Teatr społeczny – nowe drogi

Elena Kowalskaja jest teatrologiem, ukończyła wydział badań teatralnych Rosyjskiej Państwowej Akademii Sztuki Teatralnej, gdzie tworzy obecnie bieg historii awangardy. W latach 2000–2010 była redaktorem działu teatralnego w moskiewskim magazynie Afisha. W latach 2000 była dyrektorem artystycznym Festiwalu Nowego Teatru; była dyrektorem artystycznym festiwalu The Lubimovka Young Russian Playwrights i innych projektów w Rosji dotyczących teatru dokumentalnego, nowego pisarstwa i młodej reżyserii. Była członkiem rady doradczej i jury festiwalu Złota Maska; kuratorką programu Russian Case festiwalu Złota Maska; ekspertem Ministerstwa Kultury. Od 2013 była dyrektorem artystycznym, od 2020 jest producentem wykonawczym Centrum Meyerholda w Moskwie. Od 2020 roku prowadzi program magisterski „Teatr społeczny” w Rosyjskiej Akademii Sztuki Teatralnej – GITIS (Moskwa).

Kristina Matwienko ukończyła wydział badań teatralnych Państwowej Akademii Sztuki Teatralnej w Petersburgu. W latach 2004–2007 była redaktorem działu teatralnego w moskiewskim magazynie Time Out. Była także dyrektorem artystycznym Festiwalu Nowego Teatru oraz selekcjonerką na Festiwalu Młodych Dramaturgów Lyubimovka W 2010 roku obroniła pracę doktorską „Filmografia teatru: historia i nowoczesność” (Państwowa Akademia Sztuki Teatralnej w Petersburgu).Była członkiem rady doradczej Festiwalu Złotej Maski; kuratorka programu Russian Case Festiwalu Złotej Maski; kurator Festiwalu Maska Plus w ramach Festiwalu Złota Maska.W 2015 roku objęła kuratorstwo Szkoły Współczesnych Widzów i Słuchaczy Elektroteatru im. K. S. Stanisławskiego.Od 2020 roku prowadzi program magisterski „Teatr Społeczny” w Rosyjskiej Akademii Sztuki Teatralnej – GITIS (Moskwa).

Dariusz Klechowski z wykształcenia literaturoznawca, w praktyce zawodowej nauczyciel, wykładowca, aktor teatru pantomimy i performer, dyplomata i menedżer kultury. Zajmował się twórczością Witolda Gombrowicza i Juliana Stryjkowskiego. W latach 1992–2003 łączył pracę w szkole z prowadzeniem teatru młodzieżowego. Był też aktorem teatru pantomimy: Teatr Dłoni w Łodzi. Potem pracował jako wykładowca języka polskiego i polskiej literatury na Syberyjskim Uniwersytecie Federalnym w Krasnojarsku na Syberii. Był koordynatorem polskich wydarzeń kulturalnych na Syberii z ramienia Instytutu Adama Mickiewicza. W latach 2009–2015, już jako pracownik Instytutu Adama Mickiewicza był odpowiedzialny za projekty kulturalne w Rosji i na Białorusi. Koordynował, m.in. współpracę z festiwalem teatralnym „Złota Maska”. W latach 2015–2019 był dyrektorem Instytutu Polskiego w Moskwie. Krąg jego zainteresowań to polska i rosyjska literatura współczesna, różne formy teatru zaangażowanego w Polsce i Rosji oraz tematyka syberyjska w historii i literaturze.

Zofia Dworakowska to absolwentka Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza. Adiunktka w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie kieruje praktycznymi studiami sztuki społeczne oraz współkieruje pedagogiką teatru (wraz z Justyną Sobczyk). Zajmuje się projektowaniem działań społeczno-artystycznych oraz badaniami uczestnictwa w kulturze, sztuki zaangażowanej, kultury niezależnej. Publikowała m.in. w „Didaskaliach”, „Kulturze współczesnej”, „Polish Theatre Journal”. Redagowała m.in. CZ/PL. Teatr po rekonstrukcji (2008), Wolność w systemie zniewolenia. Rozmowy o polskiej kontrkulturze (wspólnie z Aldoną Jawłowską, 2008), Tysiąc i jedna noc. Związki Odin Teatret z Polską (2014). Jest członkinią rady naukowej “Teatro e Storia”. Jako ekspertka współpracowała m.in. z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego, Komuną / Warszawa, Biurem Kultury m. st. Warszawa, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Jest członkinią Społecznej Rady Kultury przy Prezydencie m. st. Warszawa.

Agata Siwiak to kuratorka i producentka projektów teatralnych i interdyscyplinarnych. Adiunkta w Instytucie Teatru i Sztuki Mediów UAM, gdzie stworzyła i prowadzi specjalizację dla kuratorów i producentów sztuk performatywnych. Jako kuratorka działa na pograniczu rozmaitych mediów, praktyki krytycznej i sztuki zaangażowanej społecznie – swoje projekty realizowała w prestiżowych publicznych instytucjach kultury, ale także w domach dziecka, domu pomocy społecznej, w areszcie śledczym. Od 2016 jest dyrektorką artystyczną festiwalu Bliscy Nieznajomi w Teatrze Polskim Poznaniu. W latach 2018–2019 realizowała autorski projekt RePrezentacje: Nowa edukacja w ramach Biennale Warszawa, za który dostała I nagrodę w kategorii „Instytucje artystyczne i muzea” w ramach Warszawskiej Nagrody Edukacji Artystycznej przyznawanej przez Urząd Miasta st. Warszawy. W latach 2012-17 współprowadziła wraz z Michałem Borczuchem, Krzysztofem Zarzeckimi i Dorotą Nawrot kolektyw teatralny w Domu Dziecka w Szamocinie. W 2015 roku kuratorowała wraz z Grzegorzem Niziołkiem krytyczną, „znikającą” anty-instytucję oraz realizowała w Teatrze Polskim w Bydgoszczy autorski cykl Interwencje. Autorka i kuratorka organizowanego w  ramach Samorządu Województwa Wielkopolskiego programu społeczno-artystycznego Wielkopolska: Rewolucje (2012-14), za który dostała nominację do „Paszportu Polityki” w kategorii „Teatr”. Była także kuratorką projektu Trickster 2011 – programu performatywnego Europejskiego Kongresu Kultury we Wrocławiu. W latach 2008 i 2009 dyrektorka artystyczna intedyscyplinarnego  Festiwalu Dialogu Czterech Kultur w Łodzi, dedykowanemu idei wielokulturowości (wraz z Grzegorzem Niziołkiem). W latach 2004–2007 związana z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie, w którym szefowała festiwalowi baz@rt oraz prowadziła autorskie projekty międzynarodowe. W latach 2002–2004 pracowała w Teatrze Polskim we Wrocławiu.

Agnieszka Bresler jest aktorką, reżyserką i pedagożką teatralną. Ukończyła studia aktorskie MA Acting na Manchester Metropolitan University w Anglii, prowadzone we współpracy z wrocławskim Teatrem Pieśń Kozła, oraz Physical Theatre Practice w Adam Smith College w Szkocji. Jako aktorka współpracowała z teatrami w Szkocji, Polsce i we Włoszech, m.in. z National Theatre of Scotland, Teatro La Madrugada czy Romany Theatre Company. W 2006 założyła w Glasgow polski zespół teatralny, Gappad Theatre, którym kierowała do 2011. Swój autorski monodram „Starsza pani”, przygotowany w koprodukcji przez Gappad Theatre i Teatro La Madrugada, prezentowała w latach 2010–2011 w Szkocji, Polsce, Włoszech i Danii. W 2012 kierowała projektem teatralnym „Spotkania/Muzykowania” organizowanym przez Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy, w ramach którego współprowadziła badania nad kulturą łemkowską i pieśniami łemkowskimi, a także reżyserowała spektakl.

W latach 2012–2017 współtworzyła i współprowadziła wrocławską Fundację Jubilo, prowadząc działania teatralne skierowane do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi, dorosłych z doświadczeniem choroby psychicznej, mniejszości romskiej, osób bezdomnych, więźniów i uchodźców. Przez pięć lat współprowadziła projekt Fundacji „Odkluczanie” skierowany do mężczyzn osadzonych w Zakładzie Karnym nr 1 we Wrocławiu. W jego ramach współreżyserowała spektakl „Odzwierciedlenie” (2017), a także napisała scenariusz do spektaklu „Kain” (2019).

Od 2015 prowadzi przy Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami „Ostoja ” zespół teatralny Teatr Ostoja , z którym wyreżyserowała trzy spektakle: „Wyjątkowo (nie) o Nas” (2016), „2018: Odyseja Człowieczna” (2018) oraz „k(Raj)” (2019).

Założycielka Kolektywu Kobietostan (od 2019 Stowarzyszenie Kolektyw Kobietostan), którego misją jest docieranie do miejsc społecznego wykluczenia, działanie na rzecz społecznej inkluzji i równouprawnienia oraz przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć czy status społeczny przy wykorzystaniu różnych narzędzi sztuki, w szczególności teatru. Wyreżyserowała dwa spektakle z kobietami osadzonymi w Zakładzie Karnym w Krzywańcu: „Marię K.” (I miejsce na V Ogólnopolskim Konkursie Więziennej Twórczości Teatralnej w Poznaniu, 2018) oraz „Wierę Gra” (I miejsce XXVIII. Ogólnopolskim i XVI. Międzynarodowym Przeglądzie Sztuki Więziennej w Sztumie, 2019). Za dwie z produkcji Kolektywu – monodram w wykonaniu Bresler „Kobietostan. Chór na jedną aktorkę” w reżyserii Joanny Lewickiej oraz spektakl „Maria K.” z udziałem kobiet z Zakładu Karnego w Krzywańcu – Bresler otrzymała w 2019 nominację do nagrody WARTO „Gazety Wyborczej”. W 2021 wyreżyserowała zrealizowany we współpracy z Centrum Praw Kobiet spektakl „OFELIE”, wyróżniony na XXV. Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku Nagrodą Specjalną za „poruszające wpisanie historii Ofelii w losy współczesnych kobiet polskich”.

Laureatka nagrody 30 Kreatywnych Wrocławia w kategorii Sztuka/Design w 2018. Stypendystka Prezydenta miasta Wrocławia w 2020 na projekt „Wielogłos o płci (brzydkiej)”, który realizowała z mężczyznami osadzonymi na terenie Zakładu Karnego w Krzywańcu. W swojej pracy postrzega i wykorzystuje teatr jako narzędzie zmiany