Metoda treningu aktorskiego Tadashiego Suzukiego

Metoda Suzukiego, stworzona przez uznanego na świecie reżysera Tadashiego Suzukiego i członków zespołu Suzuki Company of Toga (SCOT), pomaga odkryć wrodzony potencjał ekspresji ciała aktora, akcentując fakt, że stanowi ono niepodzielną całość. Seria rygorystycznych ćwiczeń rozwija świadomość i kontrolę energii, oddechu i równowagi, prowadząc do większego zaangażowania emocjonalnego i fizycznego w każdym momencie pobytu na scenie.

Fragment eseju Podstawowa technika i teoria aktorstwa Tadashiego Suzukiego:

Ludzkie ciało ma pewne podstawowe potrzeby, które muszą zostać spełnione, by przeżyć. Niemowlę może przeżyć bez świadomości ciała, ale jest całkowicie uzależnione od innych osób. Jego serce bije automatycznie, ktoś jednak musi dostarczać mu pokarm. Aby uzyskać niezależność, niemowlę musi posiąść umiejętność świadomej kontroli kluczowych funkcji fizycznych, wymaganych do spełnienia jego codziennych potrzeb, z których najważniejsze to: 1) wytwarzanie energii, 2) kalibracja oddechu, 3) kontrola środka ciężkości. Ponieważ żadnego z tych zjawisk – energii, tlenu i środka ciężkości – nie można dostrzec gołym okiem, nie poświęcamy im na co dzień wiele uwagi. Jednak jak tylko któreś z nich zaczyna szwankować, pojawiają się problemy zdrowotne i trudności związane z uczestnictwem w życiu społecznym. Wynika to po części z tego, że funkcje te są od siebie wzajemnie zależne. Im więcej ciało wytwarza energii, tym więcej potrzebuje tlenu, co prowadzi do przyspieszenia oddechu, a z kolei szybszy oddech sprawia, że trudniej utrzymać równowagę ciała i ośrodek ciężkości. Trening ma więc na celu nie tylko zwiększenie możliwości wszystkich trzech funkcji z osobna, ale także pogłębienie i wzmocnienie ich wzajemnych relacji. Im lepiej potrafimy płynnie zintensyfikować proces wytwarzania energii, przyjmując tlen i utrzymując równowagę przy wykorzystaniu naszego środka ciężkości, tym większym zakresem ruchu dysponujemy, co z kolei zwiększa stabilność życia i zdolność utrzymania się przy życiu. Tę samą zasadę można w gruncie rzeczy zastosować do gry aktorskiej na scenie. Poprzez zdyscyplinowane, zintegrowane rozwijanie wymienionych parametrów ciało staje się silniejsze i zwinniejsze, zwiększa się zakres i możliwości głosu oraz wzrasta świadomość „innego”. Praca ta rozwija umiejętności ekspresji potrzebne do przekazania punktu widzenia aktora. A zatem fundamentalne wymogi sztuki aktorskiej można spełnić, poddając się treningowi, który pogłębia świadomość trzech niezwykle istotnych, współzależnych, „niewidocznych” zjawisk.

Tadashi Suzuki (ur. 1939, Japonia) jest założycielem i dyrektorem zespołu Suzuki Company of Toga (SCOT) z siedzibą w Toga, wiosce położonej w górach Prefektury Toyama. Jest organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Sztuki w Toga (pierwszego w Japonii międzynarodowego festiwalu teatralnego) oraz twórcą autorskiej metody treningu aktorskiego. Zasiada również w Międzynarodowym Komitecie Olimpiady Teatralnej.

Wśród wyreżyserowanych przez niego dzieł znajdują się m.in. Pasje dramatyczne, Trojanki, Dionizos, Król Lear, Cyrano de Bergerac i Madame de Sade. Obok przedstawień realizowanych z własnym zespołem Suzuki kilkakrotnie reżyserował i współtworzył produkcje międzynarodowe, m.in. Baśń Leara wyprodukowaną i wystawianą w czterech czołowych teatrach regionalnych Stanów Zjednoczonych, Króla Leara w moskiewskim Akademickim Teatrze Artystycznym, Króla Edypa we współpracy z Olimpiadą Kulturalną i Düsseldorf Schauspiel Haus oraz Elektrę w Teatrze na Tagance.

Suzuki wyłożył swoje teorie w wielu publikacjach. W języku angielskim ukazały się: Culture is the Body oraz The Theatre of Suzuki Tadashi, jako jeden z tomów serii Directors in Perspective, poświęconych twórczości najwybitniejszych reżyserów teatralnych XX wieku. Artysta jest także nowatorem myśli teatralnej i praktykiem, którego praca miała znaczny wpływ na rozwój teatru na całym świecie. W swych rozważaniach skupia się przede wszystkim na takich zagadnieniach, jak struktura grupy teatralnej, typy przestrzeni teatralnych i sposoby ich użycia, a także przekraczanie barier kulturowych i narodowych w celu tworzenia dzieł prawdziwie uniwersalnych. W języku polskim ukazała się książka Suzukiego Czym jest teatr? (Wrocław 2012).

Działalność Suzukiego, zarówno jako twórcy wielojęzykowych i wielokulturowych spektakli teatralnych, jak i organizatora festiwali skupiających ludzi z całego świata wokół wspólnej sprawy teatru, odzwierciedla jego zdecydowaną postawę w konfrontacji z fundamentalnymi problemami naszych czasów.

Od swojego pierwszego zagranicznego występu na festiwalu Teatr Narodów w Paryżu w 1972 roku zespół Suzukiego zaprezentował się w ponad osiemdziesięciu czterech miastach w około trzydziestu jeden krajach. W Polsce Suzuki gościł dwukrotnie: w 1975 roku, w ramach Sezonu Teatru Narodów w Warszawie zaprezentował Pasje dramatyczne, a w Roku Grotowskiego 2009, podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Świat miejscem prawdy”, przedstawił Elektrę, a w 2016 roku podczas Olimpiady Teatralnej Trojanki.