Premiera spektaklu dokumentalnego w reżyserii Anny Wieczorek, Marty Wiśniewskiej i Jakuba Tabisza | W ramach projektu „Teatr na faktach”
śr.–pt. 19–21.10.2022, 19:00
Instytut Grotowskiego, Sala Teatru Laboratorium
21 października po spektaklu odbędzie się spotkanie z twórcami spektaklu i Martą Derejczyk z Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu, które poprowadzi Jakub Tabisz.
Czym dziś są ballady? Jakie historie opowiadają? Jaką rolę odgrywa w nich tak ważna w romantyzmie przyroda? Na te i inne pytania odpowiedzi starają się udzielić twórcy spektaklu wraz z ich rozmówcami, stawiając sobie jednocześnie za cel odkrycie na nowo najsłynniejszych utworów Adama Mickiewicza.
To będzie wieczór historii o migracji, zakochaniu i zdradzie, wojnie i pokoju. W dwusetną rocznicę wydania „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza sięgamy ponownie do źródła. Opowieści mieszkańców polskich wiosek i miasteczek wysłuchane, nagrane i zapisane przez twórców projektu posłużyły do stworzenia scenariusza spektaklu nawiązującego swą formą do oryginalnych ballad. Ważne jest tu (tak jak w oryginale) zachowanie indywidualnego języka opowiadających, ich akcentu, gwaru i stylu mówienia. Sięgamy też do ludowych pieśni, tańców i tradycji.
„Bliskie ballady i dalekie romanse” to projekt, którego celem jest stworzenie współczesnych wersji „Ballad i romansów” Mickiewicza. Scenariusz spektaklu powstał w oparciu o cztery utwory: „Romantyczność”, „Lilie”, „Świteź”, „Dudarz” oraz rozmowy z mieszkańcami kilku polskich województw. Muzykę bazującą zarówno na źródłach ludowych, jak i współczesnych brzmieniach skomponowała Magdalena Gorwa.
Dzięki metodzie verbatim, czyli dosłownego zapisu rzeczywistości, twórcy „Teatru na faktach”, podążając ścieżką wytyczoną przez poetę – sięgając po przekaz ustny, zgromadzili materiał dokumentalny do spektaklu, którego inspiracją stała się wybrana ballada. Taki zabieg pozwolił na dialog romantyzmu ze współczesnością, umożliwił też opowiedzenie współczesnych ballad.
Spektakl złożony z czterech nowych ballad będzie prezentowany we Wrocławiu oraz w mniejszych miejscowościach, m.in. w Ocicach na Dolnym Śląsku i Proszowicach w Małopolsce.
21 października po spektaklu (ok. godz. 20:00) odbędzie się spotkanie z twórcami spektaklu i Martą Derejczyk z Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu zatytułowane „Prawdziwe i wyśnione historie”, które poprowadzi Jakub Tabisz.
Anna Wieczorek (ur. 1992) jest aktorką, dramaturżką i reżyserką. Ukończyła aktorstwo na Wydziale Lalkarskim we wrocławskiej filii Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie oraz filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ukończyła także Szkołę Pisania Sztuk prowadzoną przez Artura Pałygę przy Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Kocha teatr, ale nigdy nie zapomina o literaturze. Zdobyła główną nagrodę aktorską na 29. Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu za tytułową rolę w spektaklu Pawła Passiniego pt. „Zagubiony chłopiec”, zrealizowanym w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki. Jest autorką sztuk dla dzieci i młodzieży wystawianych w teatrach w całej Polsce (m. in. „Koniec bajki” – Olsztyński Teatr Lalek, „Złota” – Teatr Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana w Będzinie, „Kazuko. Baśń japońska” – Bałtycki Teatr Dramatyczny w Koszalinie, „Panie Malczewski” – Instytut im. Jerzego Grotowskiego). Otrzymała Nagrodę Miasta Opola w Dziedzinie Kultury za debiut kulturalny roku za stworzenie scenariusza oraz współreżyserię (wraz z Dorotą Bator) autorskiego monodramu „Uciec od rozpaczy”. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu Młoda Polska dla młodych artystów, którzy mają w swoim dorobku wybitne osiągnięcia w dziedzinie sztuki, którą uprawiają. Stypendium zostało przyznane na realizację własnego scenariusza i wyreżyserowanie spektaklu „Troja. Wojny nie będzie!”. Scenariusz do tej sztuki został zakwalifikowany do półfinału 16. Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Od 2021 współtworzy projekty teatralne realizowane w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego w ramach Teatru na faktach („W sieci”, „Historja”, „Bliskie ballady i dalekie romanse”, „Daleko”).
Marta Wiśniewska jest absolwentką reżyserii na Wydziale Lalkarskim w Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie Filia we Wrocławiu. Współzałożycielka Teatru im. Stefana Batorego i wiceprezeska fundacji #wszytskierodzajeteatru. Autorka spektakli powstałych w ramach projektu „Teatr na faktach” w Instytucie Grotowskiego we Wrocławiu. Od 2019 roku prowadzi zajęcia teatralne dla dzieci w wieku przedszkolnym. Jej praca magisterska pt. „Sprawczość sztuki społecznej na przykładzie kolędowania” zdobyła wyróżnienie w konkursie Instytutu Teatralnego na najlepszą pracę magisterską w dziedzinie teatru w roku 2021/2022. Uczestniczka rocznego programu stypendialnego w Residui Teatro w Madrycie.
Magdalena Gorwa – w 2021 roku ukończyła studia na kierunku Kompozycja i teoria muzyki w Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Od 2019 roku należy do Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich, a także do Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Prezydenta Miasta Wrocławia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie sztuki. W 2021 roku uzyskała tytuł Finalistki w konkursie „Studencki Nobel” w kategorii SZTUKA. Brała udział w wielu międzynarodowych kursach kompozytorskich prowadzonych mi.in. przez Marka Andre, Johannesa Kreidlera, Juste Janulyte czy Martę Ptaszyńską. Jej utwory i aranżacje były wykonywane zarówno w Polsce, jak i za granicą, m.in. w USA, Australii, Norwegii, Szwecji, Holandii, Niemczech czy Białorusi. Od 2016 roku stale współpracuje ze środowiskiem teatralnym. Dotychczas stworzyła muzykę do ponad 20 spektakli teatralnych.
Marta Derejczyk – etnolożka i serbistka, badaczka terenowa, edukatorka muzealna. Od 2008 roku zaangażowana w dokumentowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego Dolnego Śląska w ramach działań Fundacji Ważka i Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu. Autorka i współautorka wystaw, publikacji, filmów etnograficznych oraz płyt z muzyką tradycyjną. Zajmuje się edukacją regionalną, archiwistyką społeczną, a także badaniem i zespołowym praktykowaniem pieśni z zespołach: KUST, Pieśni Odzyskane, Znajome Królika.
Scenariusz i reżyseria: Anna Wieczorek, Marta Wiśniewska, Jakub Tabisz
Muzyka: Magdalena Gorwa
Konsultacje merytoryczne: Marta Derejczyk
Konsultacje scenograficzne: Dorota Bator
Występują: Anna Nowak, Katarzyna Górska, Mateusz Zilbert
Czas trwania: ok. 60 min
21 października po spektaklu odbędzie się spotkanie z twórcami spektaklu i Martą Derejczyk z Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu, które poprowadzi Jakub Tabisz.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
Partnerzy projektu: Fundacja Ważka, Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu