Poemat dokumentalny Rity Jankowskiej i Mai Miro w ramach projektu „Szczeliny”
pt. 7.01.2022, 17.00
Instytut Grotowskiego, Studio Na Grobli
Czas trwania: 80 min
Koniec przemocy to utopia. Przemoc jest i będzie. Ale na naszych oczach kończy się właśnie wewnętrzny świat ofiarniczy kobiet. Świat cierpienia, krzywdy i żalu – przemilczanych. Kobiety odważają się wypowiadać ból. To tylko dziesięć historii naszych przyjaciółek. Dziesięć mikronarracji o przemocy domowej, społecznej i wojennej, którymi nicujemy przestrzeń i czas. Odsłaniając najbardziej intymne „momenty transformacyjne kobiet”, mówiąc głosem naprawionej kobiecości, ciała, seksualności, ale też samotności i wizji – zatrzymujemy wahadło uderzające w nas, kobiety, ale i w mężczyzn. Zatrzymujemy ruch cierpienia.
Rita Jankowska
jest pisarką, dramaturżką, reżyserką off-teatru, performerką. Założycielka autorskiego Teatru Błękitna Sukienka (2010–2017). Autorka utworów dramatycznych i poematów dokumentalnych zrealizowanych scenicznie, w formie słuchowisk, czytań performatywnych, projektów teatralnych ze społecznościami Gdańska. Do realizowanych przez siebie projektów powołuje chóry społeczne, z którymi pracuje na przecięciu dramy, czytania performatywnego i performansu. W swojej twórczości podejmowała tematy praw kobiet, doświadczenia i końca przemocy, żałoby, straty i uchodźstwa, dziedziczenia biedy, przeżyć matek osieroconych przez dzieci, które popełniły samobójstwo, raka i transformacji przez chorobę, traumy i międzygeneracyjnej transmisji traumy oraz doświadczeń pacjentów psychiatrycznych. W 2016 została wyróżniona Nagrodą Specjalną Marszałka Województwa Pomorskiego za wybitne zasługi w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechnianie i ochronę kultury na rzecz mieszkańców Województwa Pomorskiego. Za spektakl „Trafiło Je” na 100-lecie praw kobiet z 30-osobowym chórem kobiet otrzymała w 2018 Nagrodę Teatralną Prezydenta Miasta Gdańska dla najlepszej reżyserki na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Autorskich Windowisko.
Wielokrotna stypendystka Miasta Gdańska, Marszałka Województwa Pomorskiego oraz Ministra Kultury w dziedzinie literatury i dramatu. Trzykrotnie w półfinale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. W 2023 roku ukazała się jej debiutancka książka prozatorska o transformacji traumy poprzez artystyczną drogę „Dryfujące słońca” wydana nakładem wydawnictwa papierwdole / Katalog Press.
Ostatnia premiera czytania performatywnego poematu „Zanim skończy nam się człowiek” przez 25-osobowy chór MATEK (z) MORZA odbyła się w maju 2024 w Instytucie Kultury Miejskiej w Gdańsku.
Tekst i wykonanie: Rita Jankowska
Muzyka: Maja Miro
Scenografia: Adriana Majdzińska
Identyfikacja wizualna: Marek Jankowski
W materiałach graficznych wykorzystano: rzeźby – Agnieszka Babińska / zdjęcie – Joachim Dąbrowski
Premiera: 2 października 2021, Zakład Kulturalny w Gdańsku
Organizator: Stowarzyszenie Zróbmy Sztukę
Projekt dofinansowano ze środków Miasta Gdańska.