Aktualnie jesteś: Otwarty Uniwersytet Poszukiwań / Kursy wiodące / Performatyka i inne tańce
Sztuka publiczna jako akt performatywny: szansa czy zagrożenie dla przestrzeni wspólnej?
Wykład i warsztaty dr. Tomasza Plata i Wojtka Ziemilskiego w ramach OUP
25–26/02/2011 {piątek–sobota}
Sala Teatru Laboratorium
„Sztuka publiczna” – to jeden z terminów najmocniej obecnych w debatach prowadzonych wokół sztuki współczesnej. Artyści, którzy uprawiają sztukę publiczną, podpowiadają widzom: wychodzimy ze swoimi pracami w przestrzeń otwartą, wychodzimy z teatrów i galerii, by uczynić sztukę bardziej otwartą, demokratyczną, inkluzywną, mniej wykluczającą. Jednocześnie prosta intuicja podpowiada, że każdy akt twórczy manifestowany w sferze życia zbiorowego z definicji ma moc zawłaszczenia. Bierze przestrzeń niejako na własność, próbuje ją zagarnąć. W tym wymiarze jego performatywność okazuje się represyjnością.
A zatem: czy w ogóle możemy sobie wyobrazić artystyczny gest w przestrzeni wspólnej, który będzie wolny od elementów przemocy symbolicznej? To pytanie, które prowadzi ku kolejnemu, jeszcze ważniejszemu: czy możemy wyobrazić sobie performans, performatywne działanie publiczne (zresztą nie tylko artystyczne), które pozbawione będzie tendencji normatywnych, zawłaszczających? Ów problem jest ważny dla całej tradycji performatyki, u początków której znalazło się bardzo mocne wyobrażenie o emancypacyjnej, demokratyzującej sile bodaj każdego performansu. Czy dzisiaj nie powinniśmy w końcu dostrzec utopijności tego wyobrażenia? W odpowiedzi ma pomóc refleksja nad działaniami najgłośniejszych polskich twórców sztuki publicznej, m.in. Pawła Althamera i Joanny Rajkowskiej. Wśród kontekstów intelektualnych pojawią się teksty m.in. Johna Austina i Jacquesa Derridy o wypowiedzi performatywnej, Jürgena Habermasa o sferze publicznej, Nicolasa Bourriauda o estetyce relacyjnej.
W praktycznej części warsztatów będziemy odkrywać performatywny potencjał działania w przestrzeni publicznej. Co zmienia publiczność? Na jakich zasadach przestrzeń intymna i publiczna mogą współistnieć? Będziemy próbować, przyglądać się, dyskutować. Poprawiać, odwracać, mnożyć. Skonfrontujemy teorię z działaniem.
Zajęcia składać się będą minimum z dwóch wykładów oraz dwóch sesji warsztatów praktycznych (w sumie minimum 6 godzin zajęć).
Dr Tomasz Plata (ur. 1974), teatrolog, redaktor. Wykładowca Akademii Teatralnej w Warszawie. Pracował m.in. w „Newsweeku”, „Dzienniku” i „Przekroju”. Opublikował książki: Być i nie być. Kategoria obecności w teatrze i performansie ostatniego półwiecza (Warszawa 2009), Komuna Otwock. Przewodnik Krytyki Politycznej (wspólnie z Agnieszką Berlińską, Warszawa 2009), Strategie publiczne, strategie prywatne. Teatr polski 1990-2005 (Warszawa 2005), Offentliche Strategien, Private Strategien. Das polnische Theater 1990-2005 (Berlin 2005), Akademia Ruchu (Warszawa 2003), Andy Warhol w drodze do teatru (Warszawa 2001). Kurator programu PERFORM realizowanego wspólnie z zespołem komuny/warszawa.
Wojtek Ziemilski (ur. 1977), reżyser teatralny, artysta wizualny. Tworzy prace na pograniczu teatru, sztuk wizualnych i choreografii. Ukończył kurs reżyserii teatralnej w Fundacji Gulbenkiana w Lizbonie. Przez dłuższy czas mieszkał w Portugalii, gdzie przygotował m.in. spektakl multimedialny Hamlet Light. Po powrocie współpracował z TR Warszawa (jest m.in. autorem instalacji wideo „Aktorzy”). Prowadzi warsztaty z nowych form eksperymentu w teatrze, m.in. w Instytucie Teatralnym. Twórca przedstawienia Mała narracja. Autor bloga o sztuce współczesnej: http://new-art.blogspot.com. Na zaproszenie zespołu komuna/warszawa współuczestnik programu PERFORM.