Aktualnie jesteś: Konferencje

Grotowski – inne spojrzenia

Otwarte seminarium dyskusyjne

17–18/06/2010 {czwartek–piątek}
Sala Teatru Laboratorium, Rynek-Ratusz 27

W zakończonym już roku Grotowskiego obok licznych świadectw i prób refleksji wielokrotnie wyrażana też była potrzeba wprowadzenia do badań nad dziełem i osobą twórcy Teatru Laboratorium perspektyw, pytań, metodologii i praktyk myślenia dotychczas w nich nieobecnych lub obecnych słabo (przynajmniej w recepcji polskiej). Propozycja ta wiązała się przede wszystkim (ale nie wyłącznie) z podjęciem z Grotowskim dyskusji prowadzonej z pozycji krytycznych nurtów współczesnej humanistyki, inspirowanej myślą poststrukturalistyczną w jej różnorodnych odmianach. W szerszej perspektywie chodziło o postulowane od dawna (m.in. przez Małgorzatę Dziewulską) wydobycie myśli i dzieła Grotowskiego z siatki pojęć, języka i kontekstów, w których sam twórca siebie umieścił, niekiedy wręcz inspirując ich powstanie (należą tu z pewnością: antropologia teatru, a częściowo także performatyka, zwłaszcza w jej wersji „schechnerowskiej”).

W przekonaniu, że podjęcie poważnej dyskusji z Grotowskim, poddanie go swoistej próbie zderzenia z odmiennymi sposobami myślenia, postawienie mu pytań niewygodnych (np. o władzę, dyskurs, nieobecność płci) może otworzyć pole do ożywionej i ożywiającej dyskusji, Instytutu im. Jerzego Grotowskiego zorganizował konferencję „Grotowski – inne spojrzenia” (17–18 czerwca 2010, Wrocław)

Program

17/06 {czwartek}

Grotowski nie taki. Sesja zorganizowana we współpracy z Fundacją „Teatr Nie-Taki”

Jarosław Wójtowicz (Uniwersytet Jagielloński): Grotowski, kłopotliwa fascynacja?

Małgorzata Bryl (Uniwersytet Śląski): Pokolenie na granicy: problem współczesnej recepcji
dorobku Jerzego Grotowskiego”

Marta Kufel (Uniwersytet Jagielloński): Mikroteologie współczesnego teatru

Masoud Najafi Ardabili: Grotowski w Iranie
Wykład i prezentacja nieznanych materiałów filmowych dotyczących pobytów Jerzego Grotowskiego w Iranie oraz recepcji jego teatru w tym kraju

Otwarte seminarium „Grotowski – inne spojrzenia”, cz. 1

Agata Adamiecka-Sitek (Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego) i Weronika Szczawińska (Instytut Sztuki PAN)
Rozmowa na temat: Mit wcielony/somatekst. Teatr Jerzego Grotowskiego
w perspektywie gender

Łucja Iwanczewska (Uniwersytet Jagielloński): Etyka aktów niepowtarzalnych – Grotowski w etyce Jacquesa Lacana

Duncan Jamieson (University of Exeter): From Representation to Ethics: Grotowski from the perspective of recent deconstructive thought

18/06 {piątek}

Otwarte seminarium „Grotowski – inne spojrzenia”, cz. 2

Igor Stokfiszewski (Krytyka Polityczna): Sztuka jako wehikuł uniwersalnej wspólnoty

Bartosz Frąckowiak (Uniwersytet Adama Mickiewicza/Krytyka Polityczna): Grotowski Foucaultem

Iwona E. Rusek (Uniwersytet Warszawski): Grotowski – inne spojrzenia, tylko po co?

Otwarte seminarium „Grotowski – inne spojrzenia”, cz. 3

Weronika Szczawińska (Instytut Sztuki PAN): Kopiąc w głąb, czyli Jerzego Grotowskiego ucieczka z historii

Katarzyna Woźniak (Uniwersytet Jagielloński): Słowo stało się ciałem – wymiary słowa w pracy Jerzego Grotowskiego

Grotowski – próba odwrotu – spotkanie z Tomaszem Rodowiczem

Masoud Najafi Ardabili – absolwent Art University w Tehranie i Tarbiat Modarres University. Stypendysta na Wydziale Orientalistyczny Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego; doktorant w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Prowadził m.in. badania na temat tradycji Grotowskiego w Polsce oraz jego pobytów w Iranie.

Małgorzata Bryl – studentka IV roku kulturoznawstwa ze specjalnością teatrologiczną na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Członek Naukowego Koła Teatrologów przy Uniwersytecie Śląskim. Recenzentka Dziennika Teatralnego.

Bartosz Frąckowiak – doktorant w Zakładzie Dramatu i Teatru IFP UAM. Absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim i międzyuczelnianych studiów w Akademii „Artes liberales”. Reżyser teatralny (Gniew według Olgi Tokarczuk w Teatrze Dramatycznym im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu, 2009 oraz Ksiądz H., czyli Anioły w Amsterdamie według Mariana Pankowskiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, 2009). Dramaturg spektakli reżyserowanych przez Wiktora Rubina, współpracuje   również z Agnieszką Olsten i Moniką Pęcikiewicz. Autor projektu „Performatyka Warszawska”, poświęconego miejskim performansom, zrealizowanego w Instytucie Teatralnym w Warszawie (styczeń–czerwiec 2008). Publikował m.in. w „Dialogu”, „Didaskaliach”, „Krytyce Politycznej”, „Notatniku Teatralnym”, „Obiegu” i „Teatrze”. Członek Zespołu Krytyki Politycznej.

Duncan Jamieson – kończy doktorat na University of Exeter, gdzie w latach 2005–2008 prowadził zajęcia z teorii, aktorstwa i zespołowego procesu pracy nad przedstawieniem. Jego rozprawa dotyczy aspektów etyki, struktury i subiektywności w praktyce teatralnej na przykładzie twórczości Jerzego Grotowskiego. Wykładał również w Rose Bruford College w Londynie. Obecnie jest współredaktorem nowego anglojęzycznego pisma „Polish Theatre Perspectives” (więcej informacji: www.ptpjournal.com/pl). Jako reżyser pracuje z Jo Shapland nad przedstawieniem Fridachromo (2010/2011).

Marta Kufel-Kaszyńska jest doktorantką Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego na specjalności teatrologicznej. Autorka książki „Błędne Betlejem Tadeusza Kantora” (Kraków, 2013). W swoich badaniach nad polskim teatrem XX wieku poszukując nowej formuły opisu doświadczenia po Zagładzie, podejmowała próby łączenia chrześcijańskiej nieortodoksyjnej teologii z wybranymi zjawiskami polskiego teatru oraz nowoczesnej filozofii. Aktualnie kończy pracę nad rozprawą doktorską nazywającą wspólność i różnicę drogi twórczej Jerzego Grotowskiego i Tadeusza Kantora w perspektywie filozofii zdarzenia Alaina Badiou. Publikowała m.in. w „Didaskaliach”, „Kontekstach”, „Teatrze” i „Performerze”. Mama Stasi i Anielki.

fot. Tobiasz PapuczysTomasz Rodowicz jest aktorem, reżyserem, muzykiem, pedagogiem, historykiem filozofii, pszczelarzem. Współzałożyciel pierwszego w Polsce ośrodka socjoterapii dla młodzieży uzależnionej od narkotyków (1972). Współpracownik Teatru Laboratorium we Wrocławiu (1974–1976). Współtwórca Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice” (1977); brał udział w spektaklach: „Spektakl Wieczorny”, „Gusła”, „Żywot protopopa Awwakuma”, „Carmina Burana” i „Metamorfozy”. W latach 1977–2004 współtwórca i uczestnik wszystkich przedsięwzięć artystycznych, badawczych i dydaktycznych OPT „Gardzienice”. W roku 2001 (wraz z Maciejem Rychłym) utworzył projekt muzyczno-badawczy Orkiestra Antyczna, odtwarzający antyczne instrumenty i źródła muzyki europejskiej. Z Orkiestry Antycznej i Tańców Labiryntu Doroty Porowskiej i Elżbiety Rojek powstało w roku 2004 Stowarzyszenie Teatralne CHOREA, którego jest prezesem i liderem. Od 2003 roku współpracuje m.in. z walijską grupą Earthfall Dance, z którą CHOREA opracowała trylogię dramatyczną: „Hode Galatan”, „Po Ptakach”, „Bakkus” (współreżyser i aktor). Stworzył muzykę do pierwszego spektaklu CHOREI – „Tezeusza w labiryncie” (2004). Jako aktor występuje w większości spektakli przygotowanych przez CHOREĘ: m.in. „Po Ptakach”, „Bakkus”, „Taniec lasu”, „Szczeźli”, „Śpiewy Eurypidesa”, „Szpera ’42”. Jest reżyserem granych przez CHOREĘ przedstawień: „Taniec lasu”, „Śpiewy Eurypidesa”, „Gry (w) pana Cogito”, „Bachantki”, „Grotowski – próba odwrotu”, „napewnomoże”, „Szpera ’42” (2012 – wraz z Ruthie Osterman).
Od 2007 roku siedzibą CHOREI jest Fabryka Sztuki w Łodzi, której jest współzałożycielem i dyrektorem artystycznym. Jedno z ostatnich widowisk taneczno-muzycznych i przedsięwzięć o charakterze edukacyjno-artystycznym CHOREI to: wielokrotnie nagradzane „Oratorium Dance Project”, integrujące młodych ludzi (często z podlegających wykluczeniu środowisk) z profesjonalnymi artystami; koncerty „Pieśni Świata” w wykonaniu Wielkiego Chóru Młodej CHOREI; a społeczno-artystyczne programy to m.in.: poświęcony dzieciom z domów dziecka „Uwaga Człowiek! Napięcia miasta”, „Lulabajki”, bezdomnym „Wszędodomni” oraz adresowany m.in. do seniorów „Pamięć ciała/Pamięć miejsca/Pamięć pustki”. W roku 2007 (z Pawłem Passinim) założył w Srebrnej Górze pierwszy w Europie teatr internetowy neTTheatre. Jest wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi oraz twórcą i dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego RETRO/PER/SPEKTYWY CHOREA.

chorea.com.pl

Iwona E. Rusek – doktor nauk humanistycznych UW, redaktor naczelna kwartalnika „LiteRacje”, prezes Stowarzyszenia „LiteRacje” im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Jej zainteresowania naukowe obejmują literaturę polską (romantyzm, Młoda Polska), filozofię (Platon, Schopenhauer), symbolikę, mitoznawstwo. Współpracuje z Pracownią Literatury Modernizmu Europy Środkowej i Wschodniej ILP UW, publikuje m.in. w „Tekstualiach”, „Przeglądzie Filozoficzno-Literackim”, a także tomach zbiorowych (m.in. Modernistyczny Lwów – teksty życia, teksty sztuki, pod red. E. Paczoskiej i D. M. Osińskiego, Warszawa 2009).

adamieckaAgata Adamiecka-Sitek jest absolwentką kulturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim, badaczką teatru, krytyczką, wydawczynią. Zajmuje się problematyką gender, cielesności i polityczności sztuki. Autorka książki Teatr i tekst. Inscenizacja w teatrze postmodernistycznym (2006), redaktorka wielu książek o polskim teatrze i kulturze przedstawieniowej. Autorka kilkudziesięciu artykułów naukowych w czasopismach i tomach zbiorowych. Członkini zespołu redakcyjnego pierwszego wydania Tekstów zebranych Jerzego Grotowskiego (2013). Redaktorka internetowego pisma naukowego „Polish Theatre Journal” (polishtheatrejournal.com), członkini zespołu kuratorskiego Forum Przyszłości Kultury.  Pracuje w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego, gdzie kieruje Działem Naukowo-Wydawniczym. Jest adiunktką na Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Jako dramaturżka stale współpracuje z reżyserką Martą Górnicką w projektach teatru chórowego.

Igor Stokfiszewski jest krytykiem literackim, dramaturgiem, publicystą i członkiem zespołu Krytyki Politycznej. Autor książki Zwrot polityczny (2009). Współredaktor (wraz z Piotrem Mareckim i Michałem Witkowskim) książki Tekstylia. O „rocznikach siedemdziesiątych” (2002) oraz (z Piotrem Mareckim i Renatą Serednicką) tomu Ludzie, miasta. Literatura Białorusi, Niemiec, Polski i Ukrainy – ślady „nieistniejącego języka (2008). Jako dramaturg zrealizował z reżyserem Wojtkiem Klemmem Piekarnię Bertolta Brechta (Stary Teatr, Kraków 2008), Cement Heinera Müllera (Teatr Współczesny, Wrocław 2009), Yermę Federico Garcií Lorki (Teatr Studio, Warszawa 2009), Amfitriona Heinricha von Kleista (Stary Teatr, Kraków 2010) oraz Anatomię Tytusa Fall of Rome Heinera Müllera (Stary Teatr, Kraków 2012). Współpracował przy działaniach artystyczno-społecznych prowadzonych przez Bartosza Szydłowskiego w Teatrze Łaźnia Nowa w Krakowie/Nowej Hucie. Był dramaturgiem, współautorem tekstu oraz jednym z wykonawców w rozwijanym z mieszkańcami Nowej Huty, a następnie opracowywanym z udziałem nie-aktorów w różnych miejscach na świecie, spektaklu-performansie Fakir (Kraków/Nowa Huta, Oberhausen, Madryt, Meksyk 2010–2012). W Nowej Hucie pracował również z podopiecznymi tamtejszej świetlicy środowiskowej w ramach prowadzonego w Łaźni Nowej programu Uniwersytetu Patrzenia (2010–2011). Był dramaturgiem warszawskiej edycji międzynarodowego festiwalu interwencji miejskich „Miasta Równoległe/Ciudades Paralelas/Parallele Städte” pod opieką kuratorską Stefana Kaegi (Rimini Protokoll) oraz Loli Arias (Postnuclear) (Nowy Teatr, Warszawa 2011). Współpracował z Arturem Żmijewskim przy inscenizacji Mszy (Teatr Dramatyczny, Warszawa 2011). Jako badacz od 2009 roku zajmuje się wspólnotowymi aspektami aktualnych działań prowadzonych w Workcenter of Jerzy Grotowski and Thomas Richards we włoskiej Pontederze. Był członkiem zespołu 7. Berlin Biennale (2012), przygotowanego pod opieką kuratorską Artura Żmijewskiego we współpracy z Joanną Warszą i petersburską grupą Voina, pełniąc rolę konsultanta i będąc zaangażowany m.in. w działania Krytyki Politycznej w Berlinie oraz współpracę z międzynarodowymi ruchami Indignados i Occupy.

fot. archiwum własneWeronika Szczawińska jest reżyserką, dramaturżką, kulturoznawczynią i performerką. Współpracowała z licznymi teatrami w całej Polsce – m.in. z TR Warszawa, Teatrem Powszechnym w Warszawie, Wrocławskim Teatrem Współczesnym, Teatrem im. Jaracza w Olsztynie, Teatrem im. Szaniawskiego w Wałbrzychu, Komuną Warszawa, Narodowym Starym Teatrem w Krakowie – i Slovensko mladinsko gledališče (Słoweńskim Teatrem Młodzieży) w Lublanie. Wykładowczyni w warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza, członkini kolektywu Instytut Sztuk Performatywnych (InSzPer). Laureatka nagrody Paszport „Polityki” 2019 za „spektakle intymne i czułe, w których łączy perspektywę osobistą z ważną tematyką społeczną. Za zaangażowanie, które wykracza poza kształtowanie własnej ścieżki kariery”. Jej najnowsze prace to m.in. „Nasze czasy” (Teatr Dramatyczny w Warszawie, 2024) i  „Trąbka do słuchania” (na podstawie prozy Leonory Carrington, Wrocławski Teatr Współczesny, 2023). 

Katarzyna Woźniak jest adiunktem w Katedrze Języka i Kultury Włoskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, kierownikiem Zespołu Komparatystyki Teatru, sekretarzem Stowarzyszenia Italianistów Polskich. Zajmuje się historią współczesnego teatru włoskiego oraz komparatystyką teatru. Jako autorka i tłumaczka współpracuje na stałe z wydawanym przez Instytut Grotowskiego internetowym czasopismem „Performer”, dla którego przełożyła m.in. teksty Eugenia Barby, Ferdinanda Tavianiego i Jean-Marie Pradiera. Od 2016 roku członek redakcji. Redaktorka serii wydawniczych „Meridiana” i „Meridiana. Classic”, poświęconych współczesnemu teatrowi włoskiemu i klasykom literatury włoskiej. Tłumaczka książki Gabriela Vacisa Dziesięć dni z Grotowskim, autorka książki Przed Grotowskim. Przewodnik po Włoszech teatralnych (w przygotowaniu). Inicjatorka i koordynatorka (2015–2017) Krakowskich Spotkań Italianistycznych, corocznych spotkań z tłumaczami i badaczami przekładów.

Jarosław Wójtowicz – student teatrologii UJ i reżyserii teatralnej PWST w Krakowie; publikował w „Didaskaliach”, „Ricie Baum” i „Kulturze Enter”. Organizator konferencji naukowych poświęconych Jerzemu Grzegorzewskiemu („Grzegorzewski – zaczynać od nowa”, Kraków 2007) i Jerzemu Grotowskiemu („Via negativa. Wobec Grotowskiego – krytyczne interpretacje”, Kraków 2009).