sob. 28.06.2025
Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Wstęp wolny
Treści wrażliwe: przemoc fizyczna, przemoc psychiczna, tortury, dyktatura, więzienie
Czytanie performatywne fragmentów opowiadania „Zatrzymany” Tatiany Żuridovej oraz spotkanie z autorką i bohaterami | W ramach IV Festiwalu Teatru na Faktach „Atypowo”
sob. 28.06.2025, 14:15 i 20:15
Czytanie performatywne fragmentów opowiadania „Zatrzymany” Tatiany Żuridovej
Wstęp wolny
Czytanie performatywne fragmentów opowiadania „Zatrzymany” Tatiany Żuridovej, dokumentującego historię Yasia – młodego Białorusina, który został brutalnie pobity i uwięziony przez siły bezpieczeństwa reżimu Łukaszenki podczas protestów w sierpniu 2020 roku. Tekst, przetłumaczony specjalnie na potrzeby Festiwalu, przedstawia wstrząsające doświadczenie systemowej przemocy z perspektywy jednostki, która nie zrezygnowała z prawa do sprzeciwu.
Wydarzenia z 2020 roku na Białorusi były bezprecedensowe i zmieniły społeczne oblicze kraju. W odpowiedzi na masowe fałszerstwa wyborcze obywatele i obywatelki wyszli na ulice niemal wszystkich większych miast, protestując pokojowo, ale stanowczo. Demonstracje stały się przestrzenią radykalnego obywatelskiego przebudzenia i solidarności. Kobiety, mężczyźni, osoby starsze i młodzież maszerowali razem, domagając się wolności, demokracji i prawa do godnego życia. W odpowiedzi władze użyły brutalnej przemocy. Setki osób zostało zatrzymanych, torturowanych i uwięzionych. Niektórzy zapłacili najwyższą cenę.
W tym roku mija pięć lat od początku największych protestów we współczesnej historii Białorusi i najbardziej brutalnych pacyfikacji społeczeństwa obywatelskiego. Pomimo upływu czasu, represje w kraju nie ustały — przeciwnie, są kontynuowane, a liczba osób uwięzionych ze względów politycznych nie maleje.
Fragmenty opowiadania będą czytane na żywo, a przez cały dzień festiwalowy na ekranie będą cyklicznie prezentowane materiały wideo dokumentujące wydarzenia z 2020 roku, w których pojawia się główny bohater opowieści.
sob. 28.06.2025, 15:15 i 21:15
Spotkanie z Tatianą Żuridovą – autorką opowiadania „Zatrzymany” oraz z jego bohaterami
Wstęp wolny
Po zakończeniu oficjalnej części wydarzenia będzie można porozmawiać z autorką opowiadania i jego bohaterami – wejść w osobisty dialog z osobami, które bezpośrednio uczestniczyły w wydarzeniach w Białorusi.
sob. 28.06.2025, 13:00–21:00
Pisanie listów do osób uwięzionych w Białorusi ze względów politycznych
Przez cały dzień festiwalowy osoby chętne będą mogły napisać list do więźniów i więźniarek politycznych w Białorusi, będący aktem solidarności z ofiarami represji. Obecnie ponad tysiąc osób pozostaje za kratami. W wielu przypadkach są to aktywiści i aktywistki, dziennikarze i dziennikarki, przedstawiciele i przedstawicielki mniejszości narodowych, w tym także mniejszości polskiej.
Wydarzenie ma na celu przywrócenie uwagi tym, których głosy zostały wyciszone, a losy pominięte. Przypomina o odwadze obywateli i obywatelek Białorusi, domagających się podstawowych praw i wolności mimo prześladowań.
Tatiana Żuridova urodziła się w 1953 roku, w białoruskim mieście Brześć, gdzie żyła do dziesiątego roku życia. Następnie jej rodzina przeniosła się do Łotwy. W Rydze ukończyła studia na Uniwersytecie Technicznym. W 2008 zamieszkała na ukraińskim Krymie, skąd uciekła w marcu 2014 roku z powodu inwazji armii rosyjskiej. Obecnie przebywa we Wrocławiu. Autorka bajek dla dzieci, które zostały opublikowane na Krymie. W Polsce ukazała się jej książka „Inwazja na Krym. 2014”.