Aktualnie jesteś: Otwarty Uniwersytet Poszukiwań / Kursy wiodące

Awangarda teatralna Europy Środkowo-Wschodniej i jej obecność w teatrze współczesnym

Kurs wiodący Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań

Rok akademicki 2022/2023

Idea

Celem planowanego na rok akademicki 2022/2023 kursu wiodącego Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań (OUP) jest prezentacja wybranych idei, projektów i dokonań polskiej i środkowoeuropejskiej awangardy teatralnej z odwołaniem do współczesności, zarówno w aspekcie twórczych rozwinięć i reinterpretacji, jak i wyzwań dotyczących kształtu powstającej współcześnie tożsamości kulturowej.

Kurs realizowany jest we współpracy z zespołem badawczym projektu „Odzyskana awangarda. Polska i środkowoeuropejska awangarda teatralna”, realizowanego ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego (kierownik projektu: prof. dr hab. Małgorzata Leyko).

Awangarda zwana „historyczną” lub „pierwszą” została wydzielona z ciągu procesów twórczych przez brutalną, zewnętrzną cezurę drugiej wojny światowej. Jej traumatyczne i dotyczące samego rdzenia człowieczeństwa wydarzenia radykalnie i nieodwracalnie zmieniły kierunek i kształt szerokiego nurtu poszukiwań artystycznych oraz eksperymentów kulturowych i politycznych, przede wszystkim kwestionując „pierwszą” i „historyczną” wiarę w możliwość stworzenia nowego, lepszego świata. Mimo to, wbrew okrutnej lekcji wojny, kolejne pokolenia żyjące w jej cieniu inspirowały się zarówno artystycznymi rozwiązaniami, jak i politycznymi i społecznymi „utopiami” awangardy, sięgając do jej dorobku w sposób mniej lub bardziej demonstracyjny (czasem wręcz ukryty). Kolejne pokolenia są nawiedzane przez „ducha awangardy”, którego wpływ – mimo częściowo zmieniających się okoliczności – wciąż jest odczuwalny. W polskim teatrze zaowocował on dokonaniami jego dwóch najbardziej rozpoznawalnych na świecie artystów: Tadeusza Kantora i Jerzego Grotowskiego.

Od kilku co najmniej lat można dostrzec nową falę zainteresowania awangardą teatralną – choćby w praktykach artystycznych (np. twórczość Dawida Żakowskiego) czy poszukiwaniach badawczych. Jednym z ich przejawów, a zarazem względnie nowych nurtów jest działalność badaczek i badaczy związanych od roku 2015 z projektem „Odzyskana awangarda” zainicjowanym przez prof. Dariusza Kosińskiego i realizowanym w różnych wariantach organizacyjnych dzięki wsparciu Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego. Od roku 2018 projekt jest finansowany ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w ramach wieloletniego grantu badawczego, którym kieruje prof. Małgorzata Leyko. Celem projektu jest poszerzenie i upowszechnienie wiedzy na temat dokonań awangardy teatralnej krajów Europy Środkowo-Wschodniej, które przy wszystkich różnicach łączy zbliżona sytuacja kulturowej i politycznej niestabilności wynikającej z konieczności walki o podtrzymanie i uznanie własnej oryginalnej podmiotowości w relacji z dwoma silnymi ośrodkami generującymi dominujące wzory kulturowe – Zachodnią Europą i Rosją. Rozpoznanie tej sytuacji, które u zarania projektu było hipotezą badawczą, zostało w ostatnim roku brutalnie potwierdzone przez rosyjską agresję na Ukrainę, co sprawiło, że projekt „Odzyskana awangarda” będący polem współpracy badaczek i badaczy z różnych krajów regionu stanął przed kolejnym wyzwaniem i nowymi pytaniami.

Kurs wiodący Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań realizowany w roku akademickim 2022/2023 stanowić będzie jedno z podsumowań zbliżającego się do swojego finału projektu finansowanego ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, a zarazem próbą otwarcia dalszych możliwości namysłu nad awangardą w kontekście współczesnym. Do udziału w nim zaprosiliśmy tym razem nie tylko polskich badaczy i badaczki, ale i gości z Ukrainy, Białorusi, Czech i Słowenii, którzy zaprezentują w trakcie wykładów i seminariów dorobek awangard teatralnych swoich krajów oraz podejmą próbę refleksji nad ich współczesnymi aspektami.

Opiekun merytoryczny: prof. Dariusz Kosiński (UJ), pomysłodawca OUP
Koordynatorki: Paulina Kempisty (IG) i Krystyna Mogilnicka (IT)

Program

pt.
14/10/2022
17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Zatarta ciągłość. Polska awangarda teatralna i jej rodzime kontynuacje

Wykład prof. Dariusza Kosińskiego w ramach OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
sob.
15/10/2022
10:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Inspiracje polską i środkowoeuropejską awangardą teatralną w Teatrze Laboratorium 13 Rzędów

Seminarium prof. Dariusza Kosińskiego dla grupy roboczej OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
pt.
18/11/2022
17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Łeś Kurbas i jego koncepcja aktora | ФОРМУЛА АКТОРА ВІД ЛЕСЯ КУРБАСА

Wykład prof. Hanny Veselovskiej w ramach OUP | Лекція Ганни Веселовської

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
sob.
19/11/2022
10:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Aktorstwo według Kurbasa w próbach praktycznych

Warsztaty z Orestem Sharakiem dla grupy roboczej OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
pt.
09/12/2022
17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Współczesny teatr radykalny: powiązania z awangardą historyczną i dotykanie czułych strun w społeczeństwie (przypadki Olivera Frljića, Janeza Janšy i Žigii Divjaka)

Wykład prof. Tomaža Toporišiča w ramach OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
sob.
10/12/2022
10:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Inscenizowanie przeszłości, aby zrozumieć teraźniejszość

Seminarium/warsztaty prof. Tomaža Toporišiča dla grupy roboczej OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
pt.
20/01/2023
17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Sport robotniczy, anty-olimpijski ruch protestu i awangarda w Europie Środkowo-Wschodniej

Wykład dr. hab. Przemysława Strożka w ramach OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
sob.
21/01/2023
10:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Sport robotniczy, anty-olimpijski ruch protestu i awangarda w Europie Środkowo-Wschodniej

Seminarium dr. hab. Przemysława Strożka dla grupy roboczej OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
pt.
17/03/2023
17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Trzecia przestrzeń awangard w radzieckiej Białorusi. Zamrożona dekolonizacja

Wykład Tani Arcimović w ramach OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
sob.
18/03/2023
10:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Rewolucyjne ciało w radzieckiej Białorusi. Na marginesie awangard

Seminarium Tani Arcimović dla grupy roboczej OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
pt.
21/04/2023
17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Teatr syntetyczny Emila Františka Buriana

Wykład dr. Jana Jiříka w ramach OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
sob.
22/04/2023
10:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Teatr jako instytucja kultury dzisiaj

Seminarium dr. Jana Jiříka dla grupy roboczej OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
pt.
12/05/2023
17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Awangarda taneczna w Polsce

Wykład prof. Małgorzaty Leyko w ramach OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
sob.
13/05/2023
10:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Od tańca do ruchu. Od interpretacji do obecności

Warsztaty z Igą Załęczną dla grupy roboczej OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
pt.
02/06/2023
17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Sceniczne rewelacje w Domu Plastyków, czyli o Teatrze Artystów Cricot

Wykład dr Justyny Michalik-Tomali w ramach OUP

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
sob.
03/06/2023
10:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze
Wiciński – reinterpretacja

Warsztaty z Robertem Rumasem dla grupy roboczej OUP

ODWOŁANE

Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena, Przejście Żelaźnicze

Na comiesięczne zjazdy składać się będą: piątkowe wykłady otwarte oraz sobot­nie seminaria lub warsztaty przeznaczone dla grupy roboczej.

Podobnie jak w latach ubiegłych, chcemy utworzyć grupę roboczą złożoną z osób, które zadeklarują udział w całym projekcie – zarówno w wykładach, jak i seminariach/warsztatach. Do udziału w grupie zapraszamy przede wszystkim studentów i studentki oraz doktorantów i doktorantki, którzy w porozumieniu z macierzystymi uczelniami mogą zaliczyć kursem wiodącym OUP zajęcia opcjonalne w ramach swoich kierunków. Z przy­czyn organizacyjnych liczba uczestników grupy roboczej jest ograniczona do piętnastu. Osobom spoza Wrocławia zapewniamy noclegi z piątku na sobotę w standardzie hostelowym w pokojach wieloosobowych.

Chętnych do udziału w grupie roboczej prosimy o wysłanie wypełnionej karty zgło­szenia na adres: oup@grotowski-institute.pl. O przyjęciu do grupy roboczej poinformujemy drogą mejlową.

Organizatorzy: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego

instgrotow_logo-kolorInstytut Teatralny

 

Współorganizacja

Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
OKiS_logo_instytucja_RGB

 

 

 

Projekt współfinansowany z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego