Anamneza „Święta”

Zawsze działy się okropności, ale niby daleko, każdy mógł budować w sobie poczucie, że zajmuje w świecie pozycję trwałą; i samemu światu wydawało się, że jest mniej lub bardziej trwały, że istnieją mniej lub bardziej trwałe reguły gry, mniej lub bardziej trwałe wierzenia. Ale czas jest inny – mówił Jerzy Grotowski 13 grudnia 1970 w auli New York University. Zastanawiając się, czy był już kiedyś taki moment, odważył przyjrzeć się pewnemu osobliwemu zjawisku, jakie miało miejsce dwa tysiące lat temu na peryferiach olbrzymiego cesarstwa. W trakcie wykładu, Święto Jerzego Grotowskiego i Peregrinatio Egerii, notatki galijskiej zakonnicy Egerii z pielgrzymki do Ziemi Świętej w IV wieku, staną się źródłem rozważań o mocy teatru jako działania i anamnezy. Staroindyjski podręcznik teatru Natjaśastra sądzi, że kto uczestniczy w teatrze jak należy, jako widz czy jako aktor, ma taką samą zasługę, jakby się modlił albo dał jałmużnę. Mowa będzie o teatrze, który w to wierzy i pragnie poznać, czym to jak należy jest. Rozważania o mocy teatru jako anamnezy są oparte na osobistych doświadczeniach Autorki ze stażu w Teatrze Laboratorium w roku 1968 i na jej udziale w Uniwersytecie Poszukiwań we Wrocławiu w 1975 roku.