Spektakl Natalii Chylińskiej i Katarzyny Pastuszak w ramach cyklu „Szczeliny”
W roku 1774 wydano w Japonii „Kaitai Shinsho” (解体新書) – nowy podręcznik anatomii opracowany w języku japońskim z inicjatywy Sugity Genpaku. Za tekst źródłowy posłużyła publikacja autorstwa Johanna Adama Kulmusa (pierwotnie wydana po łacinie około 1722 roku w Gdańsku) „Tabulae Anatomicae”, w tłumaczeniu holenderskim („Ontleedkundige Tafelen”).
Niemal 300 lat później, artystki z Gdańska szukają wielogłosowej anatomii; zaglądają pod powierzchnię, otwierają szczeliny i nasłuchują szmerów, pomruków, wybuchów, osunięć, wibracji. Próbują uchwycić to, co żywe, (nie)nazwane – na styku ludzkiego i nieludzkiego.
„Anatomie”
to przyleganie do wybuchów, które rozrywają zastany układ
to ożywianie tego, co zastygło w drodze na powierzchnię
to wpuszczanie przez szczeliny
to dotykanie skrystalizowanych w ciele osadów, pozostałości złożonych procesów akumulacji
to ćwiczenie ze spekulacji
to bliskość, która nie może nie być polityczna
to próba osadzenia się w przestrzeni, która naruszyła delikatną tkankę intymności
„Doświadczenie dotyku niezbyt dobrze przekłada się na słowa, niezręcznie wyraża. Jest doraźne i jakby takim chciało pozostać, wyślizguje się spod zastępczych znaków i umyka wtórnym przywołaniom. W każdym razie konflikt między dotknięciami a słowami jest wyraźny.”
(Jolanta Brach-Czaina, „Błony umysłu”, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2003, s. 59–60.)
Katarzyna Pastuszak jest tancerką, performerką, choreografką. Doktora sztuki, adiunktka Zakładu Badań nad Sztukami Performatywnymi w Instytucie Anglistyki i Amerykanistyki Uniwersytetu Gdańskiego. Laureatka licznych stypendiów. W 2024 roku otrzymała indywidualną Nagrodę IV stopnia przyznawaną przez Rektora Uniwersytetu Gdańskiego oraz zdobyła stypendium badawcze w ramach programu Krajowy Plan Odbudowy (KPO) dla Kultury na realizację projektu „Ekologie tańca”.
Podejmując działania artystyczne, porusza się głównie w obszarze nowej choreografii i teatru fizycznego. Łączy poszukiwania ruchowe z aktualnymi nurtami myśli humanistycznej (posthumanizm, ekofeminizm). W ostatnim czasie zajmuje się działaniami badawczo-artystycznymi. Razem z Nat Chylińską i Joanną Dudą wzięła udział w performansie „Loop Current” (reż. Maya Ciarrocchi, premiera 18.05.2024 na festiwalu Between.Pomiędzy, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk), uczestniczyła w projekcie „Braiding Time, Memory and Water” we współpracy z Core Dance pod kierunkiem Sue Schroeder (premiera: 19.10.2024, Powers Island, Atlanta, USA) oraz wraz z Nat Chylinską współtworzyła seans intermedialny „Spore Fantasy” (premiera: 30.11.2024, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk, w ramach projektu Instytutu im. Jerzego Grotowskiego pn. „Perform[ing] Poland”). W 2024 ukończyła Certyfikowany Kurs Ekoterapii EarthBody Institute (USA).
Natalia Chylińska to artystka Amareya Theatre & Guests, wiceprezeska Stowarzyszenia Amareya Art, dwukrotna stypendystka Miasta Gdańska. W działaniach artystycznych porusza się pomiędzy pracą (z) ciałem/ruchem, tekstem, materiałem dźwiękowym i wizualnym. Ostatnie spektakle i projekty: „Anatomie” (2021), „Dom-Bieg-Dom”『 家-逃亡-家』(2020), „(Po)głosy: Pomosty między Polską i Japonią” (2019), „W ramach tańca: Wrzeszcz” (2021), „Anatomia procesu” w ramach Stypendium Kulturalnego Miasta Gdańsk, „Niewidzialne miasta 3.0”, warsztaty ruchowe dla osób z chorobą Parkinsona, warsztaty Amareya_LAB. Współpracuje z Menoko Mosmos (Stowarzyszenie Kobiet Ajnu w Sapporo) i prof. Hiroshim Maruyamą (CEMiPoS), współtworząc spektakle z udziałem kobiet Ajnu.
Piotr Nykowski to fotograf, reżyser oświetlenia scenicznego, muzyk. Na co dzień związany przede wszystkim z Teatrem Współczesnym w Szczecinie. Główny fotograf Festiwalu Kontrapunkt. Regularnie współpracuje z teatrami instytucjonalnymi z całej Polski (m.in. Teatr Polski w Poznaniu, Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Teatr Polski w Bydgoszczy, Teatr Lalek „Pleciuga” w Szczecinie, Teatr Kana w Szczecinie) oraz z całej Europy, a także teatrami niezależnymi i pozainstytucjonalnymi. Laureat III edycji Konkursu Fotografii Teatralnej organizowanego przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, w którym otrzymał wyróżnienie w kategorii „teatralne zdjęcie sezonu” oraz pierwszą nagrodę w kategorii „zestaw dokumentacyjny”. Współzałożyciel i basista zespołu Marry No Wane, z którym w 2016 wydał płytę pt. „Rozdział pierwszy”. W swojej pracy stara się pokazywać prawdziwe emocje, budować kadry odkrywając niedoskonałości i pęknięcia przestrzeni, skupiać się na tym co nieoczywiste i niewidoczne na pierwszy rzut oka.
Koncept, reżyseria, wykonanie, teksty: Natalia Chylińska, Katarzyna Pastuszak
Reżyseria świateł, wideo i montaż: Piotr Nykowski
Obsługa techniczna: Radek Bach
Czas trwania: 45 minut
Premiera: 12 grudnia 2021, Babylon Tokyo Theatre (Tokio) w ramach Performing Arts Meeting in Yokohama 2021 – Fringe Programme (YPAM Fringe).
Premiera polska: 4 lutego 2022, Instytut im. Jerzego Grotowskiego w ramach projektu „Szczeliny”