Panie Malczewski

Premiera spektaklu Rafała Gąsowskiego i Katarzyny Wolak-Gąsowskiej

czw. 9.06.2022, 19.00
Instytut Grotowskiego, Sala Teatru Laboratorium

Bilety: 10 PLN
Czas trwania: 80 min

Panie Malczewski
Fot. Rafał Gąsowski

Premiera „Panie Malczewski”, w reżyserii Rafała Gąsowskiego, jest spektaklem opartym na wątkach z życia Antoniego Malczewskiego oraz na fragmentach jego dzieła „Maria. Powieść ukraińska”.

Scenariusz Anny Wieczorek to synteza wątków biograficznych Malczewskiego oraz najważniejszych fragmentów jego powieści poetyckiej, które pozwalają zanurzyć się w historię śmiertelnie chorego człowieka, poszukującego prawdy o istocie człowieczeństwa i ucieczki przed przeznaczeniem.

W spektaklu spotęgowane jest to ekspresyjną grą aktorów, którzy w symbolicznej scenografii Izabeli Stronias rozgrywają psychodeliczną grę pomiędzy kobietą i mężczyzną, mierząc się z paradoksami ludzkiej egzystencji, niezmierzoną siłą miłości, tajemnicą przeznaczenia oraz wiarą w oczyszczającą moc cierpienia. Aktorom, jako trzeci głos w dialogu, towarzyszy muzyka Adriana Jakucia-Łukaszewicza. Jej ekspresja zbudowana jest na kontrastujących ze sobą odcieniach emocji: dramatyzm sąsiaduje z liryzmem, patos z wyciszeniem, radość ze smutkiem i wreszcie miłość z samotnością.

Antoni Malczewski napisał „Marię” w 1824 roku jako jedno z pierwszych dzieł literatury wczesnoromantycznej. Dwa lata później, w wieku 33 lat, wycieńczony chorobą i przytłoczony trudną relacją emocjonalną, umiera w nędzy i ubóstwie. Poemat Malczewskiego zrywa z zasadami klasycystycznymi i – choć jeszcze w pełni nie posiada romantycznych cech literackich, znamienitych dla późniejszych dzieł XIX wieku – uważa się go za inspirację dla późniejszych wieszczów. Piękno, bogactwo i innowacyjna forma języka literackiego „Marii” pozwalają utrzymać stałe napięcie towarzyszące bohaterom. Czytając utwór współodczuwamy nastrój tajemnicy, grozy i wszechogarniającej melancholii. Poeta opisuje w swoim dziele tragiczną historię wielkiej miłości Marii i Wacława, która nawiązuje do autentycznych wydarzeń z XVIII wieku.

Twórcy spektaklu przywołują osobę Antoniego Malczewskiego tak, aby na nowo pojawił się on w świadomości odbiorcy, jako wybitny poeta romantyczny, który porusza tematy silnie rezonujące ze współczesnym odbiorcą. Przedstawienie ma swoją premierę w roku szczególnym, bo w dwusetną rocznicę  narodzin romantyzmu w Polsce.

[…] „Maria. Powieść ukraińska” […] jest pierwszym w naszej literaturze utworem, który określał przestrzeń podstawowych romantycznych tematów. To stąd czerpali inni poeci.
Marek Bieńczyk

Nie należy bać się jednak tej głęboko pesymistycznej wizji, jaką kryje w sobie „Maria”. Jej czytanie może być, paradoksalnie, terapeutyczne […]. Obcowanie z melancholijnym pięknem może nieść, nawet jeśli nie daje żadnej pociechy, swoistą pomoc. Właśnie dzięki pięknu.
Dorota Sawicka

Fot. Gosia ŻukRafał Gąsowski to aktor, reżyser, autor tekstów teatralnych i scenografii. Od wielu lat związany z Teatrem Wierszalin, którego jest głównym aktorem. Uczestnik polskich i międzynarodowych festiwali teatralnych m.in. Neue Stücke aus Europa w Wiesbaden, Terra Europa w Berlinie, Europalia w Brukseli, Międzynarodowej Olimpiady Teatralnej w Indiach, Festiwalu teatrów ulicznych w Edynburgu. Występował również w Japonii i grał na Broadwayu w Nowym Jorku. Laureat nagród aktorskich Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, Festiwalu „Zderzenie Teatrów” w Kłodzku, konkursu „Klasyka Żywa” Festiwalu Radia i Telewizji „Dwa Teatry”. W swoim debiucie reżyserskim współpracował z twórcą scenografii Teatru Laboratorium – Jerzym Gurawskim.

Fot. Ewelina Żmojda-Lewkowicz Katarzyna Wolak-Gąsowska urodziła się w 1991 roku. Aktorka teatralna i filmowa pochodząca z Górnego Śląska. Absolwentka Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, filii we Wrocławiu. Studiowała muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jest też adeptką Studia Teatralnego przy Teatrze Baza w Warszawie. W 2017 roku dołączyła do zespołu Teatru Wierszalin w Supraślu i zadebiutowała rolą Ewy w spektaklu „Dziady. Noc Druga” (reż. Piotr Tomaszuk). Na wierszalińskich deskach można ją zobaczyć w spektaklach: „Ofiara Wilgefortis”, „Nie-boska komedia”, „Wierszalin. Reportaż o końcu świata”, „Bóg Niżyński”, „Faust. Nowa historia”, „Teatr, którego nie było”, „Wziołowstąpienie” oraz „Wykład”. W 2020 roku wystąpiła w Teatrze Telewizji w przedstawieniach „Dziady. Noc Pierwsza” oraz „Dziady. Noc Druga”. Wzięła udział m.in. w takich produkcjach jak „Pokot” (reż. Agnieszka Holland), „Najlepszy” (reż. Łukasz Palkowski), „Zgoda” (reż. Maciej Sobieszczański). Zagrała główne role w filmach krótkometrażowych „Mirra” (reż. Anna Pawluczuk) oraz „Pokój Laury” (reż. Kamil Krukowski). Kilkukrotnie uczestniczyła w Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Aktorskiej oraz Poezji Śpiewanej. Jako instruktorka teatralna prowadzi autorskie warsztaty. Jest stypendystką m.in. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prezydenta Wrocławia oraz Fundacji Sapere Auso w Krakowie.

Anna Wieczorek aktualne bio

Anna Wieczorek ur. w 1992 r., aktorka, dramaturg, reżyser. Od 2018 związana na stałe z Opolskim Teatrem Lalki i Aktora. Absolwentka aktorstwa wrocławskiej filii AST im. S. Wyspiańskiego w Krakowie oraz filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zdobyła główną nagrodę aktorską na 29. Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu za rolę Zagubionego Chłopca (OTLiA, reż. P. Passini). Jest autorką sztuk dla dzieci i młodzieży wystawianych w teatrach w całej Polsce (m. in. „Złota”, „Kazuko. Baśń japońska”, „Uciec od rozpaczy. Życie romantyczne zamknięte w monodramie”). Od 2021 r. czynnie działa w Teatrze na Faktach, gdzie współtworzyła kilka projektów teatralnych („W sieci”, „Historja”, „Bliskie ballady i dalekie romanse”). W lutym 2023 roku wyreżyserowała spektakl „Troja. Wojny nie będzie!” na podstawie własnego scenariusza, zrealizowanego w ramach stypendium Młoda Polska w OTLiA. Scenariusz do tej sztuki został zakwalifikowany do półfinału 16. Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej.

Fot. archiwum prywatneIzabela Stronias ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Łodzi i w Krakowie. Polem jej działalności artystycznej są scenografia oraz kostiumy teatralne i filmowe, a także malarstwo. Projektuje scenografię i kostiumy do teatru telewizji, teatrów dramatycznych, oper, baletów i filmów fabularnych. Współpracuje m.in. z Teatrem Wielkim w Łodzi, Teatrem Nowym w Łodzi, Teatrem Logos w Łodzi, Teatrem Wielkim w Poznaniu, Teatrem Nowym w Poznaniu, Operą Bałtycką w Gdańsku, Teatrem Muzycznym w Gdyni oraz Teatrem Polskim we Wrocławiu. Współpracowała z reżyserami polskimi, francuskimi, chińskimi oraz niemieckimi. Jest autorką kostiumów do filmów fabularnych polskich i zagranicznych. Za swoją twórczość teatralną otrzymała trzy Złote Maski – za kostiumy do spektaklu „Intryga i miłość” (Teatr Jaracza w Łodzi), za scenografię i kostiumy do spektaklu „Kobro” (Teatr Nowy w Łodzi), za scenografię i kostiumy do opery „Semele” (Teatr Wielki w Łodzi). Za kostiumy do filmu fabularnego „Kamerdyner” (reż. Filip Bajon) otrzymała nagrodę Polskiej Akademii Filmowej „Orzeł 2019”. Poza działalnością filmową i teatralną zajmuje się malarstwem. Jej prace ostatnio pokazywane były w Galerii Fundacji Sisley w Paryżu. Prowadzi Pracownię Kostiumu Teatralnego i Filmowego w Instytucie Ubioru w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi.

Fot. archiwum prywatneAdrian Jakuć-Łukaszewicz urodził się w 1983 roku. Jest kompozytorem i producentem muzycznym. Współzałożyciel zespołu Zerova. Pracuje nad solowym elektroniczno-eksperymentalnym projektem „Liquid Molly”. Kompozytor muzyki teatralnej, muzyki do spotów internetowych czy form dokumentalnych. Współpracował m.in. z Krzysztofem Garbaczewskim, Agatą Biziuk czy Piotrem Tomaszukiem. Kompozytor muzyki do spektakli tanecznych. Obecnie związany z Teatrem Wierszalin w Supraślu, gdzie komponuje oraz wykonuje w spektaklach muzykę na żywo.

Scenariusz: Anna Wieczorek
Reżyseria: Rafał Gąsowski
Występują: Katarzyna Wolak-Gąsowska (aktorka, Maria, Pacholę), Rafał Gąsowski (Malczewski, Wacław)
Scenografia i kostiumy: Izabela Stronias
Muzyka: Adrian Jakuć-Łukaszewicz
Realizacja świateł: Piotr Łasiewicki
Czas trwania: 80 min
Premiera: 9 czerwca 2022, Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu

Spektakl zrealizowany z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Spektakl zrealizowany z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
wierszalin-logotypy (1)