Mathildenhöhe – rytuał symbolu

Kolonia artystów Mathildenhöhe założona została w 1900 przez księcia Hesji i Nadrenii Ernsta Ludwiga, a jej celem było wykształcenie przez artystów jednolitego stylu, obejmującego wszystkie formy kultury duchowej i materialnej w celu osiągnięcia „dzieła sztuk połączonych” – na równi życia i sztuki. Jednak idea znoszenia antagonizmów w relacjach społecznych przez estetyzację życia poniosła klęskę przede wszystkim ze względów ekonomicznych. Manifestacją idei przewodniej kolonii artystów było odegrane na inaugurację jej działalności przedstawienie-oratorium ZnakGeorga Fuchsa i Petera Behrensa. Było ono wystawione w pierwszą rocznicę śmierci Friedricha Nietzschego, którego filozofia sztuki i koncepcja kultury wyznaczały główny kierunek odnowy duchowo-społecznej dla artystów skupionych w Darmstadt. Pod wpływem Nietzschego Peter Behrens głosił, że styl jest „symbolem całościowego odczuwania, jednorodnego pojmowania życia w danym czasie i objawia się tylko w uniwersum wszystkich sztuk. Harmonijne zespolenie wszystkich sztuk jest pięknym symbolem silnego narodu”. Poddane analizie jednorodne stylistycznie przedstawienie Georga Fuchsa i Petera Behrensa (na podstawie rekonstrukcji z roku 2001) ukazuje koherencję symboliki na różnych poziomach funkcjonowania dzieła. Ci sami twórcy opracowali także założenia estetyczne tzw. „sceny stylowej”, które z powodów nieporozumień personalnych nie zostały jednak wypróbowane w Darmstadt, sprawdziły się natomiast na innych scenach (m.in. w Künstlertheater w Monachium) i wpłynęły na rozwój XX-wiecznej sceny umownej – „sceny mocno uproszczonej i raczej pięknej aniżeli nastawionej na pełną iluzję” (J. Bab).