Teatr społeczny – nowe drogi

Projekt Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we współpracy z Centrum im. Wsiewołoda Meyerholda w Moskwie przy wsparciu Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia i Instytutu Polskiego w Moskwie

29/09 – 13/11/2021
Wydarzenia online: 29/09 – 20/10 (Rosja), 1–20/10 (Polska)
Wydarzenie hybrydowe: 13/11 (Polska, online)
Zapisy na warsztaty Agaty Siwiak do 30 września: socialtheatre@grotowski-institute.pl

 

Projekt „Teatr społeczny – nowe drogi. Dialog praktyków” ma służyć poznaniu się, wymianie wiedzy i doświadczeń polskich i rosyjskich praktyków praktykujących w dziedzinie teatru i działań społecznych.

Zmiany we współczesnych społeczeństwach i rewolucja komunikacyjna z jaką mamy do czynienia wymuszają po raz kolejny stawiane już po wielekroć pytanie. Czy teatr jest potrzebny i jaki jest sens kultywowania tej niezwykłej formy aktywności kulturowej? Po raz kolejny artyści i odbiorcy zadają sobie pytanie czy teatr jest żywy. Nie w znaczeniu tego, czy funkcjonują instytucje teatru, tworząc albo przetwarzając teksty kulturalne ale w tym znaczeniu o jakie pytał wielokrotnie też Jerzy Grotowski – żywej, niezbędnej relacji miedzy ludźmi. Stare pytanie – nowe odpowiedzi. W pewnym sensie można by powiedzieć, że teatr od swoich najgłębszych początków zawsze był społeczny.
Projekt ten, na przekór tendencjom politycznym budującym użyteczne dla doraźnych celów narracje, jest próbą spojrzenia na to jak sztuka teatru odpowiada na potrzeby budowy społeczeństwa podmiotowego w dwóch krajach. Jakimi drogami artyści teatru szukają istoty swojej pracy i relacji sztuki z odbiorcami.

Projekt składa się z dwóch części. Część informacyjna pokazuje historyczną i współczesną perspektywę teatru ukierunkowanego społecznie w Polsce i w Rosji, a część praktyczna składa się z warsztatów prowadzonych przez specjalistów z obu krajów, dialogów praktyków oraz współpracy grup roboczych na poziomie instytucji i organizacji, zajmujących się szeroko pojętym teatrem społecznym w obu krajach. Efekty będziemy mogli zobaczyć online.
Proponowane działania są oparte na autentycznym dialogu ludzi mocno zaangażowanych w tworzenie teatru wyrastającego z różnorodnych problemów społecznych obu krajów.

Mamy nadzieję, że projekt przyczyni się do wymiany informacji pomiędzy praktykami i do nawiązania indywidualnych kontaktów pomiędzy twórcami i praktykami teatru społecznego.

Kurator projektu: Jarosław Siejkowski
Produkcja i management: Ekaterina Egorova

 

PROGRAM

śr. 29/09, 10:00 (CEST)/11:00 (GMT+3) | online na platformie Zoom
Teatru można używać – projekty partycypacyjne w teatrze polskim

Wykład dr Zofii Dworakowskiej (Instytut Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego)
Czas trwania: ok. 2 godziny z towarzyszącą sesją Q&A  z udziałem studentów GITIS i praktyków rosyjskich. Udział w wykładzie jest możliwy na platformie Zoom: https://bit.ly/3zLc1y9.
Wykład w języku polskim z rosyjskimi napisami, sesja Q&A odbywa się w językach polskim i rosyjskim (z tłumaczeniem).
Nagranie wykładu zostanie opublikowane 1 października 2021 o godz. 18:00 na YouTubie Instytutu Grotowskiego.

pt. 1, 8, 15, 22/10, 10:00 (CEST)/11:00 (GMT+3) | online na platformie Zoom
Teatr partycypacyjny jako przestrzeń zmiany społecznej i empatyczna wspólnota
Warsztaty dr Agaty Siwiak (Instytut Teatru i Sztuki Mediów UAM)
Czas trwania każdej sesji: ok. 4 godziny z przerwą
W języku polskim z tłumaczeniem na język rosyjski
Ograniczona liczba uczestników, obowiązują zapisy na całe warsztaty do 30 września: socialtheatre@grotowski-institute.pl

śr. 6/10, 18:00 (CEST), 19:00 (GMT+3) | online na platformie Zoom
Dialog praktyków I: Anastasia Patlay (Teatr.doc), Weronika Fibich (Stowarzyszenie Teatr Kana)
Prezentacja filmu przygotowanego przez Anastasię Patlay i Weronikę Fibich o teatrze społecznym w Polsce i Rosji
Czas trwania: 45–60 min
W językach polskim i rosyjskim
Po prezentacji filmu odbędzie się dyskusja z twórczyniami.
Link do nagrania: https://bit.ly/3o6CTFc

śr. 13/10, 18:00 (CEST)/19:00 (GMT+3) | online na platformie Zoom
Dialog praktyków II: Agnieszka Bresler (Kolektyw Kobietostan) – Leda Garina (Rebra Evy)
Prezentacja filmu przygotowanego przez Agnieszkę Bresler i Ledę Garinę o teatrze społecznym w Polsce i Rosji
Czas trwania: 45–60 min
W językach polskim i rosyjskim
Po prezentacji filmu odbędzie się dyskusja z twórczyniami.
Link do nagrania: https://bit.ly/3H2uNGg

śr. 20/10, 18:00 (CEST)/19:00 (GMT+3) | online na platformie Zoom
Dialog praktyków III: Barbara Prądzyńska (Art Junction Foundation), Ksenia Schachnewa (Live City Fund)
Prezentacja filmu przygotowanego przez Barbarę Prądzyńską i Xenię Schachnevę o teatrze społecznym w Polsce i Rosji
Czas trwania: 45–60 min
W językach polskim i rosyjskim
Po prezentacji filmu odbędzie się dyskusja z twórczyniami.
Link do nagrania: https://bit.ly/3woyxwT

sob. 13/11, 10:00–13:00 (CEST)
Instytut Grotowskiego, Studio Na Grobli
„Teatr obywateli” jako najpopularniejsza obecnie metoda teatru społecznego w Rosji
Warsztaty Eleny Kowalskoj i Kristiny Matwienko
Wydarzenia w językach polskim i rosyjskim z tłumaczeniem
Obowiązują zapisy do 12 listopada: socialtheatre@grotowski-institute.pl

sob. 13/11, 14:00–17:30 (CEST)
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena
Więcej niż sztuka. Praktyki teatru społecznego w Rosji: historia i nowoczesność
Wykład i spotkanie podsumowujące projekt „Teatr społeczny”
W językach polskim i rosyjskim
Wstęp wolny, wymagana rezerwacja bezpłatnej wejściówki na wydarzenie na żywo
Transmisja na Facebooku Instytutu Grotowskiego

Wydarzenia na żywo

„Teatr obywateli” jako najpopularniejsza obecnie metoda teatru społecznego w Rosji

„Teatr obywateli” jako najpopularniejsza obecnie metoda teatru społecznego w Rosji

Warsztaty prowadzone przez Elenę Kowalskoji Kristinę Matwienko w ramach projektu „Teatr społeczny – nowe drogi. Dialog praktyków z Polski i Rosji”
13/11/2021, 10:00
Zapisy do 12 listopada

Więcej niż sztuka. Praktyki teatru społecznego w Rosji: historia i nowoczesność

Więcej niż sztuka. Praktyki teatru społecznego w Rosji: historia i nowoczesność

Wykład i spotkanie podsumowujące projekt „Teatr społeczny”
13/11/2021, 14:00

Elena KovalskayaElena Kowalskaja jest teatrologiem, ukończyła wydział badań teatralnych Rosyjskiej Państwowej Akademii Sztuki Teatralnej, gdzie tworzy obecnie bieg historii awangardy. W latach 2000–2010 była redaktorem działu teatralnego w moskiewskim magazynie Afisha. W latach 2000 była dyrektorem artystycznym Festiwalu Nowego Teatru; była dyrektorem artystycznym festiwalu The Lubimovka Young Russian Playwrights i innych projektów w Rosji dotyczących teatru dokumentalnego, nowego pisarstwa i młodej reżyserii. Była członkiem rady doradczej i jury festiwalu Złota Maska; kuratorką programu Russian Case festiwalu Złota Maska; ekspertem Ministerstwa Kultury. Od 2013 była dyrektorem artystycznym, od 2020 jest producentem wykonawczym Centrum Meyerholda w Moskwie. Od 2020 roku prowadzi program magisterski „Teatr społeczny” w Rosyjskiej Akademii Sztuki Teatralnej – GITIS (Moskwa).

Kristina Matvienko _2021wwwKristina Matwienko ukończyła wydział badań teatralnych Państwowej Akademii Sztuki Teatralnej w Petersburgu. W latach 2004–2007 była redaktorem działu teatralnego w moskiewskim magazynie Time Out. Była także dyrektorem artystycznym Festiwalu Nowego Teatru oraz selekcjonerką na Festiwalu Młodych Dramaturgów Lyubimovka W 2010 roku obroniła pracę doktorską „Filmografia teatru: historia i nowoczesność” (Państwowa Akademia Sztuki Teatralnej w Petersburgu).Była członkiem rady doradczej Festiwalu Złotej Maski; kuratorka programu Russian Case Festiwalu Złotej Maski; kurator Festiwalu Maska Plus w ramach Festiwalu Złota Maska.W 2015 roku objęła kuratorstwo Szkoły Współczesnych Widzów i Słuchaczy Elektroteatru im. K. S. Stanisławskiego.Od 2020 roku prowadzi program magisterski „Teatr Społeczny” w Rosyjskiej Akademii Sztuki Teatralnej – GITIS (Moskwa).

Dariusz Klechowski_foto Lawinii KlechowskiejwwwDariusz Klechowski z wykształcenia literaturoznawca, w praktyce zawodowej nauczyciel, wykładowca, aktor teatru pantomimy i performer, dyplomata i menedżer kultury. Zajmował się twórczością Witolda Gombrowicza i Juliana Stryjkowskiego. W latach 1992–2003 łączył pracę w szkole z prowadzeniem teatru młodzieżowego. Był też aktorem teatru pantomimy: Teatr Dłoni w Łodzi. Potem pracował jako wykładowca języka polskiego i polskiej literatury na Syberyjskim Uniwersytecie Federalnym w Krasnojarsku na Syberii. Był koordynatorem polskich wydarzeń kulturalnych na Syberii z ramienia Instytutu Adama Mickiewicza. W latach 2009–2015, już jako pracownik Instytutu Adama Mickiewicza był odpowiedzialny za projekty kulturalne w Rosji i na Białorusi. Koordynował, m.in. współpracę z festiwalem teatralnym „Złota Maska”. W latach 2015–2019 był dyrektorem Instytutu Polskiego w Moskwie. Krąg jego zainteresowań to polska i rosyjska literatura współczesna, różne formy teatru zaangażowanego w Polsce i Rosji oraz tematyka syberyjska w historii i literaturze.

dr Zofia Dworakowska_fot. Kamila Szuba-164wwwZofia Dworakowska to absolwentka Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza. Adiunktka w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie kieruje praktycznymi studiami sztuki społeczne oraz współkieruje pedagogiką teatru (wraz z Justyną Sobczyk). Zajmuje się projektowaniem działań społeczno-artystycznych oraz badaniami uczestnictwa w kulturze, sztuki zaangażowanej, kultury niezależnej. Publikowała m.in. w „Didaskaliach”, „Kulturze współczesnej”, „Polish Theatre Journal”. Redagowała m.in. CZ/PL. Teatr po rekonstrukcji (2008), Wolność w systemie zniewolenia. Rozmowy o polskiej kontrkulturze (wspólnie z Aldoną Jawłowską, 2008), Tysiąc i jedna noc. Związki Odin Teatret z Polską (2014). Jest członkinią rady naukowej “Teatro e Storia”. Jako ekspertka współpracowała m.in. z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego, Komuną / Warszawa, Biurem Kultury m. st. Warszawa, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Jest członkinią Społecznej Rady Kultury przy Prezydencie m. st. Warszawa.

Agata SiwiakwwwAgata Siwiak to kuratorka i producentka projektów teatralnych i interdyscyplinarnych. Adiunkta w Instytucie Teatru i Sztuki Mediów UAM, gdzie stworzyła i prowadzi specjalizację dla kuratorów i producentów sztuk performatywnych. Jako kuratorka działa na pograniczu rozmaitych mediów, praktyki krytycznej i sztuki zaangażowanej społecznie – swoje projekty realizowała w prestiżowych publicznych instytucjach kultury, ale także w domach dziecka, domu pomocy społecznej, w areszcie śledczym. Od 2016 jest dyrektorką artystyczną festiwalu Bliscy Nieznajomi w Teatrze Polskim Poznaniu. W latach 2018–2019 realizowała autorski projekt RePrezentacje: Nowa edukacja w ramach Biennale Warszawa, za który dostała I nagrodę w kategorii „Instytucje artystyczne i muzea” w ramach Warszawskiej Nagrody Edukacji Artystycznej przyznawanej przez Urząd Miasta st. Warszawy. W latach 2012-17 współprowadziła wraz z Michałem Borczuchem, Krzysztofem Zarzeckimi i Dorotą Nawrot kolektyw teatralny w Domu Dziecka w Szamocinie. W 2015 roku kuratorowała wraz z Grzegorzem Niziołkiem krytyczną, „znikającą” anty-instytucję oraz realizowała w Teatrze Polskim w Bydgoszczy autorski cykl Interwencje. Autorka i kuratorka organizowanego w  ramach Samorządu Województwa Wielkopolskiego programu społeczno-artystycznego Wielkopolska: Rewolucje (2012-14), za który dostała nominację do „Paszportu Polityki” w kategorii „Teatr”. Była także kuratorką projektu Trickster 2011 – programu performatywnego Europejskiego Kongresu Kultury we Wrocławiu. W latach 2008 i 2009 dyrektorka artystyczna intedyscyplinarnego  Festiwalu Dialogu Czterech Kultur w Łodzi, dedykowanemu idei wielokulturowości (wraz z Grzegorzem Niziołkiem). W latach 2004–2007 związana z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie, w którym szefowała festiwalowi baz@rt oraz prowadziła autorskie projekty międzynarodowe. W latach 2002–2004 pracowała w Teatrze Polskim we Wrocławiu.

Agnieszka Bresler fot. Janusz KrzeszowskiAgnieszka Bresler jest aktorką, reżyserką i pedagożką teatralną. Ukończyła studia aktorskie MA Acting na Manchester Metropolitan University w Anglii, prowadzone we współpracy z wrocławskim Teatrem Pieśń Kozła, oraz Physical Theatre Practice w Adam Smith College w Szkocji. Jako aktorka współpracowała z teatrami w Szkocji, Polsce i we Włoszech, m.in. z National Theatre of Scotland, Teatro La Madrugada czy Romany Theatre Company. W 2006 założyła w Glasgow polski zespół teatralny, Gappad Theatre, którym kierowała do 2011. Swój autorski monodram „Starsza pani”, przygotowany w koprodukcji przez Gappad Theatre i Teatro La Madrugada, prezentowała w latach 2010–2011 w Szkocji, Polsce, Włoszech i Danii. W 2012 kierowała projektem teatralnym „Spotkania/Muzykowania” organizowanym przez Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy, w ramach którego współprowadziła badania nad kulturą łemkowską i pieśniami łemkowskimi, a także reżyserowała spektakl.

W latach 2012–2017 współtworzyła i współprowadziła wrocławską Fundację Jubilo, prowadząc działania teatralne skierowane do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi, dorosłych z doświadczeniem choroby psychicznej, mniejszości romskiej, osób bezdomnych, więźniów i uchodźców. Przez pięć lat współprowadziła projekt Fundacji „Odkluczanie” skierowany do mężczyzn osadzonych w Zakładzie Karnym nr 1 we Wrocławiu. W jego ramach współreżyserowała spektakl „Odzwierciedlenie” (2017), a także napisała scenariusz do spektaklu „Kain” (2019).

Od 2015 prowadzi przy Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami „Ostoja ” zespół teatralny Teatr Ostoja , z którym wyreżyserowała trzy spektakle: „Wyjątkowo (nie) o Nas” (2016), „2018: Odyseja Człowieczna” (2018) oraz „k(Raj)” (2019).

Założycielka Kolektywu Kobietostan (od 2019 Stowarzyszenie Kolektyw Kobietostan), którego misją jest docieranie do miejsc społecznego wykluczenia, działanie na rzecz społecznej inkluzji i równouprawnienia oraz przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć czy status społeczny przy wykorzystaniu różnych narzędzi sztuki, w szczególności teatru. Wyreżyserowała dwa spektakle z kobietami osadzonymi w Zakładzie Karnym w Krzywańcu: „Marię K.” (I miejsce na V Ogólnopolskim Konkursie Więziennej Twórczości Teatralnej w Poznaniu, 2018) oraz „Wierę Gra” (I miejsce XXVIII. Ogólnopolskim i XVI. Międzynarodowym Przeglądzie Sztuki Więziennej w Sztumie, 2019). Za dwie z produkcji Kolektywu – monodram w wykonaniu Bresler „Kobietostan. Chór na jedną aktorkę” w reżyserii Joanny Lewickiej oraz spektakl „Maria K.” z udziałem kobiet z Zakładu Karnego w Krzywańcu – Bresler otrzymała w 2019 nominację do nagrody WARTO „Gazety Wyborczej”. W 2021 wyreżyserowała zrealizowany we współpracy z Centrum Praw Kobiet spektakl „OFELIE”, wyróżniony na XXV. Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku Nagrodą Specjalną za „poruszające wpisanie historii Ofelii w losy współczesnych kobiet polskich”.

Laureatka nagrody 30 Kreatywnych Wrocławia w kategorii Sztuka/Design w 2018. Stypendystka Prezydenta miasta Wrocławia w 2020 na projekt „Wielogłos o płci (brzydkiej)”, który realizowała z mężczyznami osadzonymi na terenie Zakładu Karnego w Krzywańcu. W swojej pracy postrzega i wykorzystuje teatr jako narzędzie zmiany

 

 

Projekt sfinansowany ze środków Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w ramach X Otwartego Konkursu.

rosyjska-konf_logotypy