Aktualnie jesteś: Otwarty Uniwersytet Poszukiwań / Kursy wiodące / Tu zaszła zmiana w scenach
Cela Konrada w teatralnych odsłonach
Wykład prof. dr. hab. Zbigniewa Majchrowskiego w ramach OUP
pt. 19/11/2021, 17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena
Cela więzienna z III części „Dziadów” to węzłowe miejsce całego cyklu dramatycznego Mickiewicza: tu dokonuje się symboliczna przemiana Gustawa w Konrada – jedna z podstawowych figur polskiego losu; tu w toku wampirycznej Pieśni Zemsty dochodzi do głosu patriotyzm przemocowy; tu bohater wypowiada najbardziej zlegendyzowany monolog w polskim teatrze, Wielką Improwizację; tu moce nadprzyrodzone angażują się w politykę, co okaże się znamiennym rysem polskiego sposobu przeżywania historii. Scenografia celi Konrada w kolejnych inscenizacjach może zatem wiele powiedzieć nie tylko o reżyserskiej interpretacji „Dziadów”, ale i o stosunku twórców przedstawienia do narodowego imaginarium, a tym samym do wyobrażonej wspólnoty, jaką reprezentuje widownia.
Na kształcie teatralnym arcydramatu Mickiewicza najsilniej zaważyła warszawska inscenizacja Leona Schillera z 1934 roku, przy wydatnym udziale Andrzeja Pronaszki, który pośrodku spiętrzonych podestów sceny ustawił trzy wielkie krzyże, czyniąc symbol Golgoty znakiem narodowej martyrologii. Te krzyże po dziś dzień rzucają cień na myślenie o „Dziadach” i o polskim romantyzmie. Przestrzeń, w której są wystawiane „Dziady”, stała się terenem konfrontacji kolejnych inscenizatorów z tą monumentalną wizją. Wykład przybliży zróżnicowane rozwiązania scenograficzne, zarówno podtrzymujące tradycję „teatru ogromnego”, jak i radykalnie zmieniające punkt widzenia.
20 listopada odbędą się warsztaty Roberta Rumasa dla grupy roboczej.
Zbigniew Majchrowski jest literaturoznawcą i teatrologiem, profesorem w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują epokę romantyzmu oraz wiek XX wiek po współczesność. Ostatnio opublikował Kryptę Gustawa – monografię poświęconą teatralnym interpretacjom Mickiewiczowskich „Dziadów” w teatrze współczesnym. Jest to kontynuacja tomu „Cela Konrada. Powracając do Mickiewicza” (Gdańsk 1998) – Nagroda im. Leona Schillera oraz nominacja do Nagrody „Nike”. Inne jego książki to: „Poezja jak otwarta rana. Czytając Różewicza” (Warszawa 1993), „Gombrowicz i cień wieszcza” (Gdańsk 1995), „Różewicz” (Wrocław 2000) w serii „A to Polska właśnie”, „Mickiewicz i wiek dwudziesty” (Gdańsk 2006). Redagował z Marią Janion tom „Odmieńcy” (Gdańsk 1982) z cyklu „Transgresje”. Opracował zbiór teatraliów Andrzeja Kijowskiego „Rytuały oglądania” (Gdańsk 2005) oraz wybór sztuk teatralnych Ireneusza Iredyńskiego „Kreacja. Dramaty” (Warszawa 2014) w serii „Dramat polski. Reaktywacja”. Współautor i (współ)redaktor wielu prac zbiorowych, m.in.: „Balsam i trucizna. 13 tekstów o Mickiewiczu” (Gdańsk 1993), „Od Shakespeare’a do Szekspira” (Gdańsk 1993), „Świat według Themersonów” (Gdańsk 1994), „Mickiewicz. Sen i widzenie” (Gdańsk 2001), „Dramat polski. Interpretacje” (Gdańsk 2001), „Księga Janion” (Gdańsk 2007), „Wojna i postpamięć” (Gdańsk 2011), „Re: Iredyński” (Warszawa 2018). Teksty krytyczne publikuje na łamach „Dialogu”, „Didaskaliów” i „Teatru”. Jego artykuły były tłumaczone na języki: angielski, niemiecki, włoski i litewski.
Współorganizacja
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Partnerzy
Wirtualne Muzeum Inscenizacji
Projekt współfinansowany z Budżetu Województwa Dolnośląskiego
Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmian w programie.