Więcej niż teatr
Zdarza się, że niektóre doświadczenia życia zaczynają nam reprezentować Rzeczywistość. Wówczas stają się one dla nas więzieniem. Siedzimy w tych doświadczeniach jak w więzieniach albo… w ogródkach.
Jana Pilátová
Idea
„Więcej niż teatr” to projekt organizowany przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Koncentruje się wokół sztuki angażującej osoby z niepełnosprawnościami. Poruszając się w przestrzeni sztuk performatywnych, w szczególności teatru, sztuk wizualnych oraz filmu, chcemy badać, w jaki sposób podmiotowa obecność osób określanych jako niepełnosprawne weryfikuje to, co 
do tej pory przyjmowaliśmy w różnych obszarach bez zastrzeżeń. Okazuje się, że dotychczasowe kategorie, narzędzia oraz język muszą zostać poddane redefinicji. Naszym celem jest skierowanie uwagi na rozwijający się w Polsce od ponad dwudziestu lat obszar sztuki angażującej osoby z niepełnosprawnościami i spojrzenie na niego w szerszym kontekście. Chcemy powołać wspólną przestrzeń, która umożliwi spotkanie osób pełnosprawnych z osobami z niepełnosprawnościami, a także postawienie wielu pytań (czy wywołanie dyskusji), które pozwolą – taką mamy nadzieję – pójść dalej w pracy z aktorem/osobą z niepełnosprawnością. Zaplanowane wydarzenia mają inspirować do odważnego wychodzenia poza „własny ogródek”, „własne więzienie”, by spotykać się z innymi osobami, które podobnie jak my próbują, szukają i tworzą na pograniczu teatru, sztuki art brut, filmu i muzyki.
Jana Pilátová, Justyna Sobczyk, Magdalena Hasiuk, Anna Zubrzycki
Przebieg projektu
Projekt „Więcej niż teatr” zostanie zainaugurowany międzynarodowym seminarium, które odbędzie się w dniach 11–12 grudnia 2015 we Wrocławiu, skupiającym praktyków, teoretyków i specjalistów z różnych dziedzin nauki i sztuki. Semestr potrwa od lutego do kwietnia i obejmie sesje warsztatowo-wykładowe poświęcone tematom: integracji/wspólnoty, kwestii estetycznych i procesu rozwoju artystów. Między 19 maja a 31 maja 2016 zaplanowano konferencję praktyczną – cykl pokazów pracy i warsztatów mistrzowskich prowadzonych przez aktorów, reżyserów, terapeutów, autorów oryginalnych metod pracy z ciałem, głosem i dźwiękiem oraz specjalistów do spraw ekonomii, promocji i kształcenia liderów. Zajęcia adresowane są do aktorów i nieaktorów, osób tzw. pełno- i niepełnosprawnych, a także osób zajmujących się osobami z niepełnosprawnościami. Wśród prowadzących znajdą się m.in.: Martin Heřman Frys (Czechy), William Longden (Joy of Sound, Wielka Brytania), Zoja Mikotová (JAMU, Czechy), Natalia Popowa (Teatr Krug, Rosja), Jana Pilátová (DAMU, Czechy), Ewa Hevelke (FISE, Polska), Angie Ball (Wielka Brytania) i Anna Zubrzycki (Polska). Swoje prace zaprezentują Teatr Krug, Projekt „Moment mal, bitte!”, Teatr 21, Teatr Trochę Inny. W programie także koncert zespołu Na Górze z Rzadkowa. Projekt „Więcej niż teatr” zakończy się prezentacjami teatralnymi podczas Olimpiady Teatralnej organizowanej przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego. Między 22 a 27 października 2016 wystąpią m.in. Monster Truck (Niemcy), VerTeDance (Czechy), Compagnie l’Oiseau–Mouche (Francja), Teatr 21, Teatr CHOREA i Rafał Urbacki z Anu Czerwińskim.
Więcej informacji 
Wydarzenia
Więcej niż teatr
Międzynarodowe seminarium
11–12/12/2015
Więcej niż teatr
Semestr
02—04/2016
Więcej niż teatr
Konferencja praktyczna
19–31/05/2016
Więcej niż teatr
22–27/10/2016
Magdalena Hasiuk jest adiunktem w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie w 2008 roku uzyskała tytuł doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Dramat w laboratorium teatralnym Ariane Mnouchkine (promotor prof. nadzw. dr hab. Kazimierz Kowalewicz). Zainteresowania badawcze koncentruje wokół teorii i praktyki teatru XX wieku, przede wszystkim wokół zagadnień dotyczących laboratoriów teatralnych oraz społecznego oddziaływania sztuki teatru. Autorka książek: „Okrutnie dziwna strona” świata. Wokół teatru więziennego (2015) oraz Teatr Słońca. Od rewolucji na kozłach do odysei uchodźców (2016). Współredaktorka tomu: Kręgi i płomienie. Szkice o teatrze i socjologii (2017). Tłumaczka książki Jacques’a Lecoqa Ciało poetyckie (2011). Autorka artykułów naukowych, szkiców krytycznych i recenzji publikowanych w tomach zbiorowych oraz periodykach polskich i zagranicznych. W 2001 roku za działalność krytyczną otrzymała Nagrodę Złotego Pióra im. Jerzego Katarasińskiego.
Jana Pilátová – profesor Wydziału Teatralnego Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze (DAMU), gdzie wykłada od 1990 roku. W 1968 roku przebywała na stażu w Teatrze Laboratorium i od tego czasu publikuje w Czechach i za granicą artykuły o pracy Jerzego Grotowskiego, jego uczniów i kontynuatorów oraz tłumaczy ich teksty. Syntezą jej wieloletnich przemyśleń nad dokonaniami Grotowskiego jest opublikowana w 2009 roku książka Hnízdo Grotowského. Na prahu divadelní antropologie. Współpracuje z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego, a także z Odin Teatret w ramach Międzynarodowej Szkoły Antropologii Teatru (ISTA). W latach 1998–2002 prowadziła Integracyjny Program Kreatywności, w którym teatr spełniał rolę terapeutyczną. Współpracuje jako dramaturg z niezależnymi zespołami teatralnymi: Teatr Continuo i Farma v jeskyni. W 2005 roku otrzymała czeską nagrodę „Żywy skarb”, a w 2009 roku odznakę „Zasłużony dla kultury Polskiej”. Kuratorka projektu „Więcej niż teatr” prowadzonego w Instytucie Grotowskiego.
Justyna Sobczyk jest pedagożką teatru i reżyserką. Absolwentka pedagogiki teatru na studiach podyplomowych na Universität der Künste w Berlinie, pedagogiki specjalnej na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz wiedzy o teatrze w Akademii Teatralnej w Warszawie. Stypendystka GFPS (Gemeinschaft für Wissenschaft und Kultur in Mittel und Osteuropa, Niemcy) i DAAD (Deutscher Akademischer Austausch Dienst, Niemcy). Kieruje działem pedagogiki teatralnej w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Założycielka Teatru 21 i współzałożycielka Stowarzyszenia Pedagogów Teatru. Kierowniczka, razem z Zofią Dworakowską, studiów podyplomowych w zakresie pedagogiki teatru na Uniwersytecie Warszawskim, założonych we współpracy Instytutu Teatralnego i Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi zajęcia na Akademii Teatralnej w Warszawie. Kuratorka projektu „Więcej niż teatr” prowadzonego w Instytucie Grotowskiego. W 2016 roku otrzymała przyznawaną przez „Dialog” i Instytut Książki Nagrodę im. Konstantego Puzyny – „Kamyk”.
Anna Zubrzycki jest wieloletnią aktorką Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice” (1978–1992) oraz współzałożycielką i aktorką Teatru Pieśń Kozła we Wrocławiu. Jako wykładowczyni emisji głosu oraz aktorstwa prowadzi wykłady i pokazy podczas licznych festiwali teatralnych, a także w wielu instytucjach edukacyjnych w Azji i Europie. Stworzyła Fundację Voices, w ramach której prowadzi projekty teatralne i społeczne, oraz Anna Zubrzycki Studio proponujące różnorodny program szkoleniowy dla aktorów z Polski i z zagranicy. Jest dyrektorem Mindfulness Association Poland, prowadzi liczne szkolenia z praktyki uważności. Otrzymała wiele nagród, m.in. Annual Critic’s Choice Award za rolę Izoldy w gardzienickim spektaklu Carmina Burana, Nagrodę Marszałka Województwa Dolnośląskiego za najlepszą rolę kobiecą w 2008 roku (Lady Macbeth w spektaklu Macbeth Teatru Pieśń Kozła), odznakę honorową Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla kultury polskiej” w 2005 roku oraz Nagrodę Marszałka Województwa Lubelskiego za promocję kultury w regionie. Za udział w Pieśniach Leara w reżyserii Grzegorza Brala nominowana została do Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza za najlepszą kreację aktorską w sezonie 2012/2013.
Więcej informacji: annazubrzycki.com
Magdalena Lange — absolwentka wydziałów nauk przyrodniczych i humanistycznych, doktorantka filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Swoje życie związała z teatrem i pisaniem. Współpracowała z teatrami krakowskimi. W Instytucie im. Jerzego Grotowskiego koordynuje projekt „Więcej niż teatr”. Pisze i publikuje poezje.
Kontakt: m.lange@grotowski-institute.art.pl
Semestr „Więcej niż teatr” jest częścią projektu „Pełnoprawna Sztuka Osób Niepełnosprawnych + Beyond Therapy – konferencja praktyczna”.
