Spektakl Marty Wiśniewskiej w ramach II Festiwalu Teatru na faktach
„Dziewczyny, kupiłam sobie taką obcisłą kieckę, czy osobie ze skoliozą wypada w takiej wyjść?”. Dziewczyny ze skoliozą nie noszą obcisłych ubrań i takich z odkrytymi plecami. Dziewczyny ze skoliozą zazwyczaj mają długie włosy, żeby zakryć plecy, kręgosłup. Kręgosłup może być „prosty jak struna” albo „krzywy jak paragraf”. Dziewczyny ze skoliozą noszą plastikowe albo metalowe gorsety, ściągając je tylko do kąpieli, bo nawet w nich śpią. A przecież kobiety już od dawna nie chodzą w gorsetach. Są gorsze sytuacje? Są. Ale wyobraź sobie, że przez 24 godziny na dobę jest Ci niewygodnie. Albo że za każdym razem, kiedy odkryjesz plecy i zwiążesz włosy na plaży, przeżywasz kolejny coming out.
Ciało mają wszyscy i wszyscy przeżywają je na swój sposób. Ciało w skoliozie to specyficzne doświadczenie, które można uprościć do powiedzenia „tu mam mniej, a tu mam więcej”. I tyle. Pewnie każde ciało ma coś takiego. Kanon piękna powoduje jednak, że „mniej i więcej” staje się małym, dużym lub ogromnym problemem. I choć ruchy body positive czy body neutral stają się coraz bardziej rozpoznawalne, dziewczyny ze skoliozą nadal żyją w rzeczywistości pełnej ograniczeń, nakładanych od zewnątrz i wewnątrz. Przeżywanie skoliozy u każdej bohaterki spektaklu, wiąże się z poczuciem samotności i obcości. Nie ma społeczności osób ze skrzywieniem kręgosłupa. Ile razy widziałaś osoby z odkrytym garbem na ulicy? Ile razy spotkałaś kogoś w plastikowym gorsecie ortopedycznym? I dlatego wydaje się, że jest się jedynym na świecie.
Głównym tematem spektaklu jest ciało w skoliozie. Scenariusz powstał na podstawie rozmów z kobietami posiadającymi skrzywienie boczne kręgosłupa, a także z innymi osobami, które również są pośrednio zaangażowane w ich terapię – z rodzicami, lekarzami, fizjoterapeutami. Choć historie związane ze skoliozą bohaterek mają różne oblicza, tak samo jak różne są ich skrzywienia, można odnaleźć w ich opowieściach wspólne elementy. Dotyczą one zarówno procesów terapeutycznych, jak i odczuć i emocji związanych z doświadczaniem ciała w skoliozie. Garb noszony na plecach bohaterek to w spektaklu metafora ciężaru doświadczeń związanego z chorowaniem. Choć słowa dotyczą konkretnie ciała w skoliozie, spektakl opowiada o ciele w ogóle – o uniwersalnej formie, w którą każdy i każda z nas jest „spakowany”, i z którą każdy i każda z nas musi się mierzyć, bez możliwości wyboru.
Marta Wiśniewska jest absolwentką reżyserii na Wydziale Lalkarskim w Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie Filia we Wrocławiu. Współzałożycielka Teatru im. Stefana Batorego i wiceprezeska fundacji #wszytskierodzajeteatru. Autorka spektakli powstałych w ramach projektu „Teatr na faktach” w Instytucie Grotowskiego we Wrocławiu. Od 2019 roku prowadzi zajęcia teatralne dla dzieci w wieku przedszkolnym. Jej praca magisterska pt. „Sprawczość sztuki społecznej na przykładzie kolędowania” zdobyła wyróżnienie w konkursie Instytutu Teatralnego na najlepszą pracę magisterską w dziedzinie teatru w roku 2021/2022. Uczestniczka rocznego programu stypendialnego w Residui Teatro w Madrycie.
Magdalena Gorwa – w 2021 roku ukończyła studia na kierunku Kompozycja i teoria muzyki w Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Od 2019 roku należy do Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich, a także do Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Prezydenta Miasta Wrocławia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie sztuki. W 2021 roku uzyskała tytuł Finalistki w konkursie „Studencki Nobel” w kategorii SZTUKA. Brała udział w wielu międzynarodowych kursach kompozytorskich prowadzonych mi.in. przez Marka Andre, Johannesa Kreidlera, Juste Janulyte czy Martę Ptaszyńską. Jej utwory i aranżacje były wykonywane zarówno w Polsce, jak i za granicą, m.in. w USA, Australii, Norwegii, Szwecji, Holandii, Niemczech czy Białorusi. Od 2016 roku stale współpracuje ze środowiskiem teatralnym. Dotychczas stworzyła muzykę do ponad 20 spektakli teatralnych.
Marta Czujowska absolwentka Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu na kierunku Scenografia. Twórczyni scenografii teatralnych i filmowych, (m.in. „Śmierć Człowieka-Wiewiórki”, reż. Robert Traczyk na 41PPA we Wrocławiu; „eSki” reż. Marta Wiśniewska Teatr na Faktach, Instytut Grotowskiego we Wrocławiu; „Kordian” reż. Robert Traczyk w Teatrze Nowym Proxima w Krakowie. Współpracuje z Wrocławską filią Akademii Sztuk Teatralnych – ostatnio jako asystentka scenografki Zorany Petrov do spektaklu dyplomowego „Dobry człowiek z Seczuanu” reż. Bojana Lazić oraz jako scenografka do spektaklu „Regał ostatnich tchnień” reż. Magdalena Młynarczyk. Brała udział w wystawach scenograficznych : „Najlepsze dyplomy scenografii”, Wrocław 2023; „Wysiłek Syzyfa” na festiwalu „Scena w Budowie”, Lublin 2019; „Zmiana ustawienia” Zachęta, Warszawa 2019; „Praque Quadrennial” 2019. Z zamiłowania graficzka komputerowa, projektuje loga i identyfikacje wizualne.
Aleksandra Nowakowska to absolwentka Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu. Doświadczenie zdobywała w Teatrze Barakah w Krakowie, Teatrze Małym w Tychach i rezydencjach Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice. Uczestniczka rezydencji Gdańskiego Festiwalu Tańca oraz projektu „Teatr na faktach” Instytutu Grotowskiego. Interesuje się holistycznymi technikami pracy z ciałem i etnografią.
Grzegorz Kołodziej jest od lat związany z estradą. Realizator światła Teatru Muzycznego Capitol we Wrocławiu. Wcześniej realizator światła Opery Wrocławskiej. Jako reżyser świateł pracował przy egzaminach na Wydziale Lalkarskim w Akademii Sztuk Teatralnych we Wrocławiu, m.in. przy spektaklach „Król Edyp” (reż. Katarzyna Hora) i „W beczce chowany” (reż. Anna Wolszczak). Posiada szerokie doświadczenie w realizacji świateł, od małych form po superwidowiska operowe.
Scenariusz, reżyseria: Marta Wiśniewska
Scenografia, projekcje: Marta Czujowska
Muzyka: Magdalena Gorwa
Konsultacje ruchowe: Aleksandra Nowakowska
Reżyseria świateł: Grzegorz Kołodziej
Obsada premierowa: aktorki Wrocławskiego Teatru Pantomimy: Agnieszka Charkot, Izabela Cześniewicz, Sandra Kromer-Gorzelewska, Agnieszka Kulińska
Obsada: aktorki Teatru im. Stefana Batorego: Karolina Biedroń-Federowicz, Żaneta Górecka, Michalina Hanzel-Krzeszowiec, Katarzyna Hora
Premiera: 25 czerwca 2021
Czas trwania: 75 min
sob. 8.07.2023, 14:00