Aktualnie jesteś: Otwarty Uniwersytet Poszukiwań / Semestry autorskie

3/2. Harmonie wyzwolone

Aleksandra Kotecka i Tomasz Wierzbowski

Cykl wykładów o naturze dźwięku, postrzeganej przez pryzmat średniowiecznej dydaktyki quadrivium
Rok akademicki 2023/2024

Koncepcja quadrivium narodziła się w starożytności, zaś w średniowieczu zyskała formę ustrukturalizowanego programu dydaktycznego, na którego program składały się cztery ścieżki: arytmetyka, muzyka, geometria i astronomia, określane mianem sztuk wyzwolonych, godnych człowieka wolnego, uprawianych dla innych celów niż zdobycie pieniędzy. Do tej „wyższej” części nauczania przystąpić mogli uczniowie, którzy ukończyli wcześniejszy (nomen omen ‒ trywialny) etap trivium, złożony z trzech ścieżek: gramatyki, retoryki i dialektyki.
W ramach niniejszego cyklu wykładów program quadrivium posłuży za punkt wyjścia do wyodrębnienia czterech kategorii pozwalających na omówienie różnych aspektów dźwięku, a przede wszystkim – harmonii. Podczas czterech wykładów będziemy mówić o zjawisku harmonii muzycznej w następujących kontekstach: jak można ją wyliczyć i objąć rozumem; co właściwie słyszymy, słuchając harmonii; jak liczby i proporcje tworzące harmonię muzyczną przekładają się na świat widzialny i świat natury; jak te same liczby i proporcje, oddziałujące na nas na tak wiele sposobów, stanowią także część większego, kosmicznego porządku.
Wykładom towarzyszyć będą także koncerty i pokazy pracy grup roboczych VoiceLABu ilustrujące omawiane zagadnienia w praktyce. VoiceLAB powstał z fascynacji fenomenem ludzkiego głosu i złożonością zjawisk, których jest on częścią, zachodzących wobec gęstych środowisk harmonicznych i ciszy, zarówno w ciele, jak i poza nim. Podczas wieloletniej pracy laboratoryjnej i spotkań z wieloma różnymi tradycjami muzycznymi nasze zainteresowania i pola badań zaczęły wykraczać poza pracę stricte wokalną. Chcieliśmy poznać tkankę, z którą pracujemy na głębszym poziomie. Z tej fascynacji zrodził się pomysł na serię wydawniczą 3/2, prezentującą wszystko to, co nie mieści się w naszym utartym, codziennym sposobie myślenia o muzyce i sztuce. Cykl wykładów „3/2. Harmonie wyzwolone” jest jej kontynuacją.

Program