Saving Hope: Theatrical Artivism in Spaces of Conflict

Sympozjum, spektakle i pokazy we współpracy z siecią „Teatr w strefach konfliktu” Międzynarodowego Instytutu Teatralnego UNESCO

sob.–niedz. 17–18.06.2023

Instytut Grotowskiego, Studio Na Grobli/online – forma hybrydowa
Język angielski
Obowiązuje bezpłatna rejestracja

Jak działać w rzeczywistości, w której naruszane są granice i prawa człowieka? Artywizm zakłada sprawczość i zmianę.

Dwudniowe sympozjum złożone z bloków tematycznych i prezentacji hybrydowych, to unikalna możliwość wymiany myśli i poznania perspektywy artystów z różnych części świata, którzy używając narzędzi teatralnych i performatywnych, pracują z osobami z doświadczeniem uchodźczym, z grupami etnicznymi, których prawa są łamane, z kobietami doświadczającymi patriarchalnej przemocy oraz z najbardziej bezbronnymi ofiarami zbrodni przeciwko ludzkości – dziećmi, społecznościami dotkniętymi wojną i mniejszościami.

Ich praktyki artystyczne oscylują często na styku sztuki i aktywizmu, są wyrazem troski o wspólnotę, w której żyją, a jednocześnie gestem oporu wobec radykalnej przemocy politycznej, symbolicznej i kulturowej, a także wojen i terroru. Z jednej strony ich twórczość jest naznaczona doświadczeniem traumy, z drugiej – ratuje godność i niesie nadzieję na bardziej sprawiedliwe światy.

Sesje 
Nie dzielimy wystąpień zaproszonych gości tematycznie, ponieważ nie chcemy tworzyć sztucznych granic między poszczególnymi pomysłami. Podobne wątki i idee będą rezonować we wszystkich prezentowanych praktykach. Wśród tematów, które zostaną poruszone, znajdą się m.in.:

  • ocalająca moc teatru,
  • oddanie głosu i poszerzenie pola widoczności osób i grup, które zostały pozbawione prawa do bezpiecznego życia,
  • etyka pracy, w tym procesy twórcze i budowanie relacji.

Rozważymy różne metodologie, tryby pracy teatralnej i artystycznej, a także różne strategie sprawczości politycznej i etycznej. Zdajemy sobie sprawę, że nie jesteśmy w stanie narysować całego pejzażu ukazującego znaczenie artywizmu zakorzenionego w praktykach teatralnych społeczeństw borykających się z  konfliktami, napięciami, niesprawiedliwością i pozbawieniem praw. Wybierając prelegentów staraliśmy się skupić na osobach i grupach, które pracują w swoim naturalnym środowisku, a także na projektach, które przekraczają i przesuwają granice, zarówno te formalne, jak i mentalne.

Spektakle, pokazy pracy

W ramach sympozjum pokażemy także projekty artystyczne zaproszonych gości – praktyków działających w strefach zagrożonych konfliktem z wielu rejonów świata.

Performanse i spektakle to próba spotkania na poziomie emocji. Przeciwdziałania izolacji i opuszczeniu, pomimo politycznych i geograficznych przeszkód. Różnorodność pokazów czerpie z szerokiego spektrum form, od pełnometrażowego dokumentu i performansu, po twórczą interwencję ukazującą otoczenie artystów i przyjęte przez nich strategie działania.

Forma transmisji online to dla osób aktywistycznych z Afganistanu, kurdyjskiej Rożawy czy Sri Lanki, jedyna możliwość komunikacji ze względu na sytuację polityczną w ich krajach. Postawa społeczna, przynależność etniczna, działalność i przekonania w złożeniu z okolicznościami zewnętrznymi, prześladowaniami i wojną, zmuszają ich do ukrywania się. Nie mogą opuścić miejsc, w których żyją, a my w niektórych przypadkach, w trosce o ich bezpieczeństwo, nie będziemy ujawniać ich wizerunków, biogramów czy nazwisk. Oddanie głosu a także przestrzeni do artystycznej ekspresji to dla nich moment powrotu do normalności, narzędzie walki o zmianę trudnej rzeczywistości. Ich działania – czysta forma artywizmu, pozwalają także drugiej stronie, odbiorcy, zobaczyć człowieka/artystę, dla którego konfrontowanie się ze stanem permanentnego zagrożenia jest codziennością.

Wydarzenie jest częścią naszej współpracy z siecią „Teatr w strefach konfliktu” Międzynarodowego Instytutu Teatralnego UNESCO. To jeden z ważniejszych międzynarodowych projektów Instytutu Grotowskiego w tym sezonie.

Sympozjum odbywa się w ramach „Antigone’s Pride – Performing Society” – projektu realizowanego przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego (Polska), Astràgali Teatro Eufonia (Włochy), Fundacion de la Danza „Alicia Alonso” z „Rey Juan Carlos University of Madrid (Hiszpania), Theatro Tsi Zakythos (Grecja), University of Salento, Department of Engineering – Augmented and Virtual Reality Lab (Włochy) ze środków programu Kreatywna Europa. Partnerem współpracującym jest Fundacja Art Junction.

Koncepcja: Jarosław Siejkowski
Współpraca merytoryczna: Roberta Quarta,  Rezan Saleh, Agata Siwiak, Fabio Tolledi
Gościnnie: Luis Lllerena (Fundacion de la Danza „Alicia Alonso”), Thomas Engel (ITI Germany)

Sophie BesseSophie Bertrand Besse jest dyrektorką artystyczną PSYCHEdelight Theatre Company of Sanctuary, pisarką, reżyserką i psychoterapeutką. Zdobyła doświadczenie w pracy z traumą poprzez teatr fizyczny i poezję wizualną (ukończyła między innymi szkolenia prowadzone przez: Lecoq, LISPA, Johna Wrighta, Theatre of the Oppressed, Lucy Hopkins, Complicité, Told by an Idiota). Specjalizuje się w teatrze partycypacyjnym, inicjowaniu działań angażujących społeczności dyskryminowane i marginalizowane, dając im narzędzia i przestrzeń do wyrażania siebie i bycia wysłuchanym. Jest orędowniczką różnorodności, ekspertką w integrowaniu osób w różnym wieku, o różnej przynależności środowiskowej i etnicznej, posługujących się różnymi językami. Przez 7 lat pracowała z młodymi osobami, które dopuściły się przestępstw a także z kobietami odsiadującymi wyroki skazujące. Od 2015 r. tworzy wspólnie z osobami uchodźczymi.

www.psychedelight.org

fotografia Elad Malaka

Einat Weizman jest aktorką, reżyserką, dramaturżką i działaczką polityczną mieszkającą w Tel Awiwie. Wszystkie jej sztuki, spektakle i wydarzenia skupiają się na teatrze dokumentalnym jako narzędziu śledczym w ukrytych przestrzeniach izraelskiej rzeczywistości. Projekty, które stworzyła to między innymi: „Prisoners of the Occupation”, „I, Dareen T.”, „House 113, A Lesson in Political Construction”, „Palestine, Year Zero”, „Prison notebooks”, „Shame”, „99.7% Convictions”. Są one jej głosem sprzeciwu wobec polityki Izraela i okupacji Palestyny.

Weizman wraz z Azizem Al Torim koordynuje projekt kulturalny w beduińskiej wiosce Al Araqib, pracując ze społecznością, która przeciwstawia się czystkom etnicznym Beduinów na pustyni Negew. Za swoją pracę otrzymała Nagrodę Solidarności 2019 (Solidarity Grand Award 2019) przyznawaną przez Norweskie Stowarzyszenie Dramaturgów.

www.einatweizman.com

Fotografia ze zbiorów prywatnychRawand Aqawi jest menedżerką kultury i producentką teatralną z Jeninu w Palestynie. Pracowała jako koordynatorka produkcji u boku Juliano Mer-Khamisa we Freedom Theatre. Koordynowała i produkowała spektakle, warsztaty, międzynarodowe trasy zespołu, wymiany międzykulturowe. Zyskała doświadczenie w projektach realizowanych w społecznościach lokalnych, z różnymi grupami artystycznymi, w tym z Buchara Akhla. Była asystentką produkcji w Al Jazeera Children. W 2013 roku zainicjowała i stworzyła Fragments Theatre (Teatr Fragmentów) i od tego czasu realizuje spektakle i warsztaty tego zespołu.

Fragments Theatre integruje twórczynie i twórców z lokalną społecznością, łączy sceny artystyczne w Palestynie z resztą świata. Poprzez media, teatr i sztukę wizualną dba o to, by głosy osób marginalizowanych zostały usłyszane. Zespół stara się zapewnić dzieciom, młodzieży i kobietom (grupom szczególnie wrażliwym społecznie) bezpieczną przestrzeń do wymiany, interakcji i wyrażania siebie poprzez twórczość. W swoich działaniach wspiera rozwój umiejętności artystycznych, rozwija potencjał twórczy, wzmacnia kompetencje społeczne, uczy przedsiębiorczości. Używając narzędzi teatru i artywizmu pomaga radzić sobie ze stresem i pracować z traumą.

Abdul Rahman Ibrahim AlisAbdul Rahman Ibrahim Ali jest Kurdem urodzonym w Syrii (Al Qamishli) w 1978 roku. Jako dziecko osoby niezarejestrowanej na skutek antykurdyjskiej polityki rządu syryjskiego jest pozbawiony wszelkich praw i obywatelstwa kraju, w którym się urodził i wychował (Syria), nie posiadając przy tym obywatelstwa żadnego kraju. Ta sytuacja uniemożliwiła mu ukończenie szkoły średniej, ponieważ osoby niezarejestrowane w Syrii, choć mogą się uczyć na tym poziomie edukacji, nie są w stanie uzyskać świadectwa maturalnego, a zatem nie mają prawa studiować na żadnym uniwersytecie. Zamiast ukończyć studia, został zmuszony do wykonywania zawodu robotnika budowlanego. Z tych samych powodów, zarówno jemu, jak i części społeczności kurdyjskiej objętej restrykcjami, odmówiono wszelakich dokumentów identyfikacyjnych i możliwości posiadania paszportu. Teatr stał się dla niego jedynym paszportem i sposobem patrzenia na świat.
Pracę teatralną rozpoczął w młodym wieku, w 1993 r.  jako aktor w zespole folklorystycznym. W 1997 roku zaczął reżyserować a także pisać sztuki teatralne. Większość z nich zagrana została w przestrzeni otwartej. Współpracował z licznymi grupami teatralnymi w Qamishli i okolicznych miejscowościach, prowadził wiele warsztatów dla aktorów. Abdul Rahman Ibrahim Ali przyczynił się również do powstania teatru kurdyjskiego w północno-wschodniej Syrii, wprowadzając sztukę teatralną do społeczności kurdyjskiej oraz pracując nad rozwojem widowni i jej edukacją. W związku z działalnością teatralną był poddawany represjom wynikającym z polityki rządowej.
Na początku wojny domowej w Syrii w 2011 roku z własnej inicjatywy i na własny koszt założył grupę teatralną Koma Şano.
Pracował w małej grupie, ale wkrótce projekt przyciągnął wiele młodych osób, zarówno kobiety, jak i mężczyzn, którzy dołączyli do zespołu, próbując w ten sposób oddziaływać na rzeczywistość.
Od tego czasu Koma Şano zaczęła występować publicznie i robi to do dziś. Ponieważ w regionie nie było szkół teatralnych i nauczycieli aktorstwa, Abdul Rahman Ibrahim Ali otworzył Teatralny Ośrodek Rehabilitacji (instytucję edukacji teatralnej w skali mikro dla osób dorosłych i dzieci), by działać poprzez teatr w lokalnej społeczności.

Koma Şano – فرقة المسرح

Fot ze zbiorów prywatnychMuhyiddin Arslan pochodzi z Afrin w północnej Syrii – kurdyjskiej enklawy, od 2018 r. znajdującej się de facto pod okupacją turecką. Ukończył studia reżyserii teatralnej i filmowej w Damaszku oraz studia pedagogiczne na Uniwersytecie w Aleppo w 2010 r. Założył Instytut Teatralny w Afrin, w którym w latach 2015–2018 pracował jako pedagog. Był jednym z inicjatorów i dyrektorem festiwalu teatralnego Mitan stworzonego w Afrin, a po inwazji na to miasto, przeniesionego do obozu Al-Shahba założonego w rejonie Tell Rifaat pod Aleppo. Do dziś kontynuuje pracę teatralną z osobami dorosłymi i młodzieżą w obozie Al-Shahba, na terytorium wciśniętym pomiędzy tereny kontrolowane przez rząd w Damaszku, siły irańskie i rosyjskie a tereny należące do dżihadystów i terytoria kontrolowane przez wojsko tureckie. Jego spektakle i filmy były prezentowane na festiwalach w Kobane, Kamiszlo, Kirkuku. „Karawana”– film opowiadający o doświadczeniach osób uchodźczych z Afrin, otrzymał nagrodę Marzouq Al-Ghanim Award za najlepszy film na Al-Awda International Film Festival 2020 w Palestynie. W 2023 roku zrealizowany przez niego spektakl „Excuse Me Mumuzine” został uhonorowany za najlepszą reżyserię i najlepszą scenografię na festiwalu teatralnym Yekta w Kamiszlo (północno-wschodnia Syria).

Michaela DraganMihaela Drăgan jest aktorką i dramatopisarką. Mieszka w Bukareszcie, pracuje w kilku innych krajach. Od 2014 roku jest współzałożycielką romskiego teatru feministycznego Giuvlipen. Była jedną z sześciu finalistek The 2017 Gilder/Coigney International Theatre Award z Nowego Jorku, która jest wyrazem uznania dla wyjątkowej pracy 20 kobiet teatru z całego świata. W 2018 roku była artystką rezydentką w Centrum Sztuki Współczesnej Para Site w Hong Kongu, gdzie rozwijała futuryzm romski – czyli skrzyżowanie kultury romskiej z technologią i czarami. W tym samym roku została uznana przez PEN World Voices International Play Festival 2018 w Nowym Jorku za jedną z dziesięciu najlepszych dramatopisarek na świecie.

Grupa Giuvlipen została założona w 2014 roku przez aktorki Mihaelę Drăgan i Zitę Moldovan. Słowo „giuvlipen” oznacza feminizm w języku romskim, a ich teatr jest pierwszym niezależnym romskim teatrem feministycznym w Rumunii. Artystki definiują sztukę, którą tworzą jako „wymagającą, eksperymentalną i wysoce performatywną”. W swojej pracy podejmują tematy, które są wypierane i uciszane w dyskursie publicznym, otwarcie dyskutują o historii, mentalności, ograniczeniach społecznych i politycznych.

www.giuvlipen.com

Fot. ze zbiorów prywatnychThevanayagam Thevananth pochodzi z Jaffna na północy Sri Lanki. Ukończył doktorat na Uniwersytecie w Madrasie w Indiach: Autoetnograficzna Relacja ze Świadectw Tragedii Wojennych W Sri Lance Poprzez Teatr. Jest dyrektorem MUTTAM / Active Theatre Movement na Sri Lance. Napisał i wyreżyserował 19 sztuk opartych na scenariuszach wojennych i powojennych. Używał teatru dla społeczności, edukacji i rozwoju psychospołecznego. Jest jednym ze słynnych praktyków teatru dziecięcego, autorem sztuk politycznych i trenerami teatralnymi w teatrze tamilskim na Sri Lance.

Był asystentem wykładowcy dramatu i teatru oraz dyrektorem Media Resources Training Center na Uniwersytecie Jaffna na Sri Lance. Ukończył specjalizację Bachelor of Arts w dziedzinie dramatu i teatru oraz tytuł magistra na Uniwersytecie w Jaffnie oraz tytuł magistra, magistra filozofii w dziedzinie komunikacji na Uniwersytecie w Madrasie w Indiach. Od ponad dwudziestu lat pracuje w dziedzinie dramatu i teatru oraz mediów na Sri Lance.

Thevananth jest założycielem i dyrektorem Active Theatre Movement od 2002 roku. ATM corocznie organizuje „Nallur Drama Festival”. Jest to bardzo popularny festiwal teatralny w północnej Sri Lance. Jego najpopularniejsze sztuki Akkinipperumuchchu, Poochchikal Arrikkum kannimaikal itp. Mówiły o wojnie i polityce Sri Lanki. Thevananth nieprzerwanie produkuje sztuki dla dzieci i polityczne, ponadto W czasie pandemii w latach 2020/2021 wystawiał dramaty online, było to również związane z diasporą Tamilów.

Od 2005 roku jest redaktorem magazynu dramatycznego i teatralnego „Kooththarangam”. Jest członkiem Jaffna Science Association i pracował jako redaktor JSA News Letter, magazynu „Samuka Ariviyal Veli”. Jest także sekretarzem jednego z 80 najstarszych stowarzyszeń artystycznych o nazwie „Northern Ceylon Music Society”. Nieustannie wykorzystuje teatr, aby wspierać ludzi dotkniętych wojną i tsunami za pośrednictwem organizacji Refugee Rehabilitation.

Anina Jendreyko sAnina Jendreyko, urodzona w Niemczech i wychowana w Szwajcarii, studiowała aktorstwo w Berlinie na Max Reinhardt (UDK University of the Arts), a następnie występowała w różnych teatrach, m.in. we Frankfurcie nad Menem, Stuttgarcie, Düsseldorfie, Bazylei i Zurychu.
Przez kilka lat Anina Jendreyko mieszkała i pracowała w Turcji, na terenach kurdyjskich oraz w Grecji, gdzie uczyła się języków i życia. Tam pracowała w domach kultury i inicjowała projekty teatralne w szkołach,  a także zajmowała się obróbką marmuru, pasieniem krów i uprawą ogrodów. Od 2006 roku  pracuje w Szwajcarii jako aktorka, reżyserka i nauczycielka sztuk performatywnych i działań międzykulturowych.
W 2007 roku zainicjowałem międzykulturowy projekt teatralno-edukacyjny „Fremd?!” w Bazylei (www.projektfremd.ch). W 2012 roku zainicjowała powstanie Volksbühne Basel, wolnego i niezależnego stowarzyszenia producentów teatralnych.
Oprócz pracy teatralnej była zaangażowana w wielu krajach, w obszarach artystycznych i politycznych. Organizowała i prowadziła delegacje obrony praw człowieka, pracowała jako tłumaczka. Od wielu lat regularnie pracuje na terenach kurdyjskich, pracowała w teatrze miejskim w Amed (Diyarbakir), w szkole dla dorosłych uchodźców a także z młodzieżą w obozach). Działała także w Grecji i Abchazji (z artasfoundation i DRK).
https://jendreyko.ch/en/

Inicjatywa Volksbühne Basel wyrosła z grupy profesjonalnych pracowników kultury, którzy wywodzą się z bardzo różnych doświadczeń życiowych i historii. Wielu z nich ma doświadczenie emigracji z powodów politycznych lub ekonomicznych i obecnie mieszka w Szwajcarii lub Niemczech. Łączy nas wspólna praca teatralna. Realizuje transkulturowe projekty teatralne w Bazylei i innych regionach, m.in. na kurdyjskich terenach Iraku, Syrii i Turcji, w Grecji i Jordanii, a także projekty teatralne w szkołach, uczy i stale działa na obszarach konfliktów i kryzysów, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie i w obozach dla uchodźców.
https://www.volksbuehne-basel.ch/de/

Artem Vusyk sArtem Vusyk, reżyser, aktor, performer, pedagog.
Współpracuje z ukraińskimi teatrami państwowymi i niepaństwowymi, takimi jak Charkowski Państwowy Akademicki Teatr Lalek im. V.A. Afanasjewa, Charkowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. M.V. Łysenki, Lwowski Akademicki Teatr Dramatyczny im. Łesi Ukrainki, Sumy Narodowy Akademicki Teatr im. M.S. Szczepkina Pierwszy ukraiński teatr akademicki dla dzieci i młodzieży we Lwowie.
W 2011 był jednym z założycieli niezależnego teatru „Beautiful Flowers” w Charkowie.
W 2018 roku, także w Charkowie, założył niezależny teatr  theater „Neft”.
W marcu 2022 roku, po pełnej inwazji Rosji na Ukrainę, wraz z wysiedlonymi artystami i innymi artystami z różnych miast Ukrainy założył we Lwowie teatr  “Varta”.
Z wykształcenia jest aktorem teatru lalkowego, absolwentem Charkowskiego Państwowego Uniwersytetu Artystycznego im. I.P. Kotlyarevskyi’ego i cały czas kontynuuje swój rozwój zawodowy.
Dziś Artem działa w niezależnym sektorze teatru i sztuki performatywnej. Stawia sobie za cel wykorzystanie teatru jako bezpiecznej przestrzeni dialogu i budowania wspólnoty oraz jako narzędzia wprowadzania do dyskursu społecznego takich tematów jak tolerancja, równość, inkluzja i bezpieczeństwo.
Jest autorem różnorodnych kursów teatralnych, wykładowcą i pedagogiem Szkoły Aktorskiej „TESTO”.

 

Fot. ze zbiorów prywatnychOksana Dymitriewa, dyrektoka Charkowskiego Państwowego Akademickiego Teatru Lalek im VA Afanasjewa; profesor nadzwyczajny Katedry Mistrzostwa Aktorskiego i Reżyserii Teatru Animacji Charkowskiego Narodowego Uniwersytetu Artystycznego im. P. Kotlarewskiego, Honorowy Artysta ARC; członek UNIMA Ukrainy, Narodowego Związku Aktorów Teatralnych Ukrainy; Laureat Nagrody Rządowej Gabinetu Ministrów Ukrainy im Lesia Ukrainka (2012).

W 1998 roku ukończyła Dniepropietrowską Szkołę Teatralną i Artystyczną na kierunku Artysta Teatru Lalek. W latach 2001-2006 studiowała zaocznie na Charkowskim Narodowym Uniwersytecie Artystycznym im. I.P. Kotlyarevsky’ego na dwóch kierunkach: teatrologia i reżyseria teatru lalek. W 2007 roku ukończyła Kijowski Narodowy Uniwersytet Teatru, Kina i Telewizji im IK Karepnka-Karogo. Od 1998 roku jest aktorką Krymskiego Teatru Lalek (Symferopol), a w latach 2004-2007 była dyrektorem tego teatru.

Od 2008 roku jest wykładowcą na Wydziale Mistrzostwa Aktorskiego i Reżyserii Teatru Animacji Narodowej Akademii Nauk im. I. Kotlarewskiego. Spektakle: „Król Lear” W. Szekspira, „Małżeństwo” M. Gogola, „Proste historie Antoniego Czechowa” na podstawie opowiadań A. Czechowa, „Noc majowa” M. Gogola, „Wiśniowy sad” A. Czechowa, „Casanova” M. Lagushonkovej i K. Penkovej, „Jestem normalny” N. Zahozhenko, „Vertep”, „Vertep. Wojna. Wiersze” na podstawie poezji S. Żadana.
Występowała w teatrach lalkowych Kowna (Litwa), Kijowa, Lwowa, Połtawy, Chmielnickiego, Czerkas, Tarnopola i innych miast, w teatrach edukacyjnych specjalistycznych uniwersytetów w Kijowie i Charkowie. Do tej pory wystawiła ponad 45 sztuk. Jej produkcje brały udział w ponad 50 ogólnoukraińskich i międzynarodowych festiwalach, na większości z nich otrzymały nagrody honorowe i Grand Prix.

credits: Under the Starry Afghan Sky Kolektyw Under The Starry Afghan Sky

Jedenaście dziewczyn
Z naszymi sercami pełnymi nadziei i pragnień.

Ze łzami w oczach i drżącymi nogami, bez możliwości ucieczki.
Siedzimy w naszych sypialniach w Afganistanie i powoli umieramy. Za każdym razem, gdy wstajemy, żeby się pokazać, nasze nogi są obsypywane kulami.

Jedenaście dziewczyn, które tylko proszą o pozwolenie na naukę, podróżowanie, rozwiewanie włosów i, ze wszystkich bogactw tego świata mieć rower.

Czy proszę o zbyt wiele?
Czy to za dużo, jeśli chcę zostać psychologiem? Albo malarz?
Za dużo, jeśli chcę się zakochać i mieć złamane serce?
Za dużo, jeśli wolę wolność od tęsknoty?
Co z tego, że moje włosy siwieją, a moje usta nigdy nie są całowane?
Nigdy nie chcieliśmy, aby nasza część nieba była po prostu w stanie patrzeć na księżyc z okien naszej sypialni.
Chcę pływać w niebie. Czy chcę za dużo?

Jedenaście dzielnych wojowniczek, przeciwstawiających się uciskowi talibów za pomocą naszych piór, sztuki, poezji i muzyki.

Ay Kash jest głosem narodu śpiącego we krwi, głos zranionej geografii.
Nie pozwól, aby nasze pragnienie pływania w niebie zgniło w naszych sercach.
Nie pozwól, aby zniknęło pragnienie, by wziąć nasze pióro i walczyć.

#StandwithAfghanwomen #ThePeninsteadoftheGun

Afganistan ma obecnie najgorszą sytuację kobiet ze wszystkich krajów na świecie. Kobiety w Afganistanie nie mają nawet praw do łamania. Straciły możliwość uczenia się, ukończenia studiów, zakochiwania się, samotnego podróżowania, spacerów po parku czy jazdy na rowerze.

Under the Starry Afghan Sky (Pod rozgwieżdżonym afgańskim niebem) jedenaście młodych kobiet w wieku od 15 do 20 lat mieszka w Kabulu i Heracie w Afganistanie pod rządami talibów. Kolektyw wyewoluował z pracy Herat Online School założonej przez aktywistkę edukacyjną Angelę Ghayour, która sama uciekła z Afganistanu w 1992 roku i jest wspierana przez Rachel Karafistan z Cosmino Productions.

„Ay Kash / ای کاش / If Only” to spektakl/wystawa teatralna, artystyczna i aktywistyczna, prezentująca ich dzieła sztuki, filmy, poezję i opowiadania, które pojawią się w English Theatre Berlin, Graumaleri i OYOUN w Berlinie we wrześniu 2023 r., a następnie będą dostępne na trasach koncertowych na całym świecie.

#UndertheStarryAfghanSky

Fot. z archiwum artystkiAntonina Romanova to reżyserka, aktorka, performerka. Tworzy autorskie projekty, grając na ukulele. Osoba niebinarna.
Antonina bywa „w odosobnieniu”, ale stojąc z otwartą pięścią. Tym razem dotyka tematu tożsamości i władzy, które są, podobno, najsilniejszym afrodyzjakiem. Szuka zrozumienia przyczyn nietolerancji wobec tożsamości innych ludzi. Jak mawiał Abraham Lincoln: „chcesz poznać prawdziwy charakter człowieka, daj mu władzę”. Artystka urodziła się i dorastała na Krymie. Narodowość rosyjska, obywatelstwo ukraińskie.

fot. Michał PietrzakOlena Matoshniuk, artystka interdyscyplinarna działająca w obszarze malarstwa, performance i sztuki wideo. Urodzona w Ukrainie gdzie ukończyła Łucki Narodowy Uniwersytet Techniczny na kierunku Design oraz realizowała indywidualny program nauczania w pracowni malarskiej Wiery Końskiej. Studentka malarstwa w pracowni prof. Mariana Waldemara Kuczmy w Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Autorka wielu wystaw indywidualnych i zbiorowych w kraju oraz za granicą. Swoje prace prezentowała m.in. w Berlinie, Wilnie, Łucku, Warszawie. Uczestniczka licznych plenerów i warsztatów twórczych oraz sympozjów naukowych. Kuratorka wystaw i animatorka szeroko rozumianej kultury i sztuki. Stypendystka programu Gaude Polonia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, trzykrotna beneficjentka Stypendium Prezydenta Wrocławia w zakresie twórczości i edukacji artystycznej, laureatka ogólnopolskiego konkursu Studencki Nobel w kategorii Sztuka, oraz jego dwukrotna finalistka. Członkini Związku Polskich Artystów Plastyków. Jej prace znajdują się w zbiorach Muzeum Sztuki Współczesnej Ukrainy Korsaków, Fundacji Krupa Gallery oraz prywatnych. Mieszka i tworzy we Wrocławiu.

www.facebook.com/olenamatoshniuk

www.instagram.com/olena_matoshniuk_art

Fot. Jakub Kabus

Monika Wachowicz jest aktorką, pedagożką, prowadzi autorskie Studio Ciała i Emocji w Katowicach: www.wachowicz.studio. Ukończyła filozofię na Uniwersytecie Śląskim na Wydziale Nauk Społecznych. Od 2021 współpracuje z Jarosławem Fretem, twórcą Teatru ZAR. Od czerwca 2021 pracuje w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, jest kuratorką projektu „Szczeliny. Kobiety w sztukach performatywnych”. Od października 2021 współpracuje z Akademią Sztuk Teatralnych – filią we Wrocławiu. Prowadzi obecnie zajęcia aktorskie dla studentów I i II  roku Ciało w przestrzeni scenicznej oraz Plastyka ruchu scenicznego. Od 2019 jest prezeską Fundacji Sztuka dla Życia im. Marty Paradeckiej. Więcej informacji: sztukadlazycia.pl.

Od 2004 r. jest związana z Teatrem A Part w Katowicach, którego dyrektorem i reżyserem jest Marcin Herich. Tam też otworzyła ścieżkę pracy nad projektami solowymi tj: „Klepsydra”, „Szkice o Ofelii”, „Przejrzystość pustki” oraz „Przepaść głębi”. Jak mówi artystka: „Każdy z tych projektów wynikał z potrzeby wypowiedzenia się, otwarcia na delikatne struny mojej wyobraźni i świata w którym żyję/żyłam. Ten rodzaj współpracy szalenie cenię, rodzi się wtedy wyjątkowy dialog z reżyserem, co daje możliwość intymnego spotkania z widzem”. Ich wspólne monodramy zostały zaprezentowane na wielu festiwalach i w ważnych punktach artystycznych na całym świecie.
Od 2007 r. bierze udział w produkcji i organizacji Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Sztuk Performatywnych A PART w Katowicach oraz prowadzi Studio Aktorskie A PART przy Teatrze (2016-2023). Więcej informacji: apart.art.pl.
Jest absolwentką Lart Studio w Krakowie – Wydział Aktorski (2003-04). W 2010 uzyskała dyplom dla aktora dramatu wydany przez Związek Artystów Scen Polskich w Warszawie.
2011 ukończyła Kurs Pedagogiczny dla Instruktorów ARA organizowany przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach. W 2011 otrzymała Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stypendium Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury (2011, 2014, 2020). Koordynowała międzynarodowy projekt „Ostatnie Dni Ludzkości” w Katowicach podczas Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Performatywnych A Part – Local Project Manager (2019). W 2020 ukończyła kurs „Ewolucja w kulturze”, Emocje: Ujęcie Interdyscyplinarne w Wydziale Antropologii w Copernicus College w Krakowie oraz kurs „Historia sztuki w praktyce” organizowanego przez Galerie Sztuki Współczesnej w Opolu. Od 2020 roku gra gościnie z Teatrem Biuro Podróży z Poznania w spektaklu „Carmen Funebre”.
W 2021 latem wspólnie z Jarosławem Fretem przygotowała seans teatralny „Szeol / שְׁאוֹל. Premiera odbyła się w grudniu 2021 w Sali Laboratorium w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu oraz w Teatrze Śląskim w Katowicach.
W 2020 przygotowała performans/instalację „Okruchy” (instalacja, scenariusz, reżyseria, ruch sceniczny, kostium, tekst oraz wykonanie) prezentowany w Galerii Teatru Korez w Katowicach. Podczas performansu w 2021 odbyła się wystawa zdjęć Artura Turka ze spektaklu V również w jej reżyserii. Wiosną 2021 zaprosiła do współpracy przy Okruchach Jarosława Freta. Ich podróż z tym projektem trwa. W 2019 przygotowała wspólnie z Artim Grabowskim projekt solowy „W Zawieszeniu” w reżyserii Artiego.
W 2017 została zaproszona do projektu fotograficznego Joanny Nowickiej, efektem była wystawa zdjęć „Cząstki” prezentowana w Galerii Teatru Korez w Katowicach podczas 23. Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Performatywnych A Part. W 2021 artystki wróciły do pracy nad cyklem w Brzezince, leśnej bazie Instytutu Grotowskiego, powstało kilka nowych obrazów w czego efektem była wystawa w Piekarni w ramach cyklu „Szczeliny. Kobiety w sztukach performatywnych” we Wrocławiu. W 2022 roku Joanna Nowicka zaprosiła Wachowicz do następnego projektu „Piękni ludzie”. Wystawa fotografii odbyła się w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie. W 2015 zrealizowała wspólnie z siostrą Małgorzatą Wachowicz wieczór poetycki, instalacje „Ciało”, rok później była autorką scenariusza, choreografii, kostiumu oraz reżyserii swojego projektu solowego „V”.
W latach 1998–2002 związana była z będzińskim Teatrem Treści Przenośnych, w 2004 r. występowała w spektaklach katowickiego Teatru Cogitatur. W ramach działalności w Teatrze A PART współpracowała jako aktorka także z Gliwickim Teatrem Muzycznym i Teatrem Lalek Banialuka w Bielsku-Białej (przedstawienie „Tsunami”), Teatrem Cantabile 2 w Vordingborg w Danii i Theaterlabor Bielefeld z Niemiec (spektakl ?Labirynt Wenus?, ?Haiku? ?Kunstlerspiele? oraz ?W dżungli historii. Variete?), Teatrem Amareya (spektakl ?Cztery?), oraz koprodukcji z Theaterlabor Bielefeld z Niemiec i Leith Theatre w Edynburgu w Szkocji (spektakl „The Last Days of Mankind” („Ostatnie dni ludzkości”).
W 2009 r. założyła wraz z dwoma aktorkami, Karoliną Pietrzykowska z Krakowa i Ewą Balzer z Berlina Kobiecą Grupę Teatralną KoME. W ramach tej współpracy podczas kilkumiesięcznej rezydencji w teatrze Cantabile 2 w Danii powstał międzynarodowy projekt „DNA”, który uzyskał wsparcie finansowe z Ministerstwa Kultury Danii (program „Diva” – „W kierunku doświadczenia teatru międzykulturowego i autobiograficznego”).
W 2022 jesienią zrealizowała performans/instalację „Kairos” (gr. καιρός), do współpracy zaprosiła m.in Jarosława Freta oraz fotografkę Joannę Nowicką. Premiera odbyła się w grudnia 2022 w Katowicach w Teatrze Ateneum oraz we Wrocław w Instytucie Grotowskiego (Sala Teatru Laboratorium).

Więcej informacji:
www.wachowicz.studio 
www.apart.art.pl
www.sztukadlazycia.pl

___________________________________________________________________________________________

OSOBY REALIZUJĄCE I GOŚCIE
___________________________________________________________________________________________

fotografia ze zbiorów prywatnychRoberta Quarta jest zawodową aktorka i pedagożką z międzynarodowym doświadczeniem w koordynowaniu działań artystycznych w prawie 30 krajach na całym świecie. Jest kierownikiem projektów oraz specjalistą od projektów i relacji międzynarodowych w Eufonia – Astràgali Teatro. Zaprojektowała, koordynowała i realizowała 15 projektów wspieranych przez Kultura 2000, Program Kultura, Kreatywna Europa oraz wiele innych międzynarodowych programów kulturalnych.

Fotografia ze zbiorów prywatnychRezan Saleh jest teatrolożką, reżyserką teatralną, twórczynią różnorodnych koncepcji działań międzykulturowych, znawczynią teatru bliskowschodniego. Posiada doświadczenie w projektach europejskich i innych projektach międzykulturowych współfinansowanych ze środków unijnych i krajowych. Rezan jest współzałożycielką stowarzyszenia AIDA, organizacji pozarządowej promującej dialog międzykulturowy i intelektualny. Jako artystka ma na swoim koncie liczne spektakle teatralne; pełni również funkcję administratora organizacyjnego i dewelopera projektów. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się głównie na porównywaniu kodów kulturowych, różnic i podobieństw w kontekście historycznym/politycznym, kulturowym i filozoficznym. Posiada tytuł licencjata i magistra uniwersytetów w Bagdadzie i Oslo. Obecnie jest gościnnym badaczem w Centre Studiów Ibsenowskich na Uniwersytecie w Oslo.

Fot. Tomasz RaczkowskiJarosław Siejkowski – producent, twórca kultury, aktor, reżyser. Współzałożyciel i lider Fundacji ArtJunction, producent i lider międzynarodowych projektów w Instytucie Grotowskiego we Wrocławiu.
Od wielu lat realizuje projekty kulturalne bazujące na teatrze, które skupiają się na wymianie międzykulturowej i świadomości społecznej.
1993-2020 współpracuje i współtworzy jako aktor i producent spektakle oraz projekty z Teatrem Biuro Podróży. Wraz z zespołem otrzymał liczne nagrody m. in.: Fringe First, Critic’s Awars i Hamada Award, Herald Archangel na Edinburgh Fringe (1995-2018), Nagrodę Ministra Kultury RP i Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP (1998). Odznaczony medalem Gloria Artis w 2008 roku.
Współtwórca międzynarodowych projektów kulturalnych i społecznych m. in.: Teatr bez granic” (Białoruś, Kuba, Liban, Palestyna 2006-2009), „Czarnobyl TM”, (Białoruś/Ukraina/Polska 2007);  Prezentacje kulturalne towarzyszące polskiej prezydencji radzie w Unii Europejskiej (2011) – spektakl „Planeta Lem”; „Sąsiedztwo” (Polska 2020-2022); Art without Border (Gruzja 2018-2023). Tworzy i realizuje liczne europejskie projekty współpracy kulturalnej Creative Europe.
Zorganizował i realizował wspólne działania z Kerala Sageetha Nataka Akademi Thrissur i International Theatre Festival of Kerala (ITFoK) (Indie): „Burning Flowers” (Indie-2014) „Not our Business?” (Indie 2017). Prowadził wiele warsztatów teatralnych w Wielkiej Brytanii, USA, Irlandii, Gruzji, Niemczech, Grecji, Francji, Białorusi, Indiach, Iraku (Kurdystan), Iranie, Rosji, Sri Lance, Turcji, Ukrainie, Uzbekistanie, Kolumbii. Wraz z Art Junction zainicjował i zrealizował szereg długoterminowych projektów społecznych i artystycznych w Polsce, Turcji (Mardin), Iraku, Syrii, Indiach, Gruzji, Niemczech.

Agata SiwiakwwwAgata Siwiak to kuratorka i producentka projektów teatralnych i interdyscyplinarnych. Adiunkta w Instytucie Teatru i Sztuki Mediów UAM, gdzie stworzyła i prowadzi specjalizację dla kuratorów i producentów sztuk performatywnych. Jako kuratorka działa na pograniczu rozmaitych mediów, praktyki krytycznej i sztuki zaangażowanej społecznie – swoje projekty realizowała w prestiżowych publicznych instytucjach kultury, ale także w domach dziecka, domu pomocy społecznej, w areszcie śledczym. Od 2016 jest dyrektorką artystyczną festiwalu Bliscy Nieznajomi w Teatrze Polskim Poznaniu. W latach 2018–2019 realizowała autorski projekt RePrezentacje: Nowa edukacja w ramach Biennale Warszawa, za który dostała I nagrodę w kategorii „Instytucje artystyczne i muzea” w ramach Warszawskiej Nagrody Edukacji Artystycznej przyznawanej przez Urząd Miasta st. Warszawy. W latach 2012-17 współprowadziła wraz z Michałem Borczuchem, Krzysztofem Zarzeckimi i Dorotą Nawrot kolektyw teatralny w Domu Dziecka w Szamocinie. W 2015 roku kuratorowała wraz z Grzegorzem Niziołkiem krytyczną, „znikającą” anty-instytucję oraz realizowała w Teatrze Polskim w Bydgoszczy autorski cykl Interwencje. Autorka i kuratorka organizowanego w  ramach Samorządu Województwa Wielkopolskiego programu społeczno-artystycznego Wielkopolska: Rewolucje (2012-14), za który dostała nominację do „Paszportu Polityki” w kategorii „Teatr”. Była także kuratorką projektu Trickster 2011 – programu performatywnego Europejskiego Kongresu Kultury we Wrocławiu. W latach 2008 i 2009 dyrektorka artystyczna intedyscyplinarnego  Festiwalu Dialogu Czterech Kultur w Łodzi, dedykowanemu idei wielokulturowości (wraz z Grzegorzem Niziołkiem). W latach 2004–2007 związana z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie, w którym szefowała festiwalowi baz@rt oraz prowadziła autorskie projekty międzynarodowe. W latach 2002–2004 pracowała w Teatrze Polskim we Wrocławiu.

Fot. MarinaColucciFabio Roberto Tolledi jest reżyserem teatralnym, aktorem, scenarzystą i dramaturgiem. Od 1992 roku kieruje Astràgali Teatro w południowych Włoszech. Jest Prezesem Włoskiego Centrum Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI), Wiceprezesem ITI na Europę oraz Sekretarzem ITI Theatre in Conflict Zones Network. Jest też doktorem socjologii. Obecnie prowadzi badania na Uniwersytecie w Salento i współpracuje z innymi europejskimi uniwersytetami. Kierował wieloma międzynarodowymi projektami artystycznymi i współpracował z licznymi z teatrami, instytucjami, uczelniami i artystami z całego świata.
Praca Tollediego skupia się obecnie na prowadzeniu międzykulturowych warsztatów teatralnych i tworzeniu spektakli site-specific z udziałem artystów z różnych krajów i kultur. Fabio Tolledi prowadził wykłady, konferencje i warsztaty w ponad 30 krajach, zwłaszcza w strefach konfliktów.

sob. 17.06.2023 (strefa czasowa utc+2)
Sesja I: 11.00–14.00
Praktyki. Wyzwania. Ku teatrowi

11.00–11.30 „Teatr zmiany społecznej. Narzędzie do łączenia różnych społeczności i ponownego humanizowania ludzi i miejsc”, Sophie Bertrand Besse, PSYCHEdelight Theatre Company (Wielka Brytania/świat)
11.30–12.00 „Teatr i sprzeciw”, Einat Weizman, Niezależna reżyserka (Izrael/Palestyna)
12.30–13.00 „Sztuka pod okupacją”, Rawand Arqawi, Fragments Theatre (Palestyna)
13.00–13.30 „Teatr w Rożawie (między rzeczywistością i ambicją)”, Abdulrahman Ibrahim Ali, Theatrical Rehabilitation Centre, Koma Şano (Rożawa, Syria)
13.30–14.00 „Teatr na ruinach”, Muhyiddin Arslan, Komîna Şano Afrin (Rożawa, Syria)

Sesja II: 15.30–18.30
Przekraczanie granic. Poza teatrem

15.30–16.00 „Romski teatr feministyczny i queer między marginalnością a walką ze stereotypami”, Mihaela Drăgan, Giuvlipen (Rumunia/Europa)
16.00–16.30 „Autoetnograficzna relacja z komunikacji i dokumentacji tragedii wojennych Sri Lanki poprzez teatr”, Thevannath Thevanayagam, MUTTAM/Active Theatre Movement (Sri Lanka)
16.30–17.00 „Sindżar – siła kobiet”, Anina Jendreyko, Volksbühne Basel (Szwjacaria /Irak/Syria)
17.00–17.30 „Tworzenie teatru w czasie wojny”, Artem Vusyk, NAFTA/VARTA (Ukraina)
17.30–18.00 „Charkowski Teatr Lalek w czasie wojny: Reboot”, Oksana Dmitrieva & Olga Dorofieieva, Charkowski Akademicki Teatr Lalek (Ukraina)

Spektakle/pokazy pracy:
19.30 „Syndrom Hamleta”, projekcja filmu dokumentalnego (Polska/Ukraina)
21.30 „Granica” performans/instalacja Moniki Wachowicz, Antoniny Romanovej, Oleny Matoshniuk (Polska/Ukraina)

niedz. 18.06.2023 (strefa czasowa utc+2)
Panel dyskusyjny: 11.00–13.30, nietransmitowany na żywo
Idee. Rozwiązania – dyskusje panelowe praktyków

Spektakle/pokazy pracy:
16.00 „Umbrella of Hope” Theatrical Rehabilitation Centre – Koma Şano, Rożawa (Syria)
16.40 „Shadows”, Komîna Şano Afrin, Rożawa (Syria)
17.20 „Theatre of Pain in Northern Sri Lanka”, Active Theatre Movement (Sri Lanka)
18.00 „Ay Kash/ای کاش/Jeśli tylko”, kolektyw Under the Starry Afgan Sky przy współpracy Cosmino Productions (Afghanistan/Wielka Brytania/Niemcy)

Sympozjum jest otwarte dla praktyków, studentów kierunków humanistycznych i społecznych, a także osób, które interesują się stykiem teatru społecznego i polityki. Rejestracja na wydarzenia jest bezpłatna. Liczba miejsc jest ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń. Sesje będą transmitowane pasywnie za pośrednictwem strony Instytutu Grotowskiego na Facebooku.

By wziąć udział w pierwszym dniu sympozjum 17.06.2023, prosimy o przesłanie wiadomości email na adres: apps@grotowski-institute.pl. Uczestnictwo w spotkaniach będzie możliwe w formie hybrydowej – online na platformie Zoom z możliwością udziału w sesji pytań i odpowiedzi, a także na żywo, w Studiu Na Grobli.

Rejestracja na panel dyskusyjny 18.06.2023, odbywa się oddzielnie za pomocą formularza.

Spektakle i pokazy zaplanowane w programie 17.06.2023 można zobaczyć w formie streamingu online (wymagana rejestracja poprzez przesłanie wiadomości email na adres: apps@grotowski-institute.pl) lub na żywo (wymagana rezerwacja bezpłatnej wejściówki).

Spektakle/pokazy pracy 17.06.2023
19.30–21.00 „Syndrom Hamleta”, projekcja filmu dokumentalnego (Polska/Ukraina)


21.30–22.20 „Granica” performans/instalacja Moniki Wachowicz, Antoniny Romanovej, Oleny Matoshniuk

 

Spektakle i pokazy 18.06.2023 będą dostępne online dla zarejestrowanych uczestników i uczestniczek (wymagana rejestracja poprzez przesłanie wiadomości email na adres: apps@grotowski-institute.pl), a także w formie kina teatralnego w Studiu Na Grobli (wymagane pobranie jednej bezpłatnej wejściówki na wszystkie 4 pokazy).

Spektakle/pokazy pracy 18.06.2023
16.00 „Umbrella of Hope” Theatrical Rehabilitation Centre – Koma Şano, Rożawa (Syria)
16.40 „Shadows”, Komîna Şano Afrin, Rożawa (Syria)
17.20 „Theatre of Pain in Northern Sri Lanka”, Active Theatre Movement (Sri Lanka)
18.00 „Kashke/کاشکی /If only”, kolektyw Under the Starry Afgan Sky przy współpracy Cosmino Productions (Afghanistan/Wielka Brytania/Niemcy)

logos symps m