Dar, choroba szamańska i inicjacja

Jak dziś następuje inicjacja szamańska? W jaki sposób ludzie dowiadują się, że są, a właściwie mają zostać szamanami? Czy jest to sprawa własnego wyboru, czy raczej „bycia wybranym”, swoistej predestynacji uzależnionej od czynników transcendentnych? Posiadanie daru szamańskiego objawia się każdorazowo przez mniej lub bardziej dokuczliwą i niebezpieczną chorobę szamańską. Albowiem – jak wyjaśnia Andrzej Szyjewski – „niezależnie od predestynacji, musi nastąpić wskazanie szamana przez duchy – wyraźny znak, że chodzi im właśnie o niego. Może to nastąpić w formie zesłania silnej choroby obłożnej lub śmiertelnego wypadku, zwłaszcza trafienia przez piorun, nasilających się snów i wizji, zmian osobowościowych w okresie dojrzewania lub nagłej zmiany w zachowaniu” (A. Szyjewski: Etnologia religii, Kraków 2016, s. 322). Choroba szamańska (często trwająca latami, od czasów dzieciństwa) to więc sposób, w jaki duchy komunikują wybrańcowi, że jest nim właśnie (stygmatyzując go na tle danej społeczności jako innego, dziwnego), a równocześnie zmuszają go do podjęcia praktyki. Owa choroba inicjacyjna jest centralnym i zwrotnym – i najbardziej dramatycznym okresem w biografii każdego szamana.