Aktualnie jesteś: Otwarty Uniwersytet Poszukiwań / Kursy wiodące / Zapomniane rewolucje: Druga Reforma Teatru

Teatr japoński – sztuki widowiskowe wobec wyzwań współczesności

Wykład Henryka Lipszyca w ramach OUP

17/04/2015 {piątek} 18:00
Sala Kinowa

Wstęp wolny

Wykład i seminarium będą ilustrowane wspomnieniami ze spotkań z klasyką i awangardą sztuki scenicznej Japonii. Przybliżone zostaną w ogólnym zarysie losy tradycyjnych gatunków teatralnych w przełomowych momentach współczesnej historii Japonii. Przedstawione zostaną także nowe lub zmodyfikowane pod wpływem zewnętrznej inspiracji formy sztuk scenicznych. Oprócz przechodzących transformację klasycznych gatunków teatralnych (koten-geinō reprezentowanych przez wybitne jednostki jak: Danjūrō Ichikawa, Utaemon Nakamura, Kikugorō Onoe) mowa będzie o nowych prądach i ruchach, w tym m.in. shin-kabuki, shimpa, shingeki (w tym kontekście pojawiać się będą nazwiska takich twórców jak: Seika Mayama, Koreya Senda, Kōbō Abe, Hisashi Inoue).

Na koniec przedstawione zostaną nowe zjawiska teatralne, w wielu przypadkach zrodzone z ducha rewolty, protestu wobec rzeczywistości społeczno-politycznej i w opozycji do „starych” form teatralnej wypowiedzi (shōgekijō-undō, zen’ei-engeki, angura, butō), których sztandarowym przedstawicielem, obok takich twórców jak: Shūji Terayama, Shōgō Ōta, Jūrō Kara, Makoto Satō, Kazuo Ōno i Tatsumi Hijikata, jest Tadashi Suzuki.

Główną część zajęć stanowią wspomnienia ze spektakli w wykonaniu Małego Teatru Waseda, zrealizowanych przez Suzukiego, prowadzonych przez niego treningów aktorskich, zorganizowanego przez niego Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Toga-mura, w prefekturze Toyama w Japonii, a także występów gościnnych w Polsce.

 

Fot. Francesco GalliHenryk Lipszyc jest japonistą, wykładowcą w Collegium Civitas, wieloletnim nauczycielem języka japońskiego oraz wykładowcą literatury i teatru Japonii w Zakładzie Japonistyki i Koreanistyki Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Po uzyskaniu tytułu magistra japonistyki w Instytucie Orientalistyki na Uniwersytecie Warszawskim pełnił funkcję asystenta na Wydziale Orientalistyki PAN. W latach 1972–1974 kontynuował studia na Uniwersytecie Waseda w Tokio, a także pogłębiał wiedzę z zakresu japońskiej sztuki teatralnej na Uniwersytecie Tokijskim. Jest autorem artykułów naukowych i esejów poświęconych tradycyjnemu teatrowi kabuki oraz współczesnemu teatrowi japońskiemu w periodykach polskich oraz japońskich. Przełumaczył m.in.: Pochwałę cienia Jun’ichirō Tanizakiego, Strukturę iki Shūzō Kukiego, a także współczesną prozę i dramaty, w tym utwory takich autorów, jak Kōbō Abe, Sakyō Komatsu, Yukio Mishima, Makoto Satō i Oriza Hirata. W latach 1991–1996 pełnił funkcję ambasadora RP w Japonii. W 2002 roku został odznaczony Złotą i Srebrną Gwiazdą Orderu Wschodzącego Słońca przez rząd Japonii, a w 2005 roku odebrał Złoty Krzyż Zasługi przyznawany przez prezydenta RP.

  • Tadashi Suzuki: Czym jest teatr?, przełożyła Anna Sambierska, wstęp i redakcja naukowa Henryk Lipszyc, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2012.
  • Aktor doskonały. Traktaty Zeamiego o sztuce nō, przekład i komentarze Jadwiga Rodowicz, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.
  • Estera Żeromska: Teatr japoński. Powrót do przeszłości, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa 1996.