogdan Grzeszczak – Pan Piotr
Rafał Cieluch – Helmut/Semenko
Bartosz Bulanda – Zenek
Robert Gulaczyk – Tolo
Mariusz Sikorski – Dziergany
Mateusz Krzyk – Zdzicho, Krzysztof Kieślowski
Premiera: 22 września 2011 w Cechowni ZG Lubin
Czas trwania: 120 min
Spektakl prezentowany w ramach programu „Żywe kultury teatru” Instytutu Grotowskiego.
Program „Żywe kultury teatru”, realizowany przez Instytut Grotowskiego, to cykl prezentacji ważnych zjawisk teatralnych zarówno z Dolnego Śląska, jak i całej Polski. W Piekarni, w Centrum Sztuk Performatywnych, raz na kwartał odbędą się nie tylko pokazy spektakli, ale i spotkania z twórcami i zespołami, którzy wypracowali własne metody pracy czy języki teatralne. Rozmowy z artystami stworzą okazję do bliższego poznania fenomenu zaproszonego teatru czy wybranej prezentacji. W programie „Żywe kultury teatru” znajdą się różnorodne propozycje – owe „zjawiska teatralne”: odmienne gatunkowo, tematycznie czy estetycznie, prezentujące różne filozofie uprawiania sztuki teatru. Ich wspólnym mianownikiem będą przejawiająca się na wielu poziomach kategoria „żywości”, czyli wyrazistości, intensywności, jaskrawości, a także niepodważalna rola kulturotwórcza. Program „Żywe kultury teatru” zainicjują spektakl „Orkiestra” Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy i spotkanie z reżyserem Jackiem Głombem (styczeń 2021).
Galeria zdjęć
