Performatyka nowych mediów

Intensywne powiązanie współczesnego doświadczenia kulturowego z przestrzenią nowych mediów sprawia, że rozważanie wielu dzisiejszych form i odmian performansów wymaga uwzględnienia ich medialnych wymiarów. Nie tylko mamy obecnie do czynienia z pojawianiem się nowych wzorców porządkowania naszego doświadczenia w zgodzie z charakterystycznymi dla nowych mediów scenariuszami, kodami i formami audiowizualnymi, ale też z remediatyzacją mediów tradycyjnych takich, jak choćby teatr czy słowo mówione. Performanse tożsamości czy pamięci to tylko niektóre z wielu form istniejących w postaci zmediatyzowanej. Co ciekawe, również pozornie najbardziej „niewinne” – intymne, codzienne – sytuacje performatywne, nawet jeśli odbywają się bez jakiegokolwiek użycia najnowszych mediów, okazują się istnieć w relacji do medialnego wzorca bądź ideału. Te różnorakie relacje, ich warianty i odmiany śledzę i analizuję w swoim wykładzie, odwołując się zarówno do performansów społeczno-kulturowych, jak i estetycznych. Uważam, że te ostatnie stanowią nie tylko ciekawy materiał etnograficzny do analizy „zachowanych zachowań” w kontekście ich medialnych ram i uwarunkowań, ale też wytwarzają niezwykle cenną, swoistą wiedzę na temat mediów i performansów. Sferze tej warto się przyjrzeć uważniej, dokonując jej przekładu na język pojęciowego opisu i analizy. Jedną z dziedzin estetycznego performansu, o których myślę, jest teatr. To w nim szczególnie ciekawie dostrzec można, jak „stare” technologie zachowania i „stare” praktyki kulturowe nie tylko modelowane są przez wzorce nowych mediów, ale też jak przez charakterystyczne dla nich „stare” nawyki stawiają opór aktualizacji potencjalności powstałej wraz z pojawieniem się nowych mediów. Uważam również, że nowe media otwierają przed performatyką, badaniami kulturowymi i antropologią kulturową nowe możliwości performowania wiedzy charakterystycznej dla każdej z tych dziedzin. Nie musi już ona być generowana i strukturyzowana w postaci linearnego tekstu, lecz może istnieć w nowych formach, jak choćby audiowizualny esej. Nowe media zatem to nie tylko przedmiot performatyki, ale też jej metoda i medium. Tym zagadnieniom poświęcam w szczególności część warsztatową. Podczas niej uczestnicy nie tylko będą mieli okazję analizy zaproponowanego materiału, ale też uczestniczenia w specjalnie zaaranżowanym „laboratoryjnym” doświadczeniu medialnym.