Aktualnie jesteś: Otwarty Uniwersytet Poszukiwań / Kursy wiodące / Teatr poza teatr

Post-Apocalypsis. Sztuka w czasach antropocenu

Seminarium dr hab. Agnieszki Jelewskiej-Michaś i dr. Michała Krawczaka dla grupy roboczej w ramach OUP

07/05/2016 {sobota}
Sala Kinowa

Celem dyskusji będzie omówienie różnych form sztuki, które podejmują zagadnienia relacji człowiek–natura–kultura–technologia w ramach rozważań nad antropocenem. W sieci zjawisk i praktyk artystycznych spojrzymy m.in. na sztuki wizualne – projekt Post-Apocalypsis (Polską Ekspozycję nagrodzoną na Praskim Quadriennale w 2015), także na dramat i jego profetyczne wizje – m.in. Oddech Samuela Becketta czy Stara kobieta wysiaduje Tadeusza Różewicza.

Antropocen. Performowanie końca, przeciwdziałanie zagrożeniu
Sesja V
6–7/05/2016

Antropocen jako nazwa nowej ery geologicznej, w czasie której człowiek przekształca zasoby planetarne, dokonując ich głębokich transformacji, został głoszony m.in. przez geologów Paula Crutzena i Eugene’a Stoermera na przełomie nowego milenium. Koncepcja antropocenu jest w dużej mierze wypadkową zmian klimatycznych i geologicznych oraz ich skutków dla rozwoju ekosystemu na Ziemi. Zmiany te obserwujemy na skalę masową przynajmniej od połowy XX wieku dzięki zaawansowanym narzędziom technologicznym, mają one jednak swoje bezpośrednie źródła w założeniach rewolucji industrialnej w XVIII wieku, migracji społecznej i rodzącej się w XIX wieku globalizacji.

W ramach faktów naukowych i dyskursywnych sporów wokół antropocenu sytuują się nie tylko badania geologów i klimatologów, chemików, fizyków, ale fragmenty tej koncepcji dryfują także w najnowszych teoriach geologii mediów oraz krytyce politycznej i społecznym zaangażowaniu w tę tematykę, postsentymentalnych wizjach apokaliptycznych i dystopijnych uznających za istotne wkraczanie w obszar retoryki filozoficznej, opisujących scenariusze powracającego globalnego zagrożenia, a nawet końca (tu głównie dyskurs nietzscheański i jego reinterpretacje). W tym obszarze istnieje wyraźna potrzeba badań transdyscyplinarnych, które nie tylko wieszczyłyby koniec, ale raczej wyznaczały zakresy i poziomy ryzyka oraz praktyki ewentualnych interakcji, jak też sposoby ich opisu i wprowadzenia w obręb metod poznawczych różnych dyscyplin.

Dr hab. Agnieszka Jelewska-Michaś – adiunkt w Katedrze Dramatu, Teatru i Widowisk Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dyrektorka i współzałożycielka związanego z tą uczelnią HAT Research Center. Bada przede wszystkim splot relacji między nauką, kulturą a technologią w XX i XXI wieku. Jest autorką wielu tekstów naukowych oraz pozycji monograficznych, m.in. Sensorium. Eseje o sztuce i technologii (Poznań 2012) i Ekotopie. Ekspansja technokultury (Poznań 2013).

Lektury obowiązkowe

  • Agnieszka Jelewska: Ekotopie. Ekspansja technokultury, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2013.
  • Bruno Latour: Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji, wstęp Maciej Gdula, przełożyła Agata Czarnacka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009.

Lektura uzupełniająca

  • Peter Sloterdijk: Kryształowy pałac: o filozoficzną teorię globalizacji, przełożył Borys Cymbrowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.
  • Architecture in the Anthropocen: Encounters Among Design, Deep Time, Science and Philosophy, edited by Etienne Turpin, Open Humanities Press, University of Michigan Library, Ann Arbor 2013.
  • Art in the Anthropocene: Encounters Among Aesthetics, Politics, Environments and Epistemologies, edited by Heather Davis, Etienne Turpin, Open Humanities Press, London 2015.