Spektakl Teatru Bouffes du Nord w reżyserii Petera Brooka i Marie-Hélène Estienne
25–27/04/2019 {czwartek–sobota} 19:00
Instytut Grotowskiego, Piekarnia
W języku angielskim z polskimi napisami
Gdzieś na świecie, przed więzieniem, siedzi samotnie człowiek.
Kim jest? Dlaczego siedzi przed więzieniem?
Czy jest to jego świadomy wybór? A może kara? Jaką zbrodnię popełnili ci, którzy są w środku? Co myślą o tym wolnym człowieku? Czy jest szaleńcem? Fanatykiem? A może przestępcą? Jaka kara za jaką zbrodnię?
Co to za sprawiedliwość? Kto o niej zadecydował? Czy uczynił to ten człowiek? Dlaczego wolno mu tam przebywać? To pytania do tych, którzy kierują więzieniem, i tych, którzy są w nim odosobnieni. Czy ten człowiek szuka odkupienia? Czy ma gości? Czy odczuwa pokusę ucieczki?
Peter Brook, Marie-Hélène Estienne
„Siła spektaklu tkwi właśnie w jego elipsach, pustych przestrzeniach, które pozwala wypełnić naszym emocjom, doznaniom i inteligencji. The Prisoner, grany w języku angielskim przez zespół głównie czarnoskórych aktorów o niezwykłej elegancji i subtelności, daje wyzwolenie”.
„Télérama”
„Spektakl jest klarowną i enigmatyczną baśnią, która wymyka się nam przy każdej próbie podsumowania”.
„Geniusz reżyserii teatralnej sprawia, że nie możemy odróżnić tego, co mamy przed oczyma, od tego, co rozgrywa się w naszej wyobraźni”.
„Libération”
„The Prisoner to historia stworzona do opowiedzenia na scenie. Siedzimy na widowni w obliczu niewygodnych prawd, zagubieni w myślach, wpatrzeni przed siebie”.
„Hartford Courant”
„Ciała, ruchy, słowa i intensywne spojrzenia pięciorga eleganckich aktorów, których połączył na scenie angielski mistrz, wibrują w otoczeniu minimalistycznej, sugestywnej scenografii”.
„Na godzinę i piętnaście minut Ziemia przestaje wirować w szaleńczym tempie, żeby Pan Brook mógł wyszeptać do naszego ucha jedną ze swoich pięknych uniwersalnych opowieści”.
„Les Echos”
Peter Brook (ur. 1925, Wielka Brytania) ma na swoim koncie wybitne osiągnięcia w dziedzinie teatru, opery, filmu i literatury o tematyce teatralnej. W 1943 roku wyreżyserował w Londynie swoją pierwszą sztukę i od tego czasu zrealizował ponad siedemdziesiąt przedstawień w Londynie, Paryżu i Nowym Jorku. Pracując w Royal Shakespeare Company, wystawił: Stracone zachody miłości (1946), Miarkę za miarkę (1950), Tytusa Andronikusa (1955), Króla Leara (1962), Marat/Sade’a (1964), US (1966), Sen nocy letniej (1970) oraz Antoniusza i Kleopatrę (1978). W 1971 roku utworzył z Micheline Rozan Międzynarodowy Ośrodek Poszukiwań Teatralnych w Paryżu, którego stałą siedzibą stał się w 1974 roku Teatr Bouffes du Nord. Wyreżyserował w nim spektakle: Tymon Ateńczyk, Ikowe, Ubu w Bouffes, Miarka za miarkę, Konferencja ptaków, Wiśniowy sad, Mahabharata, Albercie, powstań!, Burza, Szczęśliwe dni, Kto idzie, Mężczyzna, który, Jestem fenomenem, Garnitur (Le Costume), Tragedia Hamleta, Daleko stąd, Twoja dłoń w mojej dłoni, Śmierć Kriszny, Wielki Inkwizytor, Tierno Bokar, Fragmenty, Sizwe Banzi, 11 and 12, Dlaczego, dlaczego, Miłość ma grzechem, Czarodziejski flet (opera), Garnitur (The Suit) oraz Dolina zadziwienia. Wiele z nich (np. Garnitur) prezentowano w dwóch wersjach – francuskiej i angielskiej.
Dorobek reżysera obejmuje – opery: La Bohème, Borysa Godunowa, Olimpijczyków, Salome i Wesele Figara w londyńskiej Covent Garden, Fausta i Eugeniusza Oniegina w Metropolitan Opera House w Nowym Jorku, Tragedię Carmen i Peleasa – Impresje w Teatrze Bouffes du Nord, Don Giovanniego na zamówienie festiwalu w Aix-en-Provence, i filmy: Moderato Cantabile (1959), Władca much (1963), Marat/Sade (1967), Tell Me Lies (1967), Król Lear (1969), Spotkania z wybitnymi ludźmi (1976), Mahabharata (1989) i Tragedia Hamleta (2002, TV).
W 1998 roku powstała autobiografia Petera Brooka Threads of Time.
Więcej informacji: newspeterbrook.com
Marie-Hélène Estienne (ur. 1944, Francja) w 1974 roku pracowała przy doborze obsady Tymona Ateńczyka Petera Brooka, a w 1977 roku dołączyła do zespołu Międzynarodowego Ośrodka Twórczości Teatralnej (C.I.C.T.), pracując przy spektaklu Ubu w Bouffes (1977). Była jego asystentką podczas prac nad Tragedią Carmen i Mahabharatą oraz współpracownikiem artystycznym przy Burzy, Peleasie – Impresje i Tragedii Hamleta (2000). Następnie opracowała dramaturgię do spektaklu Kto tam. Jest też współautorką, wraz z Brookiem, scenariusza do spektakli Mężczyzna, który i Jestem fenomenem, wystawionych w Teatrze Bouffes du Nord (1998). Ponadto dokonała francuskojęzycznych adaptacji opowiadania Cana Themby Garnitur i sztuki Sizwe Banzi nie żyje Athola Fugarda, Johna Kani i Winstona Ntshony. Opracowała sceniczną adaptację Wielkiego Inkwizytora (2003) na podstawie Braci Karamazow Dostojewskiego. Jest autorką tekstu do spektaklu Tierno Bokar (2005) i angielskiej adaptacji książki Jedenaście i dwanaście Amadou Hampaté Bâ (2009). Wraz z Peterem Brookiem wyreżyserowała Fragmenty – pięć krótkich form dramatycznych Becketta, oraz, z Peterem Brookiem i kompozytorem Franckiem Krawczykiem, stworzyła swobodną adaptację Czarodziejskiego fletu Mozarta i Schikanedera. Jest również współtwórczynią spektakli Garnitur (2012) i Dolina zadziwienia (2014).
Paryski gmach Teatru Bouffes du Nord otworzył swoje podwoje w 1876 roku jako scena prezentująca popularne rewie, musicale i kabarety. W 1974 roku o zaniedbanym budynku przypomnieli sobie twórcy Międzynarodowego Ośrodka Poszukiwań Teatralnych w Paryżu, Peter Brook i Micheline Rozan. Dzięki pomocy finansowej Festival d’Automne przywrócili go do życia. Gustownie i inteligentnie odnowiony Teatr Bouffes du Nord wznowił działalność premierą Tymona Ateńczyka w adaptacji Jeana-Claude’a Carrière’a i reżyserii Petera Brooka. Od tamtej pory wszystkie inscenizacje teatru gromadzą najlepszą, pełną entuzjazmu widownię.
„Razem z Micheline przyjęliśmy szereg zasad. Teatr powinien być prosty, otwarty i gościnny, miejsca nienumerowane, a wszystkie bilety w tej samej cenie – jak najniższej, nie wyższej niż połowa lub jedna czwarta ceny biletów na spektakle w dzielnicy teatralnej. Chcieliśmy, aby teatr był dostępny […]. Zdecydowaliśmy też, że będziemy zamykać teatr, gdy tylko uznamy to za stosowne, i że będziemy organizować darmowe spektakle dla okolicznych mieszkańców w czasie świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy”. (Peter Brook)
Więcej informacji: bouffesdunord.com
Philippe Vialatte rozpoczął pracę w Teatrze Bouffes du Nord w 1985 roku jako operator świateł przy spektaklu Mahabharata Petera Brooka. Następnie asystował reżyserowi świateł Jeanowi Kalmanowi przy spektaklach Albercie, powstań! i Burza, również w reżyserii Brooka. Od 1993 roku reżyseruje światła do paryskich spektakli Brooka w Teatrze Bouffes du Nord: Mężczyzna, który, Jestem fenomenem, Garnitur (Le Costume), Tragedia Hamleta, Daleko stąd, Śmierć Krishny, Ta Mayn dans la Mienne, Tierno Bokar, Wielki Inkwizytor, Sizwe Banzi, Fragmenty, 11 and 12, a ostatnio Czarodziejski flet, Dolina zadziwienia oraz Pole bitwy. Philippe Vialatte podróżuje z zespołem, dostosowując światła do warunków panujących w miejscach pokazów.
Hervé Goffings jest wszechstronnym, charyzmatycznym aktorem, wokalistą i tancerzem. Mieszka i pracuje w Londynie. Odebrał klasyczne wykształcenie muzyczne w Royal Northern College of Music w Manchesterze, a następnie uzyskał dyplom magistra teatru muzycznego (performansu) w Royal Conservatoire of Scotland w Glasgow. Urodził się w Mali w Afryce Zachodniej, dorastał w białej rodzinie w Afryce, a następnie na południu Francji. Niezwykła historia jego adopcji stała się kanwą poruszającego spektaklu Hervé, nominowanego do nagrody Fringe First na Festiwalu Fringe w Edynburgu w 2012 roku. Występował w Royal Festival Hall, Queen Elizabeth Hall, teatrach Arcola, Old Red Lion, Tara Arts, Cockpit, The Tristan Bates i na innych uznanych scenach. Do jego najważniejszych ról teatralnych należą: Kaliban w Burzy Szekspira, Horse w The Full Monty, Poncho w musicalu Carmen Jones Oscara Hammersteina (z udziałem Orkiestry Filharmonii Londyńskiej), Hlabeni w tragedii muzycznej Kurta Weilla Lost in the Stars (wyemitowanej na antenie BBC Radio 3), Nat i Orville w Elegies for Angels, Punks & Raging Queens oraz Baltazara w Amahl and the Night Visitors. Przez wiele lat śpiewał w chórach. Był zawodowym śpiewakiem w chórze 100 Voices of Gospel, z którym występował w wielu krajach Europy. Był też pełnoetatowym śpiewakiem w Chórze Armii Francuskiej, podlegającym prestiżowej Gwardii Republikańskiej w Paryżu.
Omar Silva (1990, Meksyk) w latach 2010–2014 studiował biologię na Wydziale Nauk UNAM (Universidad Nacional Autónoma de México) oraz sztuki dramatyczne i aktorstwo w Centro Universitario de Teatro (CUT) UNAM. W 2016 roku został członkiem zespołu teatralnego Tribu Teatro i zwyciężył w 24 edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatru Uniwersyteckiego (FITU) w kategorii C1 ze spektaklem El coro. Był on prezentowany na festiwalach w Meksyku, takich jak Theatre Show of Mexico City, oraz podczas Międzynarodowego Dnia Teatru, a także na Międzynarodowym Festiwalu Szkół Sztuk Dramatycznych w Rabacie w Maroku (2017). Omar uwielbia grać na gitarze. Obecnie jest gitarzystą i kompozytorem w R.I.P. Rapunzel (akustyczny ensamble wykonujący oryginalne kompozycje). Z zespołem nagrał album Broken Tales. Uwielbia ćwiczyć tradycyjne karate shitō-ryū, pisać (napisał wiele tekstów, które czekają na przeczytanie) i czytać, a jednymi z jego ulubionych autorów są Juan Rulfo i Neil Gaiman.
Kalieaswari Srinivasan jest aktorką. Mieszka w Chennai w Indiach. Współpracowała z hinduskimi grupami teatralnymi w południowych Indiach i dwoma francuskimi zespołami podczas ich pobytu w tym kraju. Występowała na prestiżowych indyjskich scenach, m.in. na Festiwalu Rangashankar, Teatrze Prithvi oraz na wielu festiwalach teatralnych. Bardzo ceni sobie występy w przestrzeni publicznej. Od maja do czerwca 2017 roku występowała w Théatre du Soleil w Paryżu w ramach dwumiesięcznej trasy Teatru Indianostrum, a w lipcu 2017 roku wykonała na festiwalu w Perth pokaz tańca biryani w reżyserii Jaya Emmanuela, który został doceniony przez uznanych krytyków. Na wielkim ekranie zadebiutowała w obrazie Dheepan w reżyserii francuskiego reżysera Jacques’a Audiarda, gdzie zagrała Yalini, uchodźczynię ze Sri Lanki we Francji. Film został nagrodzony Złotą Palmą w Cannes w 2015 roku. Jest reżyserką kilku sztuk teatralnych, m.in. spektaklu ulicznego, który był grany w parkach i centrach handlowych, oraz kilku spektakli na scenach typu proscenium, których obsadę stanowiły głównie dzieci. Regularnie występuje na festiwalu teatralnym Short and Sweet w Chennai i jest związana z angielskimi i tamilskimi grupami teatralnymi w Chennai. Wśród jej monologów wymienić można Pomnik i Nigdy się nie poddawaj.
Vasanth Selvam jest indyjskim aktorem teatralnym. Sztuki teatralnej uczył się w praktyce od swojego mentora Koumarane Valavane, z którym założył następnie Teatr Indianostrum z siedzibą w Pondicherry. Występował w spektaklach Koumarane Valavane, takich jak Kraj popiołów, Kunti-Karna, Karuppu i Chandala, które zostały zaprezentowane na czołowych indyjskich festiwalach teatralnych, w Théatre du Soleil (2017 i 2018) i na Festiwalu Frankofonii w Limoges we Francji (2018). Wystąpił także w spektaklu tańca nowoczesnego Conditions of Carriage w choreografii Preethi Athreya. W 2015 roku zadebiutował w filmie Dheepan Jacques’a Audiarda. Regularnie ćwiczy indyjską sztukę walki kalarippajattu. Studiuje także theru-koothu i kathakali – tradycyjne formy teatralne z Tamilnadu i Kerali.
Hayley Carmichael jest angielską aktorką i reżyserką teatralną, współzałożycielką grupy Told by an Idiot. (Współ)tworzy i występuje w niemal wszystkich spektaklach grupy, m.in. w I’m a Fool to Want You, The Firework-Makers Daughter, A Little Fantasy, Happy Birthday Mister Deka D, I Weep at My Piano, Casanova (2007). Jako aktorka teatralna wystąpiła także w The Dispute (RSC), The Maids (2007, Brighton Festival), Bliss (2008, Royal Court Theatre), The Birds (Royal National Theatre), David Copperfield (Dundee Rep) oraz Metamorphosis (Dundee Rep). Laureatka nagród TMA i Time Out w kategorii najlepsza rola żeńska za role w spektaklach I Weep at My Piano, Mr Puntilla i The Dispute (1999). Wystąpiła w filmach Anazapta (2001), One Day (2007) i Tale of Tales (2015). Można było ją też zobaczyć w produkcjach telewizyjnych Our Zoo (2014) i Witness for the Prosecution (Alice Mayhew, 2016).
Tekst i reżyseria: Peter Brook, Marie-Hélène Estienne
Światła: Philippe Vialatte
Elementy scenografii: David Violi
Asystentka kostiumów: Alice François
Występują: Hayley Carmichael, Hervé Goffings, Vasanth Selvam, Omar Silva, Kalieaswari Srinivasan
Obsada premierowa: Hayley Carmichael, Hervé Goffings, Hiran Abeysekera, Omar Silva, Kalieaswari Srinivasan
Produkcja: C.I.C.T. – Théâtre des Bouffes du Nord
Koprodukcja: National Theatre (Londyn), Instytut im. Jerzego Grotowskiego (Wrocław), Ruhrfestspiele Recklinghausen, Yale Repertory Theatre (New Haven), Theatre for a New Audience (Nowy Jork)
Język: angielski, z polskimi napisami
Premiera: 6 marca 2018, Teatr Bouffes du Nord
Czas trwania: 70 min