60 lat od premiery „Księcia Niezłomnego” Teatru Laboratorium
Konkurs na projekt graficzny plakatu
Na projekty czekamy do 11 kwietnia 2025
W 60. rocznicę premiery spektaklu „Książę Niezłomny” Teatru Laboratorium Instytut im. Jerzego Grotowskiego ogłasza konkurs na projekt graficzny plakatu. Konkurs skierowany jest do grafików i graficzek, projektantów i projektantek, artystów i artystek oraz osób zajmujących się projektowaniem graficznym.
Podstawą tekstową „Księcia Niezłomnego” był dokonany przez Juliusza Słowackiego przekład dramatu Pedra Calderona de la Barki z XVII wieku. Tematem dramatu jest męczeńska śmierć infanta portugalskiego Don Fernanda, który trafiwszy do niewoli, odmawia zgody na uwolnienie w zamian za oddanie Maurom strategicznego portu Ceuta. W efekcie umiera z wycieńczenia, traktując swoją śmierć jako dobrowolną i uświęcającą ofiarę. Próby do przedstawieniem rozpoczęto jeszcze w Opolu wiosną 1964 roku, zamknięta premiera odbyła się 20 kwietnia 1965 we Wrocławiu, premiera otwarta – pięć dni później. Praca przebiegała dwutorowo: Jerzy Grotowski osobno pracował z całym zespołem i indywidualnie z odtwórcą roli głównej Ryszardem Cieślakiem. W tej zamkniętej, bardzo intymnej pracy reżyser pełnił – według własnego określenia – funkcję akuszera, pomagającego aktorowi w jego dramatycznym poszukiwaniu sobą, czego efektem był akt całkowity.
„Książę Niezłomny” stał się jednym z najsłynniejszych przedstawień Grotowskiego i wszedł do kanonu arcydzieł teatru XX wieku. Był pokazywany podczas gościnnych występów Teatru Laboratorium w Polsce i przede wszystkim za granicą: w Szwecji, Danii, Norwegii, Francji, Amsterdamie, we Włoszech, Jugosławii, Meksyku, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Iranie i Niemczech, wszędzie wzbudzając podziw dla kreacji Ryszarda Cieślaka. Aktor po występach w Nowym Jorku jesienią 1969 roku został uznany przez krytyków za najwybitniejszego aktora teatrów off-Broadway, zajmując pierwsze miejsce w dwóch kategoriach: jako „najwybitniejszy aktualnie twórca w dziedzinie aktorstwa” oraz jako „aktor największych nadziei”. Spektakl rozsławiały także zdjęcia i opisy zamieszczone w książce „Ku teatrowi ubogiemu”. W efekcie zyskał on status legendy i ikony rewolucji teatralnej i aktorskich osiągnięć zespołu kierowanego przez Grotowskiego.
Myśląc o „Księciu Niezłomnym” Teatru Laboratorium, wiele osób niemal automatycznie ma przed oczyma ikoniczne już sceny-obrazy ze spektaklu: pietę, Ryszarda Cieślaka jako Chrystusa frasobliwego, corridę czy też zaprojektowany przez Jerzego Gurawskiego charakterystyczny układ sceniczny składający się z palisady, za którą niczym podglądacze usadowieni są widzowie, przypominający cyrkowy wybieg dla zwierząt lub salę operacyjną z obrazu Rembrandta „Anatomia doktora Tulpa”. Hasło „Książę Niezłomny” przywołuje też serię pojęć: „akt całkowity”, „aktor święty”.
A gdyby tak odrzucić utrwalone skojarzenia, uciec od terminologii narzuconej przez Grotowskiego i Flaszena i świeżym okiem spojrzeć na plakaty Waldemara Krygiera, zdjęcia ze spektaklu oraz zapis filmowy? Co dostrzeżemy w nich 60 lat po premierze? Jakie sensy kryją, jakie interpretacje podpowiadają? A może pójść o krok dalej i w ogóle zapomnieć o genialnym spektaklu w reżyserii Grotowskiego? W jaki sposób w 2025 roku przemawia do nas dramat Calderona/Słowackiego? Co dziś oznacza niezłomność Don Fernanda?
Czekamy na projekty, które nawiążą twórczy dialog z legendarną już ikonografią z „Księcia Niezłomnego” lub przeciwnie – świadomie ją odrzucą na rzecz nowego odczytania dramatu Calderona/Słowackiego.
- Zobacz galerię zdjęć ze spektaklu: https://grotowski.net/mediateka/ikonografia/ksiaze-niezlomny-1965
- Przeczytaj więcej o spektaklu: https://grotowski.net/encyklopedia/ksiaze-niezlomny
Projekty oceni komisja konkursowa w składzie: Monika Blige, Barbara Bergner-Kaczmarek i Paweł Pawlak (przewodniczący).
Zgłoszenia i nagroda
Prace konkursowe w postaci pliku graficznego w formatach .PDF i .JPG (pojedynczy załącznik nie większy niż 3 MB) wraz z wypełnioną i podpisaną kartą zgłoszenia prosimy przesyłać drogą mejlową na adres: konkurs@grotowski-institute.pl. W tytule wiadomości prosimy wpisać: Konkurs graficzny. Na projekty czekamy do 11 kwietnia 2025 (do godz. 23:59).
Autor lub autorka nagrodzonego projektu otrzyma nagrodę pieniężną w wysokości 3.500,00 PLN brutto. Nagrodzony projekt zostanie wydrukowany w formacie B1 oraz zaprezentowany na wystawie organizowanej z okazji 60. rocznicy premiery „Księcia Niezłomnego”. Wernisaż wystawy odbędzie się 25 kwietnia 2025 roku w siedzibie Instytutu im. Jerzego Grotowskiego.
Regulamin 
Karta zgłoszenia 
Monika Blige jest absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (specjalizacja teatrologiczna). W latach 2001–2005 bliska współpracowniczka Projektu Terenowego Teatru Węgajty. Od 2005 roku związana z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego (do 2006 Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych), w latach 2014–2023 pełniła funkcję zastępczyni dyrektora ds. programowych, obecnie kieruje działem wydawniczym. Kuratorka wielu projektów i przedsięwzięć realizowanych przez Instytut Grotowskiego, m.in. jubileuszu 50-lecia Odin Teatret w Polsce (2014), Akademii Teatru Alternatywnego (2015–2017) czy serii spotkań, wykładów i pokazów filmowych „Jerzy Grotowski – polski reżyser. W 25. rocznicę śmierci artysty”. Redaktorka ponad czterdziestu książek wydanych przez Instytut Grotowskiego, współpracowniczka Icarus Publishing Enterprise, członkini rady programowej czasopisma „Teatro e Storia” oraz redaktorka internetowego czasopisma naukowego „Performer”. Członkini Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych.
Barbara Kaczmarek jest twórczynią wykorzystującą w swoich działaniach różne media, zarówno tradycyjne, jak i cyfrowe. Jej twórczość koncentruje się głównie wokół projektowania graficznego, typografii, projektowania książek i książki artystycznej. Swoje prace (obrazy, grafiki, fotografie, książki) prezentowała na wystawach zbiorowych i indywidualnych w Polsce i za granicą. Jej książki artystyczne znajdują się w kolekcji „Polska książka artystyczna na przełomie XX i XXI wieku” Muzeum Książki w Łodzi oraz w zbiorach prywatnych w Niemczech, Francji, Izraelu, USA (w Bibliotece Uniwersytetu Stanforda wraz z kolekcją polskich książek artystycznych). Studiowała na ASP w Krakowie i PWSSP we Wrocławiu, uzyskując w 1986 roku dyplom z projektowania graficznego u Eugeniusza Smolińskiego i grafiki warsztatowej u Eugeniusza Geta-Stankiewicza. W latach 1990–2024 pracowała w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego (do 2006 Ośrodku Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych), tworząc jego identyfikację wizualną (łącznie z charakterystycznym fontem), projektując druki informacyjne oraz większość książek (m.in. „Grotowski. Przewodnik” Dariusza Kosińskiego). Współpracowała z różnymi instytucjami m.in. z Muzeum Narodowym i Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu, Zakładem Narodowym im. Ossolińskich, Muzeum Karkonoskim, Wydawnictwem Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2012 roku tworzy okładki Serii Humanistycznej Fundacji Nauki Polskiej.
Paweł Pawlak urodził się w 1962 roku we Wrocławiu. Jest absolwentem wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych. W 1985 roku obronił dyplom z grafiki projektowej u prof. Jana Jaromira Aleksiuna i od tego czasu nieprzerwanie zajmuje się projektowaniem, zwłaszcza grafiką książkową i ilustracją. We współpracy z wydawcami z Polski i zagranicy opracował graficznie około stu książek. Autor logo Wrocławia i plakatów kulturalnych związanych z miastem. Zaprojektował scenografię do dwunastu spektakli teatralnych oraz jedną fontannę przed Wrocławskim Teatrem Lalek. Uhonorowany wieloma nagrodami w kraju i za granicą.
Harmonogram konkursu
10 marca 2025: ogłoszenie konkursu
11 kwietnia 2025: termin nadsyłania prac (do godz. 23:59)
14 kwietnia 2025: obrady komisji konkursowej i ogłoszenie wyników
25 kwietnia 2025: prezentacja zwycięskiego projektu podczas wernisażu wystawy z okazji 60. Rocznicy premiery „Księcia Niezłomnego” w siedzibie Instytutu im. Jerzego Grotowskiego
Galeria zdjęć
