Aktualnie jesteś: Otwarty Uniwersytet Poszukiwań / Kursy wiodące
Tu zaszła zmiana w scenach… Polska scenografia teatralna XX wieku
Kurs wiodący 2021/2022 Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań
Idea
Kurs wiodący Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań (OUP) w sezonie 2021/2022 poświęcony jest scenografii – jednej z najdynamiczniej i najciekawiej rozwijających się w Polsce sztuk teatralnych, w ewolucji której odbijają się także zmiany zachodzące w rozumieniu miejsca człowieka w świecie, w kulturze, życiu społecznym. W cyklu wykładów i warsztatów zaprezentowane zostaną i przeanalizowane wybrane dokonania polskich artystów teatru, którzy pracując w dziedzinie scenografii, poszerzali jej rozumienie i sposoby praktykowania, odchodząc od „dekoracji” ku sztuce kształtowania przestrzeni i jej dramaturgii. Poprzez namysł nad tymi dokonaniami będziemy dążyć do refleksji nad scenografią jako pojęciem i praktyką, do przemyślenia zmian, jakie zaszły w sposobach kształtowania przestrzeni (nie tylko teatralnej), a przez to też do odsłonięcia ewolucji w postrzeganiu miejsca człowieka w otaczających go mikro- i makroświecie.
Punktem wyjścia dla cyklu jest realizowany w latach 2017–2020 projekt badawczy „Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku”, którego zwieńczenie stanowi trzytomowa publikacja pod tym samym tytułem, opublikowana w roku 2020 pod redakcją Doroty Buchwald i Dariusza Kosińskiego. Jej trzeci tom wypełnia w większości reinscenizacja wystawy „Zmiana ustawienia”, która odbyła się na przełomie 2019–2020 roku w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki, a której kuratorem był Robert Rumas. To właśnie trio badawczo-artystyczne będzie sprawowało opiekę programową nad całością kursu.
Opieka programowa: Dariusz Kosiński, Dorota Buchwald, Robert Rumas
Współpraca: Monika Blige
Koordynatorka projektu: Paulina Kempisty, oup@grotowski-institute.pl
Program
Spotkanie z Dorotą Buchwald, Dariuszem Kosińskim i Robertem Rumasem, ze współudziałem Tomasza Brzezińskiego, prowadzenie Monika Blige | Odwołane
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Wykład dr hab. Doroty Jarząbek-Wasyl w ramach OUP
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Warsztaty Roberta Rumasa z grupą roboczą poświęcone możliwościom rekonstrukcji prapremierowej inscenizacji „Bolesława Śmiałego” z 7 maja 1903 roku
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Wykład prof. dr. hab. Zbigniewa Majchrowskiego w ramach OUP
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Warsztaty Roberta Rumasa z grupą roboczą poświęcone dokumentacji i rekonstrukcji inscenizacji „Dziadów” Leona Schillera i Andrzeja Pronaszki w kolejnych wariantach zrealizowanych kolejno we Lwowie, Wilnie, Warszawie i Sofii w latach 1932–1934
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Wykład dr hab. Wandy Świątkowskiej w ramach OUP
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Warsztaty Roberta Rumasa z grupą roboczą poświęcone inscenizacji „Księcia Niezłomnego” Calderona/Słowackiego w plenerowej inscenizacji Juliusza Osterwy i Iwo Galla (prem. 22 maja 1926)
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Spotkanie z prof. Jerzym Gurawskim z okazji 23 rocznicy śmierci Jerzego Grotowskiego, prowadzenie Jarosław Fret w ramach OUP
Instytut Grotowskiego, Sala Teatru Laboratorium
Warsztaty Roberta Rumasa z grupą roboczą poświęcone możliwościom rekonstrukcji przestrzeni „Tragicznych dziejów doktora Fausta” Teatru 13 Rzędów w inscenizacji Jerzego Grotowskiego i Jerzego Gurawskiego (prem. 23 kwietnia 1963)
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Wykład prof. Janusza Deglera w ramach OUP
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Warsztaty Roberta Rumasa z grupą roboczą poświęcone „Mątwie” w krakowskim Teatrze „Cricot” (prem. 7 grudnia 1933), do której scenografię i kostiumy zaprojektował Henryk Wiciński
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Wykład prof. Magdaleny Raszewskiej w ramach OUP
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Warsztaty Roberta Rumasa z grupą roboczą poświęcone scenografii „Balladyny” Juliusza Słowackiego w reżyserii Adama Hanuszkiewicza i scenografii Marcina Jarnuszkiewicza w Teatrze Narodowym w Warszawie (prem. 8 lutego 1974)
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Wykład Małgorzaty Bruder w ramach OUP
Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego, plac Wolności 7a, Wrocław
Warsztaty Roberta Rumasa z grupą roboczą poświęcone scenografii „Rycerzy Króla Artura” w reżyserii Henryka Tomaszewskiego i scenografii Zofii de Ines we Wrocławskim Teatrze Pantomimy (prem. 26 października 1981)
Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego, plac Wolności 7a, Wrocław
Wykład Małgorzaty Dziewulskiej w ramach OUP | Wydarzenie odwołane
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Warsztaty Roberta Rumasa z grupą roboczą poświęcone próbom rekonstrukcji inscenizacji „Śmierci w starych dekoracjach” Tadeusza Różewicza stworzonej przez Jerzego Grzegorzewskiego na scenie Teatru Polskiego we Wrocławiu (prem. 19 maja 1978)
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Konferencja podsumowująca kurs wiodący Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań 2021/2022 z udziałem grupy roboczej i zaproszonych gości
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście ŻelaźniczeNa comiesięczne zjazdy składać się będą: piątkowe wykłady otwarte oraz sobotnie warsztaty przeznaczone dla grupy roboczej. Kurs zakończy konferencja przygotowana przez uczestników grupy roboczej. Wybrane wystąpienia opublikowane zostaną w wydawanym przez Instytut internetowym czasopiśmie „Performer”.
Podobnie jak w latach ubiegłych chcemy utworzyć grupę roboczą złożoną z osób, które zadeklarują udział w całym projekcie – zarówno w wykładach, jak i warsztatach. Do udziału w grupie zapraszamy przede wszystkim studentów i doktorantów, którzy w porozumieniu z macierzystymi uczelniami mogą zaliczyć kursem wiodącym OUP zajęcia opcjonalne w ramach swoich kierunków. Z przyczyn organizacyjnych liczba uczestników grupy roboczej jest ograniczona do dwudziestu. Osobom spoza Wrocławia zapewniamy noclegi z piątku na sobotę w standardzie hostelowym w pokojach wieloosobowych.
Sobotnie warsztaty poprowadzi Robert Rumas, artysta wizualny i scenograf, realizujący we współpracy z Tomaszem Brzezińskim projekt „Wirtualne Muzeum Inscenizacji” (WMI) powstający pod auspicjami elektronicznej Encyklopedii Teatru Polskiego. Celem WMI jest wykorzystanie możliwości współczesnej technologii dla stworzenia w Internecie swoistych rekonstrukcji ważnych przedstawień z historii polskiego teatru. Używane są do tego możliwości, jakie stwarza nowoczesna technologia: dostępność materiałów cyfrowych, modele 3D, strukturalnie uporządkowane sieci hiperlinków, animacje komputerowe itp. Wszystko to wymaga jednak rozległej pracy nad dostępną dokumentacją, doświadczenia scenograficznego oraz wyobraźni. Do takiej właśnie pracy zapraszamy uczestników grupy roboczej.
Warsztaty opierać się będą na analizie projektów scenograficznych, dokumentacji fotograficznej, zapisów filmowych oraz innych materiałów źródłowych. Wspólnie z grupą roboczą spróbujemy przeanalizować dostępne materiały historyczne w celu poznania i zrozumienia danego języka inscenizacyjnego. Celem warsztatów ma być opracowanie na ich podstawie szeroko rozumianej rekonstrukcji i struktury konkretnej inscenizacji, która następnie zostanie docelowo zaprezentowana w Wirtualnym Muzeum Inscenizacji.
W trakcie comiesięcznych spotkań grupa pod kierunkiem Roberta Rumasa i przy współpracy z badaczkami i badaczami zaproszonymi do wygłoszenia wykładów będzie podejmowała kolejne analizy dokumentacji i wspólnie pracowała nad rekonstruowaniem nie tylko wyjściowego modelu scenografii, ale też zmianami zachodzącymi w niej w poszczególnych sekwencjach przedstawienia. Mamy nadzieję, że w ten sposób oprócz swoistego laboratorium badań nad scenografią, powstanie także przestrzeń refleksji nad tym, co pozostaje po teatrze i jak można uzyskać choćby częściowy dostęp do jego przeszłości. W podsumowaniu kolejnych przeprowadzonych warsztatów spróbujemy zastanowić się nad znaczeniem historycznych inscenizacji oraz ich konsekwencjami dla współczesnych realizacji i praktyk kształtowania przestrzeni teatralnych i performatywnych.
Chętnych do udziału w grupie roboczej prosimy o wysłanie wypełnionej karty zgłoszenia na adres: oup@grotowski-institute.pl do 5 października 2021. O przyjęciu do grupy roboczej poinformujemy drogą mejlową do 6 października 2021.
Współorganizacja
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Partnerzy
Wirtualne Muzeum Inscenizacji
Projekt współfinansowany z Budżetu Województwa Dolnośląskiego
Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmian w programie.