Okruchy

Żyję, doświadczam, staję się, jestem – wyrażam siebie poprzez działanie, ruch – więc tworzę „miejsce spotkania” – intymny teatr, performans, instalację. W takich właśnie okolicznościach powołałam do życia „Okruchy”, które narodziły się w mojej głowie jeszcze w 2019 roku, po spotkaniu z kobietami osadzonymi w areszcie w Katowicach, gdzie prezentowałam mój pierwszy autorski projekt solowy „V”.

To doświadczenie wniknęło we mnie głęboko i pozostawało żywe przez bardzo długi czas na tyle, iż postanowiłam „przeprowadzić je” przez siebie ponownie: tym razem w ciszy i z emocjami, jakich doświadczyłam podczas protestów – październikowych demonstracji Strajku Kobiet. Nie zatrzymałam się jednak na tym wydarzeniu – wewnętrzny głos przypominał mi o Kobiecie w areszcie, która pierwsza nazwała solo „V” okruchami życia. Jak to możliwe, że znajdując się w tak trudnym momencie swojego życia, dostrzegła Ona siłę, którą ja zaledwie cicho wołałam swoim performerskim działaniem, równocześnie milcząc, sparaliżowana na ulicy. Wyrosły z tego impulsu performans ubrałam w białą suknię, czerwone buty, przedmioty intymnej pamięci związane z odejściem najbliższych mi osób, a z drugiej strony przyjściem na świat najbliższej mi osoby – mojej córki Amelii. Wszystko to objęte kręgiem usypanej ziemi – symbolem harmonii, ochrony przed siłami, które nie powinny mieć do niego dostępu, a zarazem pełni, kompletności i upływającego, choć zataczającego koło czasu. W trakcie pracy zapytałam najbliższych, przyjaciół, znajomych: czym jest dla nich życie? „Odpowiedzcie w jednym słowie”. Dzięki ich odpowiedziom zbudowałam instalację (14 obiektów), która stała się naszą wspólną interpretacją „życia” w jego niezliczonych odsłonach – za co z całego serca wszystkim dziękuję!

Przynosząc „Okruchy”, pragnę mówić językiem ciała i emocji, na którego powierzchni ujrzymy: Ulotność chwil, tumany pyłu Miłości, wiecznego Samospalania, Zaskoczenia, Ewolucji, Cierpienia, Relacji, „Zgrabnej udręki” czy jednak przede wszystkim Walki, o której pragnę mówić najgłośniej. Dlaczego?

ŻYCIE/WALKA – KOBIETA/ONA

To ONA, pozostając zamkniętą za drutem więziennych murów lub w domach, gdzie okna i drzwi pozostają zatrzaśnięte, a w których żywi stają się nieżywi, choć jeszcze nieumarli, wyszła jesienną porą na ulice, trzymając transparenty z hasłem „wolność” i nie można jej już zatrzymać, zawrócić.

To ONA krzyczała i krzyczy ustami kobiet, mężczyzn i ich dzieci, kiedy ja nie byłam w stanie otworzyć ust i maszerowałam z drżącym, momentami nawet sparaliżowanym ciałem, choć gotowym do walki obok pozostałych maszerujących oraz wraz z nimi.

Zawsze pragnęłam zmierzyć się z ideą działania niezapośredniczonego, bezpośredniego, wnikającego „dożylnie” jak zastrzyk lub ukąszenie.

W mojej pracy na scenie zawsze myślałam/działałam jako ONA.

Teraz ONA, córka, siostra, kochanka, matka jest ciałem, świątynią, jest niezniszczalna, jedyna i jest dla, do końca świata.

Pierwszy pokaz „Okruchów” połączony był z wystawą zdjęć Artura Turka ze spektaklu „V” i w pewnym sensie łączył się z nim, ale nie stanowił bezpośredniego odwzorowania spektaklu, nie będąc również tylko fotoreportażem. Stał się raczej nową interpretacją tamtego przedstawienia, odnosząc się ponownie do tematu samotności i poszukiwania definicji i siły życia jako Walki. „V” oraz „Okruchy” zaistniały więc jako dyptyk i tak myślę o tych projektach. Ten drugi nigdy by nie powstał bez pierwszego, choć zostawiam sobie kolejną czystą kartkę na dalsze działanie.

Performans/instalacja „Okruchy” od momentu premierowego pokazu pozostawał w procesie ciągłych zmian. Po okresie prób w Teatrze A Part jego ostateczny kształt dopełnił się podczas pracy w ramach programu „off.[REC]” w Brzezince, leśnej bazie Instytutu Grotowskiego, oraz Studiu Na Grobli, za co dziękuję.
Monika Wachowicz