Dziady polsko-japońskie/Soreisai/祖霊際

Spektakl w reżyserii Jadwigi Rodowicz-Czechowskiej

8/04/2019 {poniedziałek} 19:00
Instytut Grotowskiego, Studio Na Grobli

W języku polskim

Dziady polsko-japońskie/Soreisai/祖霊際
Fot. Maciej Zakrzewski

Dziady polsko-japońskie/Soreisai/祖霊際 to wydarzenie teatralne zbudowane na kanwie potańcówki wiejsko-miejskiej oraz japońskich Zaduszek – O-bon, które powstało z inspiracji Dziadami Jerzego Grotowskiego (1961) i Gusłami Włodzimierza Staniewskiego i teatru Gardzienice (1981). Rządzą tutaj muzyka i klimat potańcówki, a nade wszystko moc kobiet, do tej pory w Dziadach ignorowana. Guślarz jest tyleż Księdzem, co Wodzirejem. Pilnują go jednak kobieta i kapela. Czy Guślarz im ulegnie? Pojawiają się zaproszone duchy – to dziady. Jakie to duchy? Jakie to dusze? Wyzwolone przez taniec ze swej niemoty i bezruchu biorą we władanie potańcówkę. Wypowiedziane zaklęcie „Czyscowe duszeczki, w jakiejkolwiek świata stronie…” przywoła duchy z końca świata, a inne: „niechaj twojej blask obsłony długo, długo w oczach stoi”, spełni się jako widmo Grozy.

W Japonii od najdawniejszych czasów trwa zwyczaj zaduszkowej uczty i tańców odprawianych podczas O-bon – święta przodków, kiedy to dusze odwiedzają domy rodzinne i przyglądają się, jak żywi sobie radzą. Jak Japonia długa i szeroka odbywają się latem zaduszkowe zjazdy rodzinne, wspólne wieczerze oraz tańce całej społeczności – dzielnic w miastach, wiosek na prowincji. Grają na instrumentach nawet amatorzy, tłumy suną korowodem po uliczkach i placach. Do obcowania żywych z duszami przodków nawiązuje wielu wybitnych twórców teatru w Japonii, na przykład Shūji Terayama. Obcowanie to stanowi grunt sztuk widowiskowych w Japonii: teatru , kabuki i jōruri.

Tu nasza wrażliwość jest identyczna z Japończykami. W setną rocznicę nawiązania oficjalnych stosunków między Polską a Japonią nasze kolejne noce dziadów dedykujemy Dziadom i Babom, którzy i które w przeszłości sycili związki między dwoma królestwami teatru – Polską a Japonią – prawdziwym życiem.

Fot. ze zbiorów prywatnychdr Jadwiga Rodowicz-Czechowska jest absolwentką japonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, byłą członkinią Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice” (1980–1990), byłą współpracownicą Jerzego Grotowskiego, badaczką teatru japońskiego, autorką książek, tłumaczką i dramaturżką, reżyserką. W latach 1994–2012 zajmowała się dyplomacją, w latach 2008–2012 pełniła funkcję ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego RP w Tokio. W 2013 roku została odznaczona Orderem Wschodzącego Słońca II klasy (Złotą i Srebrną Gwiazdą) oraz V klasy (Złotymi i Srebrnymi Promieniami). Obecnie wykłada na Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie na Wydziale Wiedzy o Teatrze.

bikoManiucha Bikont śpiewa muzykę nowoczesną i tradycyjną, gra na tubie, akordeonie i innych małych i dużych instrumentach. Uczestniczyła w wielu projektach muzycznych i teatralnych, współpracowała z muzykami z całego świata. Jako muzyczka i performerka występowała w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Ostatnio koncertuje w duecie Maniucha i Ksawery, z zespołem Tęgie Chłopy, z Assafem Talmudim i japońskim projektem IMA Songlines. Wykonuje utwory współczesnych kompozytorów, tworzy muzykę teatralną i filmową. Jej pasją jest muzyka tradycyjna. Od lat jeździ po wsiach Europy Centralnej i Wschodniej, nagrywając pieśni i muzykę. Najbardziej osobistą płytą, którą nagrała, jest Oj borom borom, zrealizowana wspólnie z Ksawerym Wójcińskim. Wielokrotna stypendystka i laureatka nagród muzycznych.

Fot. ze zbiorów prywatnychMarcin Lorenc jest skrzypkiem, animatorem, dziennikarzem. Fascynuje się tradycyjną muzyką centralnej Polski, przede wszystkim z regionu łęczyckiego, ale także opoczyńskiego czy sieradzkiego. Uczył się u wiejskich mistrzów, w tym u skrzypków: Tadeusza Kubiaka i Czesława Skrzydłowskiego. W roli nauczyciela brał udział w kilku edycjach Taborów Domu Tańca w Sędku. Jest związany z kapelami: Kożuch, Odpoczno, Lorenc Trio, Maciej Filipczuk i Goście Weselni, Niewte. W 2013 roku był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2014 roku współorganizował cykl zabaw tanecznych Pograjka Łódzka.

Fot. ze zbiorów prywatnychPiotr Zgorzelski jest etnologiem, tancerzem i basistą. Od ponad dwudziestu lat prowadzi warsztaty polskich tańców tradycyjnych w Polsce i za granicą. Współpracuje przy projektach realizowanych m.in. przez Instytut Muzyki i Tańca, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Instytut Adama Mickiewicza. Uczył się bezpośrednio od wiejskich tancerzy oraz ze źródeł archiwalnych, wypracowując autorski program zajęć uwzględniający predyspozycje i umiejętności pokolenia pozbawionego żywego kontaktu z muzyką ludową. Jest współzałożycielem warszawskiego Stowarzyszenia „Dom Tańca” (1994). Współpracował przez wiele lat jako aktor oraz choreograf z offowym teatrem Scena Lubelska 30/32 oraz Teatrem Narodowym i Teatrem Polskim w Warszawie. Wraz z kapelą Janusz Prusinowski Kompania koncertował i prowadził warsztaty w większości krajów europejskich, a także w Azji i Ameryce Północnej. Wraz z żoną powołał i prowadzi Fundację Czas Tradycji, która realizuje projekty edukacyjne i kulturalne związane z polskim tradycyjnym tańcem oraz muzyką.

Fot. ze zbiorów prywatnychHana Umeda jest performerką, tancerką i instruktorką tańca nihon buyō, a także uczennicą mistrzyni Nishikawa Fukushino ze szkoły Nishikawa-ryu w Tokio. Propaguje w Polsce klasyczny taniec japoński. Taniec jest dla niej polem, na którym spotykają się jej dwie ojczyzny. Opracowała autorską metodę nauczania nihon buyō, która bierze pod uwagę różnice w postrzeganiu ciała przez Japończyków i Polaków. Stworzyła serię ćwiczeń, które pomagają przyswoić sobie specyfikę japońskiego ruchu. Stypendystka programu Młoda Polska Narodowego Centrum Kultury w 2018 roku.

passBeata Passini jest aktorką. Występowała m.in. w Bramach raju (Wrocławski Teatr Współczesny, 2014), The Hideout/Kryjówka (neTTheatre w Lublinie, 2014), [ˈdʑadɨ] (Teatr Lalki i Aktora w Opolu, 2015), Dziady „A czegoż potrzeba dla duszy” (Instytut Grotowskiego we Wrocławiu, 2016).

 

 

filipMaciej Filipczuk jest twórcą grupy muzycznej Lautari, skrzypkiem, podróżnikiem. Współpracował z zespołami: Hojra, Harom Jó Barát, Labusznik, Hałas Trio, Teatrem Pieśń Kozła i kapelą Domu Tańca Poznań. Jest współtwórcą grupy Transkapela, a także uczestnikiem projektu Podróżny Kolektyw Skrzypcowy. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizuje projekt „Arche Vivum”. Jest uczniem skrzypka Kazimierza Meto z Gliny.

Fot. Mario JagniewskiJacek Hałas jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych, muzykantem, śpiewakiem, tancerzem, współtwórcą formacji folkowych (Bractwo Ubogich, Muzykanci, Ket Jo Barat, Lautari, Kwartet Wiejski, Nomadzi Kultury), projektów artystycznych (współpraca: Poznański Dom Tańca, Tikkun, The Book) oraz teatralnych (z Teatrem Strefa Ciszy, Cinema, Scholą Węgajty). Zajmuje się tradycjami wędrownych śpiewaków, tańcem korowodowym, działalnością warsztatową i edukacyjną.

 

japKanji Shimizu jest zawodowym aktorem oraz choreografem teatru (japońskiego teatru klasycznego), związanym z wybitnym Teatrem Tessenkai w Tokio współpracującącym z Polską od 1980 roku. Jest absolwentem Uniwersytetu Waseda. Pracował pod kierunkiem największych mistrzów szkoły Kanze.

 

 

Justyna Pankiewicz jest producentką teatralną, absolwentką Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego oraz podyplomowych studiów na kierunku produkcja filmowa i telewizyjna. Pracowała m.in. w Fundacji „Ośrodek Informacji Środowisk Kobiecych”, w dziele PR Konfederacji Pracodawców Polskich, Biurze Kultury m.st. Warszawy. Obecnie od sześciu lat jest związana z Teatrem Studio w Warszawie jako producentka spektakli, a także innych wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych.

Reżyseria i koncepcja spektaklu, scenariusz, scenografia, koncepcja kostiumów: Jadwiga Rodowicz-Czechowska
Zespół Lorenc Trio, w składzie: Maniucha Bikont (śpiew, rola aktorska), Maciej Filipczuk (altówka, skrzypce), Jacek Hałas (instrumenty perkusyjne, lira, flet), Marcin Lorenc (skrzypce, altówka)
Choreografia i prowadzenie tańców, rola aktorska: Piotr Zgorzelski
Śpiew i rola aktorska: Maniucha Bikont, Beata Passini
Układ tańca japońskiego kobiet, śpiew, rola aktorska: Hana Umeda
Układ ruchu i tańca nō, rola aktorska: Kanji Shimizu
Sound design: Envee
Produkcja: Justyna Pankiewicz
Premiera: 17 listopada 2018, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
Czas trwania: 120 min

Projekt współfinansuje m.st. Warszawa.
Partnerzy: Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.
Prezentowane utwory powstały dzięki wsparciu Funduszu Popierania Twórczości Stowarzyszenia Autorów ZAiKS im. Andrzeja Szczypiorskiego.

 

logo_biale_wspolfinansowanie

Galeria zdjęć