Laboratorium percepcji 2025 | nabór

Strzemiński wskazywał na istnienie „widzenia organicznego” – sposobu percepcji, który nie jest narzucany przez naukę czy klasyczne kanony, lecz wynika z bezpośredniego doświadczenia rzeczywistości. To podejście doskonale wpisuje się w filozofię sztuki performansu, która nie opiera się na stałych formach, lecz wymaga od dawcy i biorcy otwartości na ulotność oraz procesualność. Nie ma innej dyscypliny, która tak holistycznie angażuje ciało artysty w proces tworzenia wypowiedzi artystycznej, jak właśnie sztuka performansu. W tym kontekście ciało staje się zarówno materiałem, prowodyrem, jak i nośnikiem znaczeń, otwierającym drzwi do historycznych, społecznych i politycznych kontekstów. Ciało, miejsce i czas stanowią trzy filary sztuki performansu, tworząc fundament tzw. „super-performera”. Oprócz kondycji psycho-fizycznej, to właśnie zmysły stanowią portale, dzięki którym performance osiąga swoją wyjątkowość. Performans to nie tylko pusty akt wizualny – to doświadczenie ucieleśnionej obecności, gdzie przestrzeń, czas i interakcja współtworzą obraz duchowości. Dzięki „widzeniu organicznemu” artysta doświadcza rzeczywistości w sposób autentyczny, niezafałszowany przez schematy i uprzedzenia. Każdy ruch, gest czy dźwięk nabiera w performansie wymiaru metafizycznego, stając się manifestacją nieuchwytnej prawdy. Korzystając z własnego ciała jako instrumentu, artysta używa zmysłów do przekraczania granic materialności, zanurzając się w procesie tworzenia, który odsłania wewnętrzną, duchową sferę istnienia. W tej perspektywie zmysły pełnią rolę portali umożliwiających kontakt z czymś wykraczającym poza codzienność. Dotyk, wzrok, słuch i propriocepcja – wszystkie te elementy współtworzą doświadczenie, które nie ogranicza się do biernego odbioru, lecz staje się aktywnym procesem przemiany rzeczywistości. Sztuki efemeryczne, w przeciwieństwie do dzieł trwałych, nie opierają się na statycznych formach, lecz podlegają ciągłej zmianie. Ta ulotność, często postrzegana jako niedoskonałość, w kontekście performansu nabiera wymiaru metafizycznego – przemijanie i procesualność stają się kluczem do odkrywania tego, co niewyrażalne słowami.

Rozwojem tych zagadnień zajmuje się Laboratorium percepcji, którego głównym celem jest pogłębianie świadomości procesów zmysłowych poprzez artystyczne doświadczenia, kreujące multisensoryczne doznania w obszarze ciała, dźwięku oraz nowych technologii. Na II edycję Laboratorium percepcji w Instytucie Jerzego Grotowskiego zaproszono artystów posługujących się niezwykle rozbudowanym językiem performansu. Johannes Deimling oraz duet Harrison & Wood to mistrzowie obrazowania i wizualizacji poezji. Stein Henningsen i Yann Marussich reprezentują psychofizyczną potęgę, skupiającą się na minimalistycznej estetyce i tematach proekologicznych. Paula Garcia to artystka, która poprzez ekstremalne, wielogodzinne wystawianie ciała eksploruje granice wytrzymałości i percepcji.
Arti Grabowski