Aktualnie jesteś: Festiwal Ciszy

Byty subtelne

Koncert immersyjny Studia VoiceLAB z instalacją Bartosza Radziszewskiego

niedz. 13.04.2025, 18.00
Studio Na Grobli Instytutu Grotowskiego

Czas trwania: 120 minut
Wstęp wolny, wymagana rezerwacja bezpłatnej wejściówki

„Byty subtelne” to doświadczenie łączące dźwięk i obraz, badające pokrewieństwa między światem widzialnym a słyszalnym. Eksploruje fizykalność otaczającego nas świata, którego postrzeganie dokonuje się na podstawie fal – o różnym charakterze – które do nas docierają. To wydarzenie, w którym dźwięk i obraz przenikają się, odbijają i rezonują wzajemnie, tworząc przestrzeń, w której każdy zmysł zostaje zaangażowany w subtelną grę światła, ciemności, dźwięków i ciszy.

Badając styk światła i ciemności, chcemy traktować ciemność jako kolebkę światła, ciszę jako kolebkę dźwięku, tworzyć przestrzeń do budowania nowej rzeczywistości wizualnej i audialnej, aby to, co ukryte, mogło stać się widoczne i słyszalne.

Przyglądając się relacji między dźwiękiem a ciszą, chcemy wykreować przestrzeń, w której cisza staje się podstawą do głębszego słuchania, a jej fizyczna obecność pełna jest wyczuwalnego potencjału.

W naszych poszukiwaniach cisza to nie pustka, lecz przestrzeń, w której wszystko ma początek. Dźwięk staje się naruszeniem tej ciszy, będąc jednocześnie jej częścią. „Byty subtelne” to koncert, który eksploruje fizyczną naturę fal, traktując je jako subtelne obecności – zarówno w sensie widzialnym, jak i słyszalnym. To przestrzeń zderzenia dwóch światów – wypełnionego hałasem i światłem oraz złożonego z ciszy i ciemności.

Wydarzenie stawia przed nami wyzwanie, aby powrócić do pierwotnych stanów, które pozwalają dostrzec subtelne aspekty rzeczywistości – byty subtelne, istniejące poza materialnym światem, w przestrzeni ciszy, ciemności oraz fal, które przenikają naszą percepcję: niewidoczne i niesłyszalne, ale wciąż obecne w naszym świecie.

Tytuł wydarzenia nawiązuje do twórczości Jerzego Nowosielskiego, artysty szczególnie ważnego dla twórców tego wydarzenia. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, w rzeczywistości naznaczonej okrucieństwem, Nowosielski szukał swojego miejsca, zarówno w wymiarze fizycznym, jak i duchowym. Pomimo kilkuletniego okresu ateizmu, głęboko odczuwał potrzebę metafizyki i duchowości. Terminem „byty subtelne” posłużył się w latach 40. XX w., aby określić duchowość związaną z poszukiwaniem sensu tworzenia. Artysta sformułował  wówczas własną definicję obrazu „jako posłannika treści z innych obszarów […], będącego bytem subtelnym”.

W laboratorium Studia VoiceLAB stwarzamy warunki pozwalające obserwować naturalny potencjał głosu i w pełni rozpoznawać jego fizyczny, namacalny charakter; odkrywać głos, który powstaje w ciele i obserwować jego właściwości, gdy wychodzi na zewnątrz; badać fizyczne aspekty dźwięku jako wibracji, do których dostęp jest intuicyjny, bo oparty na cielesnym, a nie intelektualnym doświadczeniu.

Improwizowane koncerty immersyjne to forma obcowania z dźwiękiem, którą chcemy się podzielić. Jest to element praktyki Studia, stanowiący do tej pory część zamkniętej pracy laboratoryjnej.

Słuchacze i słuchaczki będą uczestniczyć w procesie relaksacyjnym, który stanowi punkt wyjścia do pracy z wibracją, wprowadzając ciało w stan rozluźnienia i uwrażliwienia.

W obecności odbiorców i odbiorczyń chcemy odkrywać harmonie niezależne od oczekiwań i intelektu, wychodząc poza utarte schematy i to, co wydaje się zrozumiałe. Zanurzyć się w sonosferze i przełamywać bariery, wierząc w fizyczny potencjał dźwięku i nieograniczone możliwości wyobraźni.

Studio VoiceLAB to laboratorium pracy z głosem. Nawiązując do tradycji zamkniętych studiów teatralnych, w tym Teatru Laboratorium, badających kompleksowość sztuki aktora, VoiceLAB oferuje pracę laboratoryjną w całej jej dogłębności, koncentrującą się na jednym jej elemencie, jednak elemencie najbliższym, swoistym, najbardziej charakterystycznym i intymnym. Podejście laboratoryjne pozwala uczestnikom sięgać daleko w głąb istoty własnego głosu, nie zatrzymując się na powierzchowności podyktowanej zazwyczaj celami związanymi z prezentacją. Pogłębiona praca z głosem pozwala lepiej poznać ten instrument i uzyskać nad nim większą kontrolę. Pozwala na spokojny i dogłębny proces poznawania własnego głosu, jego anatomii i psychologii. Dzięki takiej pracy możemy odkrywać pełen jego potencjał. Główny trzon VoiceLABu stanowi praca z muzyką polifoniczną. Muzyka jest jednak tylko pretekstem do zadawania pytań i poszukiwań na bardzo wielu płaszczyznach. Skupiamy się dużo bardziej na wymiarze wertykalnym utworów, chcąc wydobyć z każdej harmonii maksimum brzmienia. Każdy interwał traktujemy jako jednostkę niosącą znaczenia: określone nastroje, napięcia i rozwiązania, same w sobie stanowiące rodzaj mikro-opowieści, a więc stawiające przed wykonawcą wyzwanie wymagające pełnego zaangażowania w działanie wokalne. Czerpiąc z tradycji muzycznych posługujących się skalami nierównomiernie temperowanymi, chcemy wchodzić w głąb każdego dźwięku, przekraczając zachodnioeuropejskie myślenie o muzyce oparte na klawiaturze fortepianu. Wierzymy, że muzyka może stać się namacalna, a spotkanie głosów może tworzyć mozaiki powietrza. Dzięki takiemu podejściu muzyka staje się najważniejszym nauczycielem, medium obiektywnej ekspresji.

Fot. Tobiasz Papuczys

Aleksandra Kotecka jest performerką wokalną, edukatorką głosu i technik oddechowych wyrastających z technik relaksacyjnych i jogi klasycznej, terapeutką falą dźwiękową pracującą zgodnie z nurtem teorii poliwagalnej. Od lat fascynuje się dźwiękiem, jego fizyczną naturą oraz nieskończonym potencjałem. W 2019 roku rozpoczęła współpracę z Biosonology Institute Art in Listening Academy w Turynie. W 2022 ukończyła kurs uprawniający do pracy w charakterze terapeutki dźwięku w nurcie stymulacji biosonologicznej. Absolwentka certyfikowanego kursu teorii poliwagalnej w Polyvagal Institute USA. Od lat bada wpływ technik relaksacyjnych na pracę performera, realizując programy warsztatowe w Polsce i Francji. Kuratorka Festiwalu ciszy, którego pierwsza edycja odbyła się w kwietniu 2024 roku, oraz programu badawczo-artystycznego „Przestrzeń styku//interface”, którego celem jest badanie relacji twórczej między człowiekiem a algorytmem. W 2023 roku  jej projekt „Wtargnięcia” otrzymał stypendium Prezydenta Miasta Wrocławia.

Bartosz Radziszewski (ur. w 1975 w Oławie) jest absolwentem liceum zawodowego o profilu konserwacji zabytków w Brzegu. Studiował kulturoznawstwo na Uniwersytecie Wrocławskim; w 2009 ukończył Wydział Malarstwa i Rzeźby wrocławskiego ASP (dyplomami w pracowniach prof. Janusza Jaroszewskiego i Wojciecha Kaniowskiego). Współtworzy artystyczną grupę PolishMirova, z którą zorganizował wiele wystaw. Jest wieloletnim współpracownikiem Teatru ZAR (m.in. przy nagradzanym i cenionym spektaklu „Ewangelie Dzieciństwa”), brał udział w opracowaniu koncepcji i realizacji świateł, kolorował scenografię, towarzyszył zespołowi w jego podróżach po całym świecie. Od 2014 współtworzy wraz z Kamilą Klamut projekt teatralny „Camille”, w którym zajmuje się reżyserią światła. Za pracę nad spektaklem otrzymał w 2016 nagrodę Roberta McDowella i Richarda Demarco, a o światłach realizowanych przez Radziszewskiego pisała prasa brytyjska. Od roku 2012 jest asystentem prof. Mariana Kuczmy w Pracowni „bez korekty” na Wydziale Malarstwa i Rzeźby ASP we Wrocławiu. Od 2014 koordynuje dyplomy na ASP, jest kuratorem kilkunastu projektów artystycznych. W 2016 był komisarzem projektu „Bryły Platona” realizowanym we współpracy z Galerią Platon. Na swoim koncie ma około stu wystaw indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą (m.in. BWA Awangarda Wrocław, Muzeum Narodowe we Lwowie, Galeria Zajezdnia w Lublinie, Dom Nikifora w Krynicy, Monastyr św. Andrzeja w Kijowie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu). Jego prace znajdują się w zbiorach prywatnych w Polsce i za granicą oraz zdobią okładki książek. Stworzył kilka plakatów teatralnych, a ostatnio zajmuje się działaniami dokamerowymi i parateatralnymi. W 2019 roku obronił doktorat w dziedzinie sztuk pięknych. Jak sam pisze: „na różne sposoby zajmuję się malarstwem, robię obrazy, mieszkam i pracuję we Wrocławiu”.

Fot. Maciej ZakrzewskiTomasz Wierzbowski to aktor i muzyk w spektaklach „Ewangelie dzieciństwa”, „Cesarskie cięcie”, „Anhelli. Wołanie” oraz „Armine, Sister” Teatru ZAR. Autor serii wydawniczej 3/2 poświęconej muzyce (dotychczas w serii ukazały się książki „Jak system równomiernie temperowany popsuł harmonię” Rossa Duffina oraz „Temperacja. Jak muzyka stała się polem bitwy wielkich umysłów zachodniej cywilizacji” Stuarta Isacoffa). Autor i współautor muzyki do filmów krótkometrażowych oraz do spektakli teatralnych w Polsce i za granicą. Wspólnie z Aleksandrą Kotecką zaangażowany w pracę studia produkcji muzycznej Foxterrier Production.

niedz. 13.04.2025, 18.00