Aktualnie jesteś: Warsztaty
Zobacz także: Żywe sztuki haitańskiego vodou: sztuki „przemiany”? / Przekroczyć barierę / Makaja i Gédé 

Haitańskie vodou – teatr przemiany

Warsztaty prowadzone przez Fabrice’a Nicota, Stéphane’a Poliakova i członków wspólnot vodou Madame Nerval i Legphibao

8‒12/10/2019 {wtorek–sobota}
Brzezinka, leśna baza Instytutu Grotowskiego

Języki: angielski i francuski

Haitańskie vodou – teatr przemiany
Fot. ze zbiorów prywatnych

Od trzech lat Fabrice Nicot wraz ze wspólnotami z Haiti pracuje nad stworzeniem programu ochrony, przekazu i pielęgnowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego żywych sztuk haitańskiego vodou. Zastanawia się: „Jak uczyć żywych sztuk haitańskiego vodou, pozostając jak najbliżej endogennych procesów przekazu?”.

Warsztaty będą polegać na realnej wymianie „darów” („dar” za „dar”), odwołującej się do kluczowego dla vodou pytania: „Kim jesteś?” („Ki moun ou yé?”). W miarę możliwości uczestnicy będą uczyć się sztuk vodou bez odrywania ich od pierwotnego kontekstu. Pod opieką przedstawicieli tradycji vodou będą ćwiczyć pieśni i tańce. W programie znajdzie się również wspólne gotowanie, wprowadzenie w farmakopeę (zbiór metod pozyskiwania substancji leczniczych ze źródeł naturalnych – przyp. red.) oraz uczestnictwo w obrzędach Makaja i Gédé (działania dozwolone dla niewtajemniczonych).

Fabrice NicotFabrice Nicot wykłada przedmioty teatralne na Université de Paris-VIII oraz antropologię na Uniwersytecie Stanowym w Haiti. Ukończył studia aktorskie w Państwowej Szkole Sztuk i Technik Dramatycznych E.N.S.A.T.T. i na Université Sorbonne-Nouvelle (Paris-III). Nicot jest badaczem, aktorem, reżyserem i pedagogiem, uczącym i tworzącym we Francji i na świecie; współzałożycielem i byłym dyrektorem Festiwalu i Akademii Sztuk Sakralnych im. Andrieja Tarkowskiego. Przez trzy lata mieszkał na Haiti we wspólnotach vodou, gdzie przeszedł inicjację. Jest specjalistą w dziedzinie żywych sztuk haitańskiego vodou i sztuk „przemiany” na świecie (Haiti, Benin, Etiopia, Indie itd.).

Stéphane PoliakovStéphane Poliakov jest profesorem i kierownikiem Wydziału Teatralnego Université de Paris-VIII, aktorem i reżyserem. Przez wiele lat studiował u Anatolija Wasiljewa w Rosji i Francji, prowadzi laboratoria i warsztaty. Bada system Stanisławskiego i przekłada książki rosyjskiego reżysera na język francuski. Wystawił szereg opowiadań Czechowa i dialogów Platona, także opublikował wiele artykułów i trzy książki o teatrze rosyjskim.

Członkowie wspólnot Madame Nerval (Jacmel) i Legphibao (Cap Haitien)

Madame Nerval (Jacmel), założone w 1917 roku, jest jednym z najstarszych lakou na Haiti (lakou oznacza wieś, zespół zabudowań typowy dla kultury vodou). Charles Najman poświęcił mu film dokumentalny „Iluminacje Madame Nerval” (ARTE TV). Na czele wspólnoty stoi Marie-Suze Jean-Baptiste (Mambo Nini), która występowała już jako haitańska artystka vodou na kilku europejskich scenach, w tym w Cité de la Musique w Paryżu. Liderem śpiewaków w lakou Madame Nerval jest Dalia Jean, a Nadilie Charles i Saintelus Candy czuwają nad pracą muzyków grających na instrumentach perkusyjnych.

Legpbibao (Cap Haitien) jest znacznie młodszym lakou. Zostało założone w 2008 roku przez Marie-Carmele Mentor i bardzo aktywnie promuje haitańską kulturę. Śpiewakami w Legpbibao kieruje adjenikon Mirlande Merville. Fabrice Nicot wybrał tę grupę po kilku latach współpracy z różnymi wspólnotami vodou na Haiti.

Harmonogram

Przyjazd do Brzezinki 7/10/2019 wieczorem (po zakończeniu spotkania z Fabrice’em Nicotem, Stéphane’em Poliakovem i członkami społeczności Madame Nerval i Legphibao)

8/10/2019 {wtorek} 10:00‒13:00, 16:00‒18:00

Wprowadzenie

Podczas treningu fizycznego i wokalnego uczestnicy warsztatów uwalniają się od napięć fizycznych i psychicznych, „wzmacniając się”, akceptując swoją obecność na scenie ‒ są wreszcie w stanie stanąć w pełni swojego energetyczno-fizycznego ciała, naprawdę słuchać i obserwować.

  • praca z partnerem
  • „czytanie” przez teksty, „śpiewanie” przez pieśni, „tańczenie” przez tańce.

Indywidualne działania

Odwołując się do jednego z głównych pytań haitańskiego vodou, „Kim jesteś?” („Ki moun ou yé?”), pod kierunkiem Fabrice’a Nicota uczestnicy warsztatów przygotowują indywidualne działania/etiudy na kanwie historii z własnego życia.

9/10/ 2019 {środa} 10:00–13:00, 16:00–18:00

  • Barter uczestników warsztatów z członkami haitańskich wspólnot vodou
  • Wspólne, zbiorowa „organiczne” działanie, na którą złożą się osobiste teksty, pieśni i tańce
  • Nauka pieśni i tańców haitańskiego vodou
  • Uczenie się prostych rytuałów z towarzyszeniem pieśni i tańców (oświecenie)

10–11/10/2019 {czwartek} 10:00–13:00, 16:00–18:00

  • Nauka pieśni i tańców haitańskiego vodou
  • Przygotowanie do obrzędów Makaja i Gédé (pieśni, tańce, działania rytualne, które mogą być wykonywane przez niewtajemniczonych, przygotowanie posiłku, farmakopeja itp.)

12/10/2019 {sobota} 10:00–13:00

  • Dyskusja
  • Wyjazd z Brzezinki.

Warsztaty odbędą się w Brzezince, historycznej, leśnej bazie Instytutu Grotowskiego, 40 km od Wrocławia. Początki leśnej bazy w Brzezince sięgają 1971 roku, kiedy Jerzy Grotowski wraz z aktorami Teatru Laboratorium przeprowadzili renowację znajdujących się tu obiektów. W skład odnowionych zabudowań gospodarskich, otoczonych 10 hektarami lasu, wchodzą sala teatralna, sale studyjne i kwatery. Obecnie Brzezinka służy głównie działaniom warsztatowym.

Galeria zdjęć