Jerzy Grotowski – polski reżyser. W 25 rocznicę śmierci artysty

Wykłady Moniki Blige, Tadeusza Kornasia i Wandy Świątkowskiej oraz pokazy filmowe

śr.–czw. 16–17.10.2024
Gruzja, Tbilisi, Gruziński Państwowy Uniwersytet Teatru i Kina im. Szoty Rustaweli

Wystąpienia w językach polskim i gruzińskim, filmy z napisami w języku angielskim

Wstęp wolny

W 2024 roku obchodzimy dwudziestą piątą rocznicę śmierci Jerzego Grotowskiego. Jeden z najważniejszych artystów teatru XX wieku jest słynny na świecie przede wszystkim jako twórca „metody” aktorskiej i koncepcji „teatru ubogiego”. Stosunkowo słabiej znane są jego osiągnięcia reżyserskie, zwłaszcza przedstawienia zrealizowane w Opolu w Teatrze 13 Rzędów w latach 1959–1964. Nic w tym dziwnego, skoro poza Polską prezentowane były jedynie trzy spektakle Teatru Laboratorium (piąta wersja „Akropolis”, „Książę Niezłomny” oraz „Apocalypsis cum figuris”), stworzone już w fazie odchodzenia od teatru przedstawień ku poszukiwaniom kulturowym. Poza Polską nieuświadamiany jest także ścisły związek poszukiwań i osiągnięć Grotowskiego i jego zespołu z fundamentalnymi wartościami i pytaniami polskiej kultury.

Program

16 października 2024
13:00–14:00 Na początku było Opole. O wczesnych spektaklach Teatru 13 Rzędów, wykład Moniki Blige
14:30–15:30 „Studium o Hamlecie” na podstawie Williama Shakespeare’a i Stanisława Wyspiańskiego, wykład Wandy Świątkowskiej
16:00–16:30 List z Opola, pokaz filmu dokumentalnego w reż. Michaela Elsnera
17:00 Akropolis, zapis filmowy spektaklu Teatru Laboratorium

17 października 2024
13:00–14:00 Od parateatru do sztuki jako wehikułu, wykład Tadeusza Kornasia
14:30–15:30 Budowanie mostów. Działalność Instytutu im. Jerzego Grotowskiego, prezentacja Moniki Blige
16:00–17:00 With Jerzy Grotowski. Nienadówka 1980, pokaz filmu dokumentalnego w reż. Jill Godmilow
18:00 Książę Niezłomny, zapis filmowy spektaklu Teatru Laboratorium

Monika Blige, fot. Natalia Kapsa

Monika Blige jest absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (specjalizacja teatrologiczna). W latach 2001–2005 bliska współpracowniczka Projektu Terenowego Teatru Węgajty. Od 2005 roku związana z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego (do 2007 Ośrodek Grotowskiego), gdzie przez dziesięć lat pełniła funkcję zastępczyni dyrektora ds. programowych; obecnie kieruje działem wydawniczym. Kuratorka II Akademii Teatru Alternatywnego i członkini Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych. Redaktorka ponad czterdziestu książek wydanych przez Instytut Grotowskiego, współpracowniczka Icarus Publishing Enterprise, członkini rady programowej czasopisma „Teatro e Storia” oraz redaktorka internetowego czasopisma naukowego „Performer”.

Tadeusz Kornaś jest profesorem w Katedrze Teatru i Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zajmuje się historią teatru i dramatu XX wieku. Szczególne miejsce w kręgu jego badań zajmuje „inny teatr” sytuujący się na peryferiach głównego obiegu artystycznego. Tych zagadnień dotyczą książki: „Włodzimierz Staniewski i Ośrodek Praktyk Teatralnych «Gardzienice»” (2004) „Between Anthropology and Politics: Two Strands of Polish Alternative Theatre” (2007) oraz „Aniołom i światu widowisko. Szkice i rozmowy o teatrze” (2009). Odrębnym kręgiem zainteresowań jest pogranicze teatru i religii. Książka „Schola Teatru Węgajty. Dramat liturgiczny” (2012) poświęcona jest współczesnym rekonstrukcjom średniowiecznego dramatu, odnosi się także bezpośrednich związków liturgii i teatru. W podobnym obszarze badawczym (dotyczącym jednak do XX i XXI wieku) umieścić można „Apologie. Szkice o teatrze i religii” (2017). Zajmuje się także teatrem lalki, formy, maski. Od 2017 roku jest członkiem komitetu redakcyjnego kwartalnika „Teatr Lalek”.

fot. Piotr ŚwiątkowskiWanda Świątkowska pracuje w Katedrze Teatru i Dramatu Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się recepcją dramatów Williama Szekspira, ze szczególnym naciskiem na znaczenie „Hamleta” w kulturze polskiej – wydała na ten temat trzy monografie: „Hamlet.pl. Myślenie «Hamletem» w powojennej kulturze polskiej” (Kraków 2019), „Hamleci Jerzego Grotowskiego” (Wrocław 2016) i „Książę. Hamlet Juliusza Osterwy” (Kraków 2009). Zajmuje się historią Reduty i edycją krytyczną pism Juliusza Osterwy oraz materiałów źródłowych o Reducie w serii  „Reducie na stulecie” (opracowała „Dzienniki wypraw 1938–1939” Juliusza Osterwy, antologię „Reduta. Źródła i komentarze”, współredagowała publikację pokonferencyjną „Reducie na stulecie. Studia i rozpoznania”). Jej zainteresowania naukowe obejmują również działalność Teatru Laboratorium i Jerzego Grotowskiego (ostatnio z Dariuszem Kosińskim wydała „The Unknown Theatre of Jerzy Grotowski: Performances at the Theatre of 13 Rows 1959–1964”) oraz wykorzystanie narzędzi performatyki w badaniach nad teatrem i dramatem. Jest współautorką „Od dekoracji do konstrukcji” – pierwszego tomu dziejów scenografii polskiej przygotowanego w ramach projektu „Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku”. Publikowała artykuły i recenzje w „Didaskaliach”, „Pamiętniku Teatralnym”, „Teatrze”, „Dialogu”, „Kontekstach”, „Monitorze”. Od 2011 roku pracuje w redakcji czasopisma „Performer”. Członkini Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych.

05_Logo MKiDN_kolor_biale_tlo_CMYK-01(1)