Dyskusje z udziałem zaproszonych gości, prowadzenie: Jarosław Fret i Małgorzata Jabłońska
5–7/04/2016 {wtorek–czwartek} 15:30–17:30
Studio Na Grobli, Sala Studyjna
W języku angielskim z tłumaczeniem na język polski
Wstęp wolny
Przepisując manuskrypty, średniowieczni kopiści wypisywali niejednokrotnie na marginesach tekstów lub pomiędzy wierszami wyjaśnienia trudniejszych terminów i uwagi dotyczące tekstu – glosa. Z czasem było ich tak wiele, że zaczęły stanowić wartość samą w sobie, były więc zbierane i wydawane osobno w postaci glosariusza – słownika, który nierzadko usamodzielniał się od dzieła, któremu początkowo towarzyszył. Dziś glosariusze stanowią wielojęzyczne zbiory terminów z danej dziedziny ułatwiające prace translatorskie.
BodyPedia to cykl paneli dyskusyjnych z udziałem zaproszonych gości (m.in. mistrzów sztuk walki, aktorów, tancerzy, reżyserów, dramaturgów, pedagogów, antropologów, filozofów i fizjoterapeutów), podczas których tworzone będą podwaliny glosariusza obejmującego funkcjonalne, oparte na praktyce definicje terminów dotyczących posługiwania się ciałem w sytuacjach performatywnych. Podczas spotkań w kwietniu 2016 roku omówione zostaną hasła: centrum, starość i dramaturgia aktora.
Program
5 kwietnia 2016 {wtorek} 15:30–17:30
Centrum
Sathyanarayanan Govindan Kutty Nair, Mestre Cobra Mansa, Piotr Masztalerz, Iwona Olszowska
6 kwietnia 2016 {środa} 15:30–17:30
Starość
Piotr Bursiewicz, Mirosław Kocur, Richard Shusterman, Savvas Stroumpos
7 kwietnia 2016 {czwartek} 15:30–17:30
Dramaturgia aktora
Wojciech Baluch, Tomasz Kubikowski
Dr hab. Wojciech Baluch jest adiunktem w Katedrze Performatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1998 roku jako stypendysta Fulbrighta przebywał w Cognitive Linguistics Departament na Uniwersytecie SUNY w Buffalo, a w 2000 roku wizytował Uniwersytet w Pittsburgu, gdzie prowadził zajęcia poświęcone zagadnieniom semantyki kognitywnej. Był organizatorem serii konferencji młodych badaczy teatru poświęconych wybranym zagadnieniom teorii teatru. Odbył staż na Freie Universität w Berlinie oraz na Uniwersytecie Środkowoeuropejskim w Budapeszcie. Jest współautorem monografii wydanych przez Katedrę Performatyki (wcześniej Katedra Dramatu): Dyskurs, postać i płeć w dramacie (2002), Oblicza realizmu (2007), Elementy dramatu. Analizy diagnostyczne (2009) oraz Polska dramatyczna 1. Dramat i dramatyzacje w XX wieku (2012). Zajmuje się przede wszystkim najnowszym dramatem polskim oraz współczesną kulturą medialną. Jest autorem książki poświęconej najnowszemu dramatowi polskiemu Po-między-nami. Słaby dyskurs w polskim dramacie współczesnym (2011).
Piotr Bursiewicz jest absolwentem Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Posiada ponadtrzydziestoletnie doświadczenie z zakresu masażu sportowego i rehabilitacji sportowej, pracuje z reprezentantami różnych dyscyplin. Opracował nowatorski system pracy z pacjentem opierający się na 3 kluczowych elementach: szczegółowej diagnostyce, indywidualnie dobranych zabiegach terapeutycznych i edukacji w zakresie świadomości ciała i autoterapii. Odbył szkolenia m.in. w RPA, Tajlandii, Niemczech, Czechach, Chinach i Brazylii. Brał czynny udział w 40 operacjach ortopedycznych oraz wydarzeniach sportowych, warsztatach, sympozjach, a także międzynarodowych konferencjach sportowych, rehabilitacyjnych i radiologicznych. Prowadzi szkolenia i obozy o profilu sportowo-leczniczym. Jest członkiem Europejskiego Towarzystwa Radiologicznego, Polskiego Towarzystwa Mięśni, Ścięgien i Więzadeł oraz Komisji Medycznej Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Wielokrotny mistrz Polski w pływaniu.
Więcej informacji: www.rehabursiewicz.pl
Mirosław Kocur jest reżyserem i antropologiem teatru, dyrektorem Instytutu Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego i wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie Filii we Wrocławiu. Wniósł znaczący wkład do performatyki i edukacji teatralnej. Jego badania, oparte na bogatym doświadczeniu teatralnym, skupiają się na rekonstrukcji źródeł teatru. Opublikował „Teatr antycznej Grecji” (2001, Nagroda indywidualna Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu oraz Dolnośląski Brylant Roku), „We władzy teatru. Aktorzy i widzowie w antycznym Rzymie” (2005, Nagroda im. Wojciecha Bogusławskiego), „Drugie narodziny teatru. Performanse mnichów anglosaskich” (2010), „Teatr bez teatru. Performanse w Anglii Wschodniej u schyłku średniowiecza” (2012), „Źródła teatru” (2013). Jest również redaktorem serii Interdisciplinary Studies in Performance wydawnictwa Peter Lang.
Tomasz Kubikowski jest profesorem Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Kierownik literacki Teatru Narodowego. Badacz teatru i performansu, tłumacz, edytor, krytyk. Autor książek: „Siedem bytów teatralnych. O fenomenologii sztuki scenicznej” (1994), „Reguła Nibelunga. Teatr w świetle nowych badań świadomości” (2004), „Teatralne doświadczenie Wilhelma Meistra” (2014), „Przeżyć na scenie” (2015), „Zjadanie psów” (2019), „An Actor Survives: Remarks on Stanislavsky” (2024). Ostatnio opublikował przekład „Rymów o starodawnym żeglarzu” Samuela Coleridge’a. Członek rad redakcyjnych czasopism: „Performer”, „Stanislavski Studies” i „New Theatre Quarterly”.
Sathyanarayanan Govindan Kutty Nair jest mistrzem (Gurukkal), sekretarzem i liderem zespołu prezentacyjnego CVN Kalari Sangham w Trivandrum (Kerala, Indie). Funkcje te odziedziczył po swoim ojcu – Gurukkalu Sri. C V Govindanie Kuttym Nairze w styczniu 2006 roku. Jest także mistrzem i lekarzem w Klinice Kalari Chikilsa działającej przy CVN Kalari. Zaczął uprawiać kalarippajattu w wieku 10 lat pod okiem swojego ojca, który był synem Sri. C.V. Narayanana Naira, wielkiego propagatora kalarippajattu, który wskrzesił wymierającą tradycję tej sztuki w latach 50. XX wieku. Sathyanarayanan był zwycięzcą Stanowych Mistrzostw Kalarippajattu w latach 1981 i 1982, od 1980 roku wielokrotnie prezentował kalarippajattu podczas krajowych i międzynarodowych wydarzeń (m.in. w Chinach i Hongkongu, Francji, Japonii, Kanadzie, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii). Jako pedagog prowadzi warsztaty kalarippajattu na uniwersytetach w Indiach i za granicą, a także współpracuje przy licznych projektach z badaczami, aktorami, tancerzami, artystami filmowymi i teatralnymi (m.in. Peterem Brookiem i Phillipem Zarrillim).
Piotr Masztalerz ukończył historię na Uniwersytecie Wrocławskim. Od ponad trzydziestu lat studiuje japońską sztukę walki aikido. Spędził wiele lat, podróżując w poszukiwaniu nauczycieli. Mieszkał m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji i USA. Był uczniem legendarnego T. K. Chiba w San Diego. Wielokrotnie odwiedzał Japonię. Prowadzi Wrocław Aikikai Dojo, przez dwadzieścia lat pod jego okiem kształciło się tysiące adeptów sztuki walki w Polsce. Przez wiele lat uczył aikido na kilku wrocławskich uczelniach, współpracował też z Instytutem Grotowskiego. Prowadzi regularne szkolenia aikido, m.in. w krajach europejskich, Rosji, Chile. Jest jednym z pionierów aikido w Kenii.
Mestre Cobra Mansa (Cinézio Peçanha) jest mistrzem stylu capoeira angola od roku 1986.
Odegrał ważną rolę w procesie rewitalizacji tego stylu. Założyciel Międzynarodowej Fundacji Stylu Capoeira Angola (Fundaçao Internacional de Capoeira de Angola) w Waszyngtonie (1996). Producent, konsultant i aktor w filmach dokumentalnych poświęconych sztuce walki capoeira. Współreżyserował film Gry ciała. Capoeira i jej rodowód (2014). Doktorant wieloinstytucjonalnego, multidyscyplinarnego programu (DMMDC) na Uniwersytecie Federalnym Stanu Bahia (UFBA) w Salvadorze w Brazylii.
Iwona Olszowska jest tancerką, choreografką oraz nauczycielką tańca współczesnego, świadomości ciała, kontakt improwizacji oraz improwizacji jako performance i Somatic Movement Educator według metody Body Mind Centering. Była kierownikiem artystycznym Eksperymentalnego Studia Tańca. Doświadczenie zdobywała w centrach tańca w Nowym Jorku oraz na uniwersytetach w Waszyngtonie, Alabamie i Calgary, na warsztatach Śląskiego Teatru Tańca i Centrum Animacji Kultury. Uczy w krakowskiej Hurtowni Ruchu, na Akademiach Muzycznych w Łodzi i Krakowie oraz w Warsaw Dance Department. Tworzyła spektakle i choreografie dla zespołu EST, Polskiego Teatru Tańca, Teatru Rozmaitości, Narodowego Starego Teatru i Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Występowała w USA, Kanadzie, Finlandii, Rosji, Anglii, Norwegii, Izraelu i Mołdawii. Tańczy solowo (ostatnio również w przestrzeniach alternatywnych) i wykonuje improwizacje strukturalne m.in. lecture performance oraz site specific. Tworzy Obszar Tańca w Teatrze Barakah w Krakowie.
Richard Shusterman pracuje w Dorothy F. Schmidt Eminent Scholar in the Humanities oraz jako dyrektor Center for Body, Mind, and Culture na Uniwersytecie Atlantydzkim Stanu Floryda. Jest filozofem i inicjatorem somaestetyki – uzyskał tytuły licencjata i magistra na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie oraz tytuł doktora na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jego najważniejsze książki (opublikowane w wielu językach) to Thinking through the Body: Essays in Somaesthetics (2012), Body Consciousness: A Philosophy of Mindfulness and Somaesthetics (2008), Surface and Depth (2002), Performing Live (2000), Practicing Philosophy (1997) and Pragmatist Aesthetics (1992/2000), z których po polsku ukazały się Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką (Wrocław 1998), Praktyka filozofii. Filozofia praktyki. Pragmatyzm a życie filozoficzne (Kraków 2005) oraz Świadomość ciała. Dociekania z zakresu somaestetyki (Kraków 2010). Shusterman wykładał gościnnie w Chinach, Danii, Francji, Japonii, Niemczech, Norwegii, Polsce i Włoszech. Jest kawalerem francuskiego Orderu Palm Akademickich i twórcą dwóch projektów dla UNESCO. Praca profesjonalnego nauczyciela i terapeuty metody Feldenkraisa stanowi dla niego pożywkę do dociekań w sferze somaestetycznej.
Savvas Stroumpos w 2002 roku ukończył szkołę teatralną przy Narodowym Teatrze Grecji. W 2003 roku uzyskał tytuł magistra praktyki teatralnej Uniwersytetu Exeter. Od 2003 roku pracuje jako aktor Teatru Attis oraz asystent reżysera Theodorosa Terzopoulosa. Zagrał w następujących spektaklach Teatru Attis: Hamlet – lekcja Borisa Pasternaka, Prometeusz w okowach i Epigoni Ajschylosa, Impromptu „Ohio” Samuela Becketta, Ajaks – szaleństwo Sofoklesa (pierwsza i druga wersja), Ostatnia maska Costasa Logarasa, Persowie Ajschylosa, Kasandra Mariosa Pontikasa. Z zespołem Zero Point wyreżyserował Kolonię karną i Przemianę (dwie wersje) Franza Kafki, Jak wam się podoba Szekspira, Sprawiedliwych Camusa, Dokument, będący adaptacją tekstów Samuela Becketta, Primo Leviego i podkomendanta Marcosa, oraz Woyzecka Georga Büchnera, My według Zamiatina, Misję Heinera Müllera, Troas Dimitrisa Dimitriadisa, Kafka. Fragmenty Gÿorgya Kurtága oraz Czekając na Godota Samuela Becketta.
Jarosław Fret to założyciel i lider Teatru ZAR, reżyser, aktor, dyrektor Instytutu Grotowskiego. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Kuratorów i kuratora ds. teatru Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. W latach 1999–2002 zrealizował szereg wypraw do Gruzji, Armenii i Iranu, prowadząc poszukiwania w obrębie najstarszych form muzyki chrześcijańskich kościołów wschodnich. W kolejnych latach wspólnie z członkami Teatru ZAR organizował wyprawy badawcze na grecką górę Atos, Sardynię i Korsykę, do Armenii, Turcji i Izraela. Reżyser pięciu spektakli zespołu. Tryptyk „Ewangelie dzieciństwa” był pokazywany m.in. w Chicago, Los Angeles, San Francisco, Atenach, Belgradzie, Edynburgu, Florencji, Madrycie, Paryżu, Sybinie oraz Kairze, Nowym Delhi i Seulu. W 2013 roku ukończył pracę nad spektaklem „Armine, Sister”, dedykowanym historii, kulturze i ludobójstwu Ormian, do którego oprócz reżyserii opracował oryginalną dramaturgię muzyczną i specjalną architekturę. W 2016 roku zrealizował spektakl „Medee. O przekraczaniu” z udziałem śpiewaczek z Kairu, Teheranu i Stambułu. Wykłada i prowadzi warsztaty w Polsce i za granicą, był wykładowcą m.in. w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie Filii we Wrocławiu. Uhonorowany przyznawanym przez magazyn „Los Angeles Times” tytułem Best New Music Theater (2009) i Wrocławską Nagrodą Teatralną za tryptyk „Ewangelie dzieciństwa” (2010). Spektakl „Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie” w jego reżyserii zdobył Total Theatre Award w kategorii Physical/Visual Theatre oraz Herald Angel Award podczas Festiwalu Fringe w Edynburgu w 2012 roku. Pomysłodawca i koordynator licznych projektów realizowanych w Polsce i za granicą w ramach działalności Instytutu Grotowskiego, m.in. Roku Grotowskiego UNESCO 2009, programu „Masters in Residence”, Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Świat miejscem prawdy”, a także Olimpiady Teatralnej Wrocław 2016. Dzięki jego staraniom w 2010 roku została otwarta nowa siedziba Instytutu Grotowskiego, Studio Na Grobli, a w 2019 roku Centrum Sztuk Performatywnych.
Małgorzata Jabłońska jest teatrologiem, pracuje nad metodologią opisu dramaturgii ciała w spektaklu teatralnym, zajmuje się historią i problematyką treningu aktorskiego oraz opartymi na działaniach cielesnych strategiami niewerbalnej komunikacji w teatrze i życiu społecznym. Na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego przygotowuje rozprawę doktorską: Ku dramaturgii ciała. Wpływ biomechaniki Wsiewołoda Emiliewicza Meyerholda na koncepcje treningu aktorskiego w teatrze europejskim XX wieku. Była organizatorką pierwszej w Polsce międzynarodowej konferencji poświęconej twórczości Wsiewołoda Meyerholda „Praktyki teatralne Wsiewołoda Meyerholda” organizowanej w Instytucie Grotowskiego we Wrocławiu w 2013 roku. Opublikowała m.in. opracowania: Ciało gardzienickie. Uwagi o biologii i komunikacji cielesnej w praktykach teatralnych OPT „Gardzienice” w Lekturach dramatyczności. Esejach z dramatologii (2010), Przewodnik: Meyerhold w „Didaskaliach”. Od 2004 roku jest członkiem Stowarzyszenia Teatralnego CHOREA. Jest współautorką książki Trening fizyczny aktora. Od działań indywidualnych do zespołu (2015). Od 2007 roku prowadzi autorskie warsztaty oparte na metodzie practice as research m.in. na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracowała z Teatrem Próg i Studiem Matejka. Obecnie pracuje jako koordynator projektów badawczych i naukowych w Instytucie Grotowskiego.